2-10 مدل­های اندازه­گیری سرمایه فکری.. 37

 

2-11 مدل­های توصیفی سرمایه­ی فکری.. 38

 

2-12 مدل­های اندازه­گیری سرمایه­ی فکری و ارائه دهنده آن­ها 39

 

2-12-1 مدل­های مبتنی بر سرمایه­ی بازار 39

 

2-12-2 مدل­های مستقیم سرمایه­ی فکری.. 39

 

2-12-3 مدل­های بازده دارایی­ها 40

 

2-12-4 مدل­های کارت امتیازی.. 40

 

2-12-4-1 مدل مقایسه­ی ارزش بازاری و ارزش دفتری (ام – بی – وی) 40

 

2-12-4-2 مدل کیوی توبین.. 42

 

2-12-4-3 مدل عملکردی شرکت دانش پایه (نوکورپ) 42

 

2-12-4-4 مدل کارگزار فناوری ( تی – بی) 43

 

2-12-4-5  مدل سنجش ارزش گذاری جامع (آی – وی – ام) 45

 

2-12-4-6 مدل ارزش افزوده اقتصادی ( ای – وی – اِی ) 46

 

2-12-4-7 شاخص سرمایه­ی فکری.. 46

 

2-12-4-8 کارت امتیازی زنجیره ارزش 47

 

2-12-4-9 کارت امتیازی متوازن. 48

 

2-12-4-10 رهیاب سرمایه­ی فکری اسکاندیا 49

 

2-12-4-11 مدل ارزش نامشهود محاسبه شده (سی – آی – وی) 50

 

2-12-4-12 مدل شاخص ایجاد ارزش (وی – سی – آی) 51

 

2-12-4-13 مدل طبقه­بندی سرمایه­ی فکری 52

 

2-13 طبقه­بندی روش­های اندازه­گیری سرمایه فکری.. 54

 

2-14 نقاط قوت و ضعف روش­های اندازه­گیری سرمایه فکری 55

 

2-15 پژوهش­های داخلی و خارجی صورت گرفته. 56

 

2-15-1 پژوهش­های خارجی.. 56

 

2-15-2 پژوهش­های داخلی.. 58

 

2-16 نوآوری پژوهش… 59

 

فصل سوم  63

 

3-1 مقدمه. 64

 

3-2 فرضیه­های پژوهش… 64

 

 

3-3 روش پژوهش… 65

 

3-3- 1تشریح ضریب ارزش افزوده فکری.. 65

 

3-4 تعریف جامعه آماری 69

 

3-5 روش گردآوری اطلاعات.. 69

 

3-6 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 69

 

3-7 قلمرو پژوهش(موضوعی، زمانی، مکانی) 71

 

فصل چهارم. 72

 

4-1 مقدمه 73

 

4-2 تجزیه و تحلیل یافته­ها 74

 

4-3 بررسی مانایی متغیرهای مدل. 74

 

4-3-1 بررسی مانایی متغییرهای مدل با استفاده از آزمون لوین، لین و چو (LLC ) 75

 

4- 4 آزمون چاو برمبنای F لیمر. 76

 

4- 5 برآورد مدل رگرسیونی شماره یک… 78

 

4- 6 آزمون جارکو برا برای بررسی نرمال بودن جمله­های اخلال………………………………………………………………………………………………80

 

4- 7 برآورد مدل رگرسیونی شماره دو 81

 

فصل پنجم. 86

 

5-1 مقدمه. 87

 

5-2 بحث در مورد یافته­های تحقیق.. 87

 

5-3 نتایج حاصل از آزمون فرضیه­ها یا سوال­های پژوهش… 87

 

5-4 پیشنهادهای کاربردی پژوهش… 88

 

5-5 پیشنهادهای دیگر پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………………………89

 

5-6 پیشنهادها برای پژوهش­­های آتی.. 90

 

5-7 محدودیت پژوهش… 90

 

منابع و ماخذ. 91

 

منابع فارسی.. 91

 

منابع لاتین.. 93

 

پیوست­ها ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………94

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

جدول 2-1) تاثیر گذارترین تلاش­ها در دهه هشتاد میلادی پیرامون توسعه­ی سرمایه­ی فکری (خاوندکار و متقی،1388،ص 47)…….. 35

 

جدول 2-2) تاثیر گذار­ترین تلاش­ها در دهه نود میلادی پیرامون توسعه­ی سرمایه­ی فکری (خاوندکار و متقی،1388،ص 48)…..21

 

جدول 2-3) تاثیرگذارترین تلاش­ها در دهه­ی حاضر پیرامون توسعه­ی سرمایه­ی فکری (خاوندکار و متقی،1388،ص 58……………23

 

جدول 2-4) طبقه­بندی روش­های اندازه­گیری سرمایه­ی فکری (جعفری و حسنوی و رضایی نور،ص7)……………………………………….55

 

جدول4-1) داده­های کیفی……………………………………………………………………………………………………………………………………………..73

 

جدول 4-2) آزمون مانایی،لوین،لین و چو (LCC)…………………………………………………………………………………………………………. 76

 

جدول 4-3) نتایج آزمون F لیمر………………………………………………………………………………………………………………………………… 77

 

جدول 4-4) نتایج برآورد مدل رگرسیون شماره یک ……………………………………………………………………………………………………. 78

 

جدول 4-5) آزمون نرمال بودن توزیع جمله­های اخلال رگرسیون شماره یک ………………………………………………………………….. 81

 

جدول 4-6) آزمون نرمال بودن توزیع جمله­های اخلال رگرسیون شماره دو……………………………………………………………………… 81

 

جدول 4-7) نتایج برآورد مدل رگرسیون شماره دو ………………………………………………………………………………………………………. 96

 

فهرست تصاویر و شکل­ها:

 

نمودار 2-1) چارچوب دارایی­های دانشی از دیدگاه ماررو اسکیما(خاوندکار و متقی،1388،ص 70)……………………………………………..19

 

نمودار 2-2) مدل نوکورپ (خاوندکارومتقی،1388،ص186)…………………………………………………………………………………………………………. 43

 

نمودار 2-3) چارچوب سرمایه­ی فکری بروکینگ (فطرس و بیگی، 1388، ص6)…………………………………………………………………………..44

 

نمودار 2-4) مدل سنجش ارزش­گذاری جامع (خاوندکار و متقی،1388،ص 201)………………………………………………………………………….45

 

نمودار 2-5) چارچوب سرمایه­ی فکری در مدل شاخص سرمایه­ی فکری (خاوندکار و متقی،1388، ص 241)………………………….. 47

 

نمودار 2-6) چارچوب مدل کارت امتیازی متوازن (رستمی وقالیباف اصل، 1388، ص6)……………………………………………………………..48

 

نمودار 2-7) چارچوب سرمایه­ی فکری از دیدگاه اسکاندیا (فطرس وبیگی، 1388، ص5)……………………………………………………………..49

 

نمودار 2-8) مدل نشانگر اسکاندیا (خاوندکار و متقی،1388، ص 234)………………………………………………………………………………………….50

 

نمودار 2-9) تاثیرات ایجاد ارزش و از دست دادن ارزش (خاوندکار و متقی،1388،ص 217)………………………………………………………..52

 

نمودار 2-10) مدل طبقه­بندی سرمایه­ی فکری (خاوندکار و متقی،1388،ص 251)………………………………………………………………………53

 

 

 

فهرست پیوست­ها

 

آزمون ریشه واحد ROA…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..94

 

آزمون ریشه واحد ROE……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………96

 

آزمون ریشه واحد EPS…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….97

 

آزمون ریشه واحد SCVA………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..98

 

آزمون ریشه واحد VACA…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….100

 

آزمون ریشه واحد VAHU……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………101

 

آزمون ریشه واحد VAIC………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………103

 

خروجی مدل رگرسیون شماره یک ROA……………………………………………………………………………………………………………………………………..105

 

خروجی مدل رگرسیون شماره یک ROE………………………………………………………………………………………………………………………………………106

 

خروجی مدل رگرسیون شماره یک EPS……………………………………………………………………………………………………………………………………….108

 

خروجی مدل رگرسیون شماره دو ROA………………………………………………………………………………………………………………………………………110

 

خروجی مدل رگرسیون شماره دو ROE………………………………………………………………………………………………………………………………………..112

 

خروجی مدل رگرسیون شماره دو EPS…………………………………………………………………………………………………………………………………………114

 

مقدمه:

 

بدون تردید عصر حاضر را می‌توان از اعصاری دانست که از جهات گوناگون با سایر دوره‌ها متفاوت است. در عصر صنعت بهای تمام شده دارایی‌ها، کارخانجات و تجهیزات، مواد خام به عنوان عوامل اصلی موفقیت به شمار می‌رفتند، اما در عصر کنونی استفاده مؤثر از سرمایه فکری است که معمولاً در موفقیت یا شکست یک مجموعه مؤثر است. حرکت اقتصاد صنعتی به سوی اقتصاد دانش محور و کمرنگ شدن سرمایه‌های فیزیکی و مادی و اهمیت یافتن سرمایه‌های غیر مادی چون سرمایه‌های انسانی، دانشی، فکری، اجتماعی از جمله ویژگی‌های مهم این عصر است که بیش از سایر ویژگی‌ها توجه محققان را به خود جلب کرده است. اقتصاد مبتنی بر دانش، اقتصادی است که در آن تولید و بهره­ برداری از دانش نقش اصلی را در فرایند ایجاد ارزش ایفا می‌نماید.( همتی و مهرابی،1390)

 

توسعه اطلاعات در دهه‌های اخیر موقعیت‌های جدیدی را پیش روی افراد و سازمان‌ها قرار داده است از این رو، تعاملات و ارتباطات در گستره جهانی توسعه یافته و تعاریف جدیدی در ابعاد گوناگون زندگی فردی و اجتماعی بروز نموده است. در این میان، سازمان‌های کسب و کار، بیشترین تأثیر را از وضعیت جدید پذیرا شده و خواسته یا ناخواسته در مسیر این دگرگونی مداوم قرار گرفته، متحول شده، به انحلال و ادغام یا پذیرش موقعیت‌های جدید روی آورده‌اند. متناسب با این تغییرات موقعیتی، رویکرد‌ها و ادبیات جدیدی چون: سازمان‌های یادگیرنده، معماری سازمان، سازمان مجازی و مهندسی مجدد و… بر بستر رهیافت اطلاعاتی پدیدار شده است. رهیافتی که از کد ژنتیک تا ایزومر‌ها، از زبان‌شناسی تا کامپیو‌تر و از کارکرد مغز انسان تا مدیریت سازمان‌های کسب و کار را تفسیر می‌کند. سازمان‌های امروزین، بیش از نمونه‌های قدیمی آن‌ها با دیالکتیک مواجه‌اند: نیاز به خود مختاری (استقلال) در مقابل نیاز همزمان به ارتباطات (یکپارچگی)، پاسخ به این دیالکتیک مستلزم ایجاد فرصت یادگیری برای افراد سازمان است چرا که از یکسو سازمان‌ها به ساختارهایی نیاز دارند تا خود مختاری و قابلیت حل مشکلات محلی را توسعه بخشند و از سوی دیگر برای دگرگونی فرهنگی، به بهبود ارتباطات و ساختار مشارکتی تمایل دارد. با گسترش ارتباطات و عدم نیاز به جابجایی تنها عنصری که در سازمان باقی می‌ماند انسان‌ها یعنی افراد سازمان‌ها هستند. پیداست که در چنین شرایطی برای تبدیل سازمان‌ها به سازمان یاد گیرنده، بایستی انسان‌ها تمایل به یاد گیرندگی پیدا کنند. یادگیری در سازمان‌های جدید نیز به نوبه خود از رهیافت اطلاعاتی و از حلقه‌ی سایبرنتیکی فرد – سازمان – محیط – فرد، پیروی می‌کند و از رفتار نوآورانه، اطلاعاتی و دانشی در محیط تأثیر می‌پذیرد. در واقع از یکسو توسعه­ی ارتباطات و تولید انبوه اطلاعات و دانش و از سوی دیگر کاهش نیم عمر رشته‌های گوناگون دانش بشری موجب شده تا اطلاعات به عنوان مهم‌ترین منبع سازمان‌ها و به عنوان مزیت رقابتی تلقی شود. همسان با سایر منابع سازمانی، این منبع مهم نیز نیاز به مدیریت داشته و مدیریت آن در سایه فنآوری محقق می‌شود. توجه روز افزون به دانش و اهمیت دانشگران سازمان به عنوان اصلی­­ترین سرمایه‌ی سازمان‌های دانشبر، لزوم شناسایی و تشخیص دانش و اطلاعات و شکل­گیری چارچوب‌هایی برای مدیریت دانش را در سازمان‌ها ضروری نموده است.

 

 

 

 

 

 

 

1-1 مقدمه

 

بسیاری از نظریه­­پردازان و محققان در توصیف ویژگی­های فضای اقتصادی جدید بر این باورند که شکل اقتصاد، صورتی جهانی و همه گیر به خود گرفته و از دارایی‌ها و درآمدهای نامحسوس، پیچیده و نامشهودی شکل یافته که به نحوی خاص به یکدیگر درهم تنیده شده­اند. فرآیند­ها و ابزاری که زمینه افزایش بهره­وری و پیشرفت اقتصادی را فراهم می‌آورند. بر­اساس این تعریف به وضوح روشن است که مدیریت، برنامه ریزی و نظارت بر شناسایی، تخصیص و سنجش دارایی‌های نامشهود و سرمایه­ی فکری بنگاه‌ها، شاخصی مهم در تعیین توان رقابتی بنگاه‌ها برای بقا و رشد در اقتصاد جدید است. بررسی روند‌ها و آمارهای اقتصادی نیز بر صحت این گفته اذعان دارند، چنان که بررسی‌های انجام گرفته از پانصد شرکت در بین سال‌های ۱۹۸۲ تا ۱۹۹۲ میلادی، نشان از رشد سهم ارزش دارایی‌های نامشهود از ۳۸ درصد به ۶۲ درصد در میزان ارزش بازار دارد. توجه به این موضوع در اواخر دهه­ی نود میلادی، سرمایه­گذاری بر توسعه‌ی دارایی‌های نامشهود شامل: پژوهش و توسعه، فرآیند‌ها و نرم افزار کسب وکار، کسب علامت‌های تجاری، آموزش پرسنل و…، را به رقمی معادل یک تریلیون دلار – به تقریب برابر با کل سرمایه­گذاری بخش تولید سرمایه‌های فیزیکی – رسانیده است. به این منظور برآورد و سنجش میزان تأثیر سرمایه فکری در فرآیندهای اقتصادی وضع موجود سازمان یکی از روش­های شناخت نقاط ضعف و تعیین راهبردهای لازم برای کمک به تصمیم­گیری مدیران خواهد بود. از طرف دیگر با توجه به اینکه تعیین میزان سرمایه­ی مورد نیاز، به عنوان یکی از اجزای اصلی فعالیت­های تولیدی از اهمیت بسزایی برخوردار است می‌توان دریافت که شناسایی سرمایه‌های فکری و نامشهود موجود سازمان در شناخت فاصله تا وضع مطلوب و تعیین نیازهای سرمایه‌ای و اتخاذ رویه‌های بهینه، برای توسعه و رشد در آینده‌ی بنگاه‌ها بسیار مهم و مؤثر خواهد بود.

 

در فصل اول پس از بیان مسئله پژوهش، تاریخچه موضوع پژوهش را مورد بررسی قرار می‌دهیم و به بیان اهمیت و ضرورت پژوهش می‌پردازیم و سپس اهداف پژوهش را بیان می‌کنیم.

 

چارچوب نظری پژوهش که بنیان اصلی طرح سئوال و موضوع پژوهش بوده است در این فصل آورده شده و در ادامه به مدل تحلیلی و فرضیه‌های پژوهش نیز اشاره شده است. در پایان این فصل تعاریف واژه‌ها و اصطلاحات آمده است.

 

 

 

1-2 بیان مسئله و تشریح آن

 

سرمایه فکری ‌زاده عرصه علم و دانش است. این واژه که هنوز در دوران تکوین خود به سر می‌برد، برای نخستین بار زمانی مطرح شد که شرکت بزرگ سوئدی اسکاندیا شروع به اجرای مجموعه‌ای از روش‌های نوآورانه علمی برای توجه ویژه به دارایی‌های نامحسوس خود کرد (ادوینسون، ۲۰۰۸) سرمایه فکری نوعی سرمایه است که به عنوان دارایی نامشهود یک سازمان شناخته و ادعا می‌شود که یک دارایی ارزشمند در سازمان می‌باشد. در دو قرن گذشته دانش عمومی بر این محور قرار گرفته بود که تنها دو عامل نیروی کار و سرمایه در تولید محصول نقش دارند؛ در حالی که در عصر حاضر، دانش و اطلاعات به عنوان دارایی ایجاد کننده ثروت و ارزش اقتصادی شناخته شده­اند. علاوه بر این توسعه فناوری­های جدید در قرن بیستم بخش وسیعی از فعالیت­های فیزیکی ایجاد کننده ارزش را به ابعاد مبتنی بر دانش انتقال داده است.

 

امروزه سرمایه فکری به طور گسترده اعم از دانش، تجربه، مهارت شخصی، روابط خوب و یا توانایی فناوری به عنوان یک منبع مهم مزیت رقابتی شرکت‌ها بشمار می­رود. همچنین عامل کلیدی در سودآوری شرکت محسوب می‌شود.

 

از طرف دیگر با ورود به هزاره سوم میلادی، چیزی که بیش از همه چشمگیر است، توسعه دانش و روند گرایش سازمان­ها به سوی دانش محوری می باشد. هم اکنون کشورهای توسعه یافته از تولید دانش کسب ثروت می کنند و در حال واگذاری فعالیت­های سخت افزاری به کشورهای درحال توسعه هستند. در این میان توسعه منابع انسانی یکی از مهم­ترین مزیت­های رقابتی این دوره تلقی می شود که موجب خلق ایده­های جدید کسب و کار،کارآفرینی و در نهایت توسعه پایدار می گردد.

 

علیرغم افزایش تقاضا برای اطلاعات مربوط به سرمایه فکری، نتایج پژوهش­های انجام شده حاکی از آن است که یک مغایرت و اختلاف مهم و پایدار در کیفیت و کمیت اطلاعات گزارش شده شرکت‌ها در مورد این منبع کلیدی وجود دارد. به عقیده بریننان (۲۰۰۱) بخش‌هایی که سهم دارایی­های نامشهودشان پایین­تر است انگیزه کمتری برای افشای اختیاری سرمایه فکری در گزارشهای سالانه دارند. از آنجا که دانش عامل مهمی در رشد و توسعه شرکت­ها در آینده خواهد بود و توانایی شرکت­ها به اندازه­گیری، متکی بر مدیریت و توسعه دانش و تخصص­ها است، شرکت­ها باید برای مواجه با شرایط مربوط به بازار­ها دائماً در حال تغییر باشند که این تغییرات در زمینه فناوری؛ توانایی و شایستگی‌های ضروری برای پذیرش و همسوسازی با محیط را توسعه می­دهند. در این رابطه منابع انسانی و مدیریت شرکت، راهبرد­ها و سازمان از اجزای مهم بشمار می­روند و دانش به یک دارایی مهم در شرکت تبدیل می‌شود. پیشرفت­های سریع فناوری در قدرت محاسباتی، فناوری‌های ارتباطی، ماهیت دانش و مهارت‌ها، استعداد‌ها و دانش تجربی افراد را در محیط کار تغییر می­دهند. امروزه اطلاعات جهانی بازار به نوع متفاوتی از کارگر با شایستگی­ها، ویژگی­ها و توانایی فکری سریع و هدایت کننده به سمت تفکر منظم و مهم در محیط دانش محور نیاز دارد.

 

مطالعه­های انجام شده در این زمینه نشان می­دهد که دانش و سرمایه فکری اهمیت زیادی پیدا کرده و به یک کالای مهم در ایجاد ارزش در واحد تجاری تبدیل شده است. اقدامات اقتصادی شرکت‌ها به شدت بر پایه دانش و فناوری قرار گرفته و در اغلب موارد با سرمایه فکری و دارایی‌های نامشهود مرتبط است.

 

عدم ارائه گزارشاتی در مورد شناسایی و ارزیابی و ارتقاء و نحوه استفاده از سرمایه فکری در سازمان اختلاف بین سرمایه­گذاران را منجر می­شود و آنان را به دو گروه آگاه و ناآگاه از مسایل و مشکلات و امور سازمان تقسیم می­کند همچنین مو

 

 

 

 

فصل اول

 

کلیات تحقیق

 

مقدمه:

 

در شرایط دائماً در حال تغییر ما نیز باید تغییر نمائیم ، و گر نه بهای سنگینی  بابت عدم  تغییر پرداخت خواهیم کرد .( دکترنوردال ، رئیس اتحادیه جهانی علم و بهره وری : پیام مدیریت )

 

سازمان ها را در عصر جدید از بکار گیری سیستم های کامپیوتری و تکنولوژی اطلاعات و رسانه های پیش رفته گریز و گزیری نیست و آینده از آن آنانی است که با شناخت دقیق و صحیح ، محاسن و معایب این سیستم ها را موشکافانه مورد امعان نظر قرار داده و از تجربه دیگران درس بگیرند بدون اینکه هزینه های آن تجربه را مجدداً تقبل نمایند .

 

آنچه که مدیران  در  سطوح  مختلف  سازمان  انجام  می دهند  و  همواره  در فضای آن حرکت می نمایند ، تصمیم گیری را می توان جمع آوری و پردزش اطلاعات در نظر گرفت ( صرافی زاده ، ص 56 : 1380)

 

داشتن اطلاعات دقیق ، مرتبط و به هنگام و سریع باعث  بالا رفتن سرعت و دقت تصمیم گیری شده و جلوی انتخاب بسیاری از تصمیمات نادرست را خواهد گرفت . در این برنامه زمانی ، یک مدیر کار آمد بدون داشتن  اطلاعات مورد نیاز خود قادر به رهبری سازمان و رسیدن به اهداف از قبل تعیین شده نیست .

 

 

 

 

 

1-  بیان مسئله:

 

 

1 – 1  موضوع :

 

 

بررسی تاثیراتوماسیون اداری بر روندکارهاو اخذتصمیم نهایی توسط مدیران

 

دردادگستری کل استان کرمانشاه

 

مدیریت و تصمیم گیری دو واژه نزدیک به هم در مدیریت و انجام امور سازمان می باشند و بدون تردید ، تصمیم گیری ، مهم ترین کار مدیران ارشد است که به آسانی نیز می توان در آن مرتکب اشتباه  شد . اما اگر کل فرایند را به گونه ای متفاوت بنگرید وضعیت نیز فرق خواهد کرد .

 

اغلب مدیران تصمیم گیری را رخدادی منفرد می پندارند که در یک لحظه مشخص از زمان به وقوع می پیوندد. اما در حقیقت، تصمیم گیری فرایند آمیخته با بازی نهایی قدرت ، سیاست ها ، اختلافات شخصی و تاریخچه سازمانی است . رهبرانی که قدرت تشخیص این موضوع را دارند . تصمیماتی به مراتب بهتر از

 

آنهایی می گیرند که کماکان بر این تصور پای می فشارند که تصمیمات ، رخداد هایی هستند تنها در کنترل ایشان . از همین رو است که گفته می شود بعضی از فرایند های تصمیم گیری  موثر تر و کار آمد تر از بعضی دیگر هستند ( گاروین ، ص 64:2001)

 

در اغلب مواقع ، تصمیم گیران ، یک فرایند جانب دارانه را به کار می گیرند که شاید غیر بهره ورترین و ناکارا ترین راه برای انجام امور باشد . آنها تصمیم گیری را بسان منازعه ای  می بینند که در آن به دفاع پردازش از راه کار های مورد نظر خود می پردازند . اطلاعات را به صورت گزینشی ارائه  می کنند و با خودداری  از ارائه داده های متضاد می توانند موقعیتی متقاعد کننده فراهم آورده ، در برابر مخالف ایستادگی کنند . اما فرایند موثر تر وجود دارد که فرایند جستجو گر است .

 

در طی این فرآیند ، افراد مجموعه متنوعی از گزینه ها را پیش روی خود قرار داده و با همکاری یکدیگر بهترین راهکار را جستجو می کنند. هر چند در عمل این رهبری است که تصمیم نهایی را  به کارمی گیرد اما فردی که در فرآیند تصمیم سازی مشارکت دارند ، باید باور داشته باشند که دیدگاهشان در نظر گرفته شده و فرصت آن را یافته اند که بر تصمیم نهایی تاثیری  گذارند . موقع تصمیم گیری ، دسترسی به اطلاعات دقیق ، مرتبط ، صحیح و به هنگام ، عامل بسیار  موثری است . هر قدر محیط پیچیده تر باشد سرعت و شتاب افزایش بیشتری پیدا می کند و تصمیم گیری مشکل تر می شود . تنها چیزی که می تواند تصمیم گیری را سهل تر و عدم اعتماد را کاهش دهد اطلاعات مرتبط ، دقیق و به هنگام م

 

 

2-1-مقدمه  11

 

2-2- ضرورت آموزش و بالندگی نیروی انسانی  13

 

2-3- تاریخچه آموزش های فنی و حرفه ای در جهان و ایران  16

 

2-4-آموزش فنی و حرفه ای  17

 

2-5- واژه شناسی آموزش فنی و حرفه‌ای  18

 

2-6- آموزش در زندان  19

 

2-7- مهارت   20

 

) 20

 

2-9- کارآفرینی ، تعریف و اهداف آن  20

 

2-10- مبانی تئوریک آموزش های فنی و حرفه ای  22

 

2-11-ضرورتها و الزامات آموزش مهارت های فنی و حرفه ای  25

 

2-12- نقش آموزش های فنی و حرفه ای در تربیت نیروی انسانی  28

 

2-13-تاثیر مهارت دراشتغال  31

 

2-14- رابطه آموزش های فنی و حرفه ای و اشتغال  33

 

2-15-آموزش های فنی و حرفه ای در زندان  38

 

2-16-ضرورت آموزش فنی و حرفه ای در زندان  40

 

2-17-تاریخچه‏ آموزش و اشتغال زندانیان‏ در نظام زندانبانی‏ انگلستان  42

 

2-18-آموزش و اشتغال زندانیان در قرن حاضر  44

 

2-19- مرور ادبیات و سوابق مربوطه  47

 

فصل سوم:روش شناسی تحقیق

 

3-1- مقدمه  52

 

3-2- قلمرو تحقیق  52

 

3-2-1-قلمرو موضوعی تحقیق: 52

 

3-2-2- قلمرو زمانی تحقیق: 52

 

3-2-3-قلمرو مکانی تحقیق: 52

 

3-3- روش انجام تحقیق  53

 

3-4- جامعه آماری  53

 

3-5- نمونه آماری و روش نمونه گیری  53

 

3-6- ابزار گردآوری اطلاعات   54

 

3-7- روائی و پایائی تحقیق  54

 

3-7-1-اعتبار(روائی) 54

 

 

3-7-2-پایائی  55

 

3-7- روش‌ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده‏ها 56

 

فصل چهارم:تجزیه و تحلیل

 

4-1- مقدمه  57

 

4-2- یافته های توصیفی: 57

 

4-2- 1- توصـیف آماری سؤالات پرسشنامه. 58

 

4-2-1-1-توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب خصوصیات فردی (سوالات عمومی) 58

 

4-2-1-2- توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب پاسخ به سوالات تخصصی پرسشنامه. 61

 

4-3- نتایج استنباطی  68

 

4-3-1- بررسی فرض نرمال بودن دادهها با استفاده از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف… 68

 

4-3-2- آزمون فرضیه ها 69

 

4-3-2-1-آزمون فرضیه اول. 69

 

4-3-2-2- آزمون فرضیه دوم. 71

 

4-3-2-3- آزمون فرضیه سوم. 72

 

4-3-2-4- آزمون فرضیه چهارم. 73

 

فصل پنجم:بحث و تفسیر و نتیجه گیری و جمع بندی

 

5-1-مقدمه  75

 

5-2- بحث و نتیجه گیری  76

 

5-2-1- تفسیر فرضیه اول. 76

 

5-2-2- تفسیر فرضیه دوم. 76

 

5-2-3- تفسیر فرضیه سوم. 76

 

5-2-4- تفسیر فرضیه چهارم. 77

 

5-3- نتیجه گیری نهایی.. 77

 

5-4-محدودیت های تحقیق  80

 

5-5- پیشنهادها و راهکارها 80

 

منابع و مآخذ  83

 

الف) منابع فارسی  83

 

ب) منابع خارجی  85

 

پیوست ها Error! Bookmark not defined.

 

چکیده انگلیسی  Error! Bookmark not defined.

 

فهرست جداول

 

عنوان                                                                                                            صفحه

 

جدول 1-1- عناوین دوره ها و رشته های برگزار شده در زندان مشکین شهر در سال 1391  9

 

جدول 3-1- خروجی پایایی پرسشنامه به تفکیک متغیرهای تحقیق  55

 

جدول 4-1- توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب سن  58

 

جدول4-2- توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب تحصیلات   58

 

جدول 4-3- توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب نوع جرم 59

 

جدول 4-4- توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب اشتغال قبل از زندانی شدن  59

 

جدول 4-5- توزیع نسبی پاسخگویان نوع شغل قبل از زندانی شدن  60

 

جدول 4-6- توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب اشتغال بعد از آزادی از زندان  60

 

جدول 4-7-  توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب نوع شغل بعد از آزادی از زندان  60

 

جدول 4-8-  توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب نوع حرفه ای که در زندان آموزش دیده اند  61

 

جدول4-9- توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب نمره (درجه) کسب شده در مدرک فنی و حرفه ای  62

 

جدول4-10- توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب میزان مهارت   62

 

جدول4-11- توزیع پاسخگویان براساس پاسخ به سوالات مدت آموزش   64

 

جدول 4-12- توزیع پاسخگویان براساس پاسخ به سوالات کیفیت آموزش   66

 

جدول 4-14-نتیجه آزمون نرمال بودن متغیرهای مورد بررسی  69

 

جدول 4-15- آزمون تاثیر نوع حرفه بر اشتغال زندانیان  69

 

  71

 

  72

 

  73

 

 

 

 

 

 

 

 

 

چکیده

 

این پژوهش تحت عنوان بررسی تاثیر آموزش های فنی حرفه ای در اشتغال زندانیان آزاد شده شهرستان مشکین شهر به روش پیمایش در سال 1392 انجام گرفته است. از آن جا که یکی از عوامل و پارامترهای عمده رشد و توسعه ی اقتصادی و اجتماعی هر جامعه، تربیت نیروی انسانی کارامد می باشد و آموز شهای فنی و حرفه ای نیز یکی از راه کارهای تربیت کننده ی نیروی انسانی متخصص است، سطح معلومات و تجربیات فراگیران باید به گونه ای باشد که به راحتی بتوانند هماهنگ با رشته ی مهارتی خود جذب بازار کار گردیده تا مشکل بیکاری وجود نداشته باشد.

 

مضاف بر این  بررسی اثر بخشی وکارآئی آموزش های فنی حرفه ای در زندان ها  باعث تولید اطلاعاتی در جهت شناخت نقاط قوت وضعف فرایند ومحتوای آموزشی خواهد بود که می تواند اسباب اصلاح وبهبود فرایند وارتقاء کیفیت ومحتوای آنرا فراهم آورد. بر این اساس در این تحقیق تاثیر آموزش فنی و حرفه ای در زندان مشکین شهر به روش توصیفی -پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه بر روی یک نمونه ی آماری مشتمل بر160 نفر از زندانیان آزاد شده مشکین شهر که در زندان تحت آموزش فنی و حرفه ای قرار گرفته اند مورد بررسی قرار گرفت.داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار spss مورد تحلیل و آنالیز قرار گرفت و مشخص گردید که 43 درصد از زندانیان آموزش دیده پس از خروج از زندان شاغل شده و 57 درصد بیکار مانده اند که نکته قابل تامل می باشد. نتایج حاصل از آزمون t  تست  و آزمون کای دو  همه 4فرضیه تحقیق را در سطح اعتماد(000/0= a) مورد تایید قرار داد و بر این اساس متغیرهای کیفیت آموزش، میزان مهارت، مدت آموزش و  نوع حرفه از عوامل تاثیر گذار در اشتغال یا عدم اشتغال زندانیان آزاد شده مشکین شهر به دست آمدند .

 

 

 

کلید واژه ها: فنی و حرفه ای، آموزش، مهارت، زندان مشکین شهر، زندانیان آزاد شده، کارآفرینی، اشتغال.

 

 

 

 

 

فصل اول

 

 

کــــــلیات

 

 

 

1-1- بیان مسئله

 

آموزش بطور عام و آموزش‌های فنی و حرفه‌ای بطور خاص، یکی از پیش نیازهای رشد و توسعه جوامع بشری است و زمینه‌های توسعه پایدار جوامع را فراهم می‌نماید. آموزش‌های فنی و حرفه‌ای تلفیق علم با عمل است و می‌تواند بستر مناسبی را برای اشتغال آماده سازد. از سوی دیگر، ایجاد اشتغال، بزرگترین و مهم‌ترین عامل پیشگیری از بروز جرائم و آسیب‌های اجتماعی در جامعه است. با آموزش فنی و حرفه‌ای در زندانها، زمنیه اشتغال و فرهنگ کار مهیا شده و آسیب‌ها و بزه‌های اجتماعی کاهش می‌یابد. فراگیری مهارت منجر به اشتغال زندانی پس از طی دوره محکومیت، در کاهش آمار بازگشت به زندان مؤثر خواهد بود. کاهش هر یک نفر زندانی، یعنی نزدیک شدن یک گام به توسعه شاخصهای فرهنگی و اجتماعی جامعه. در نتیجه در چرخه اصلاح و تربیت، اشتغال زایی و حرفه‌آموزی، مؤثرترین فرآیند آموزش در زندانها بوده و باعث افزایش کیفیت زندگی زندانی پس از بازگشت به خانه می‌شود.

 

آموزشهای فنی و حرفه ای نقش مهمی در تشکیل سرمایه انسانی از طریق تربیت نیروهای ماهر مورد نیاز بازار کاردر کشورهای مختلف جهان ایفا می کند. این آموزشها در کشورهای در حال توسعه نه تنها عهده دار تربیت نیروی کار مورد نیاز بخشهای مختلف اقتصاداین کشورها می باشند، بلکه ازطریق بستر سازی خود اشتغالی، به حل مشکل بیکاری نیز کمک می نمایند. به علاوه، این آموزشها راه میان بری در مسیر تربیت نیروی انسانی نیزبه شمار می روند، چرا که از یک سوبا توجه به بهره مندی این آموزشها از مبانی علمی و استفاده از روشهای پذیرفته شده آموزشهای کلاسیک راه خود را از یادگیری بر مبنای تجربه عملی صرف جدا کرده وازاین طریق راه درازمدت و غیر علمی این نوع فراگیری را کوتاه نموده و این توانایی را در آموزش دیده فراهم می کند تا بتواند خود را در مقابل تغییرات تکنولوژیکی به آسانی هماهنگ نماید. از سوی دیگر این آموزشها با توام نمودن آموزشهای نظری و عملی این امکان را برای آموزش دیده فراهم می نمایند که همسویی بیشتری با نیازهای بازار کار داشته و از این طریق امکان بیشتری برای جذب آنها در فعالیتهای اقتصادی- اجتماعی فراهم گردد(صیافی،1371، ص 68).

 

این آموزشها همچنین از مزیت بازدهی در کوتاه مدت ویا میان مدت برخوردار می باشند. در حالی که آموزشهای کلاسیک به دلیل هزینه بالا، طولانی بودن دوره آموزش، سهم زیاد آموزشهای نظری در آنها و درنتیجه بهره مندی اندک از عملیات کارگاهی، از جهت هماهنگی با نیازهای بازار کار و جذب در آن دچار مشکل می باشند. به همین دلیل کشورهای جهان توجه روزافزونی را به آموزشهای فنی وحرفه ای  مبذول داشته اند، به طوریکه این آموزشها حتی به درون سیستم آموزشهای آکادمیک این کشورها نیزنفوذ کرده است.

 

از آن جا که آموزش های فنی و حرفه ای ، فعالیت هایی هستند که فرد را برای احراز شغل ، حرفه و کسب و کار آماده می کنند و یا کارایی و توانایی او را در انجام آ نها افزایش می دهند ، لکن عدم وجود پل های ارتباطی بین مراکز آموزشی و مراکز صنعتی جامعه باعث می شود که مراکز آموزشی به تربیت نیروهایی بپردازد که چندان مورد نیاز بخش های تولیدی جامعه نباشد. از سویی دیگر عدم سازماندهی و تقسیم کار درست، یعنی عدم به کارگیری صحیح و متناسب با تخصص کارکنان در کارگاه های مختلف، اغلب باعث می گردد که به رغم تربیت درست نیروها ، جامعه نتواند از نیروهای مختلف به خوبی استفاده کند. در مجموع می توان گفت که میان آموز ش دیدگان مراکز آموزشی فنی و حرفه ای و بازار و اشتغال ، رابطه ی هدفمندی وجود ندارد و نظام آموزشی فنی و حرفه ای عملا وظیفه نمی داند که آینده ی شغلی آموزش گیران خود را مورد ملاحظه قرار دهد.( آموزش های فنی و حرفه ای، ١٣٧٩، ص 45)

 

از نظر آسیب شناسی اجتماعی ، بیکاری و فقر می تواند عامل عمده ای در پیدایی نابسامانی های رفتاری و روانی و در نتیجه بالا رفتن انواع کجرویهای اجتماعی به خصوص اعتیاد به مواد مخدر و حتی خودکشی ، باشد (ستوده ، 1382، ص 80). در این راستا هر عاملی که بتواند این وضعیت را در خود حل نماید ضروری و حیاتی به نظر می رسد.

 

وضع مشارکت و اشتغال جمعیت کشور نیز ناگوار و نگران کننده است. اگر گفته شود مقوله اشتغال و بیکاری اینک به چشم انداز فرایند توسعه ملی مبدل شده و بسیاری از آرمان ها و ایده آل های انقلاب اسلامی را به چالش گرفته است، سخنی گزاف نیست. پدیده هایی چون اعتیاد ، فقر و محرومیت ، قانون ستیزی و هنجار شکنی که در ارتباط تنگاتنگ با بیکاری ، فقر و محرومیت اند ، از حد اعتدال گذشته است. چنانچه به سرعت کاری در رابطه با اصلاح وضعیت موجود صورت نگیرد خواه و ناخواه کشور را در آینده ای نه چندان دور آبستن بحرا نها و مضیقه های زیستی گسترده تری خواهد کرد.

 

یکی از مهمترین ساز و کارهای ممکن برای اصلاح وضعیت موجود در جامعه توجه خاص به مقوله آموزش های فنی و حرفه ای به جوانان به خصوص ارتقای آن در بین زندانیانی است که به خاطر جبر اقتصادی و عمدتاً بیکاری دست به ارتکاب عمل مجرمانه زده اند می باشد.  بررسی‌ها نشان می‌دهد که اکثر بزهکاران شغل مناسبی نداشته یا در بدست آوردن شغل مورد نیاز و مطلوب جامعه موفق نبوده‌اند و یا اینکه فرصت کافی برای فراگیری حرفه و شغلی نداشته‌اند لذا کاملاً ضروری است که در زندانها نسبت به ایجاد و توسعه آموزشهای فنی وحرفه ای اقدام گردد و این آموزشها می بایست به صورت کاملاً تخصصی و سطح مهارت‌های شغلی زندانیان در سطح استاندارد و براساس نیاز و توقع بازار کار باشد. تا پس از آزادی زندانیان به اتکای حرفه‌ایی که آموخته‌اند بتوانند بر مشکلات زندگی خود فائق آمده و حوائج خود و خانواده‌هایشان را مرتفع سازند که در این راستا اتخاذ تدابیر حمایتی مانند پرداخت تسهیلات بانکی مناسب نیز باید مدنظر قرار گیرد.

 

ایجاد کارگاه‌های اشتغال در داخل زندانها، باعث تحریک ذوق کار و پرورش استعداد زندانیان شده علاوه بر ایجاد انگیزه و امید به زندگی خوب، باعث بروز احساس ارزشمند بودن و خود باوری می‌گردد که با درآمد، حاصل از اشتغال نیز هم مایحتاج خود زندانی تأمین می‌گردد و هم می‌تواند به حداقل معاش خانواده خود کمک نموده و از استرس‌های روانی فرد کاسته شود بدیهی است برای برخورداری بهتر زندانیان از امتیاز رای باز شدن و فعالیت در بخش های اشتغال خارج از زندان تسهیلات لازم و تدابیر مناسب اتخاذ نمود. اشتغال و حرفه‌آموزی، در بهینه‌سازی اوقات فراغت  زندانیان و جلوگیری از بازگشت مجدد به زندان نقش مهمی ایفاء می‌کند. بطور کلی باید اذعان داشت اشتغال و حرفه‌آموزی راهکاری مناسب و در خور توجه برای کاهش آسیب‌ها در زندان و جامعه است.

 

در این راستا آموزش فنی و حرفه ای یعنی مرتبط کردن آموزش با دنیای کار برای بهبود وضعیت اشتغال جوانان و کاهش میزان بیکاری که در این میان مرتبط ساختن هر چه بیشتر آموزش با نیازهای اقتصادی ضروری است. چرا که عدم وجود ارتباط بین مباحث آموزشی و نیازهای اقتصادی و بازار کار باعث بروز مشکل خواهد شد (فرشاد، 1374، ص 154).

 

از آن جا که یکی از عوامل عمده ی رشد و توسعه‌ی اقتصادی و اجتماعی  هر جامعه، تربیت نیروی انسانی کارآمد می باشد و سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای نیز یکی از موسسات تربیت کننده نیروی انسانی متخصص است ، سطح معلومات و تجربیات فراگیران باید به گونه ای باشد که به راحتی بتوانند هماهنگ با رشته مهارتی خود جذب بازار کار گردند تا مشکل بیکاری وجود نداشته باشند. از سویی چنانچه نظام آموزش های فنی و حرفه ای ، هنرجویان دوره دیده ای داشته باشد که جایگاه روشن و مشخصی در بازار کار و نظام اشتغال نداشته باشند ، بخش عمده ای از سرمایه گذاریهای شخصی و دولتی به بازدهی مطلوب منجر نمی شود و به نوعی به اتلاف سرمایه تبدیل می گردد. بنابراین با توجه به گرانی هزینه های آموزش های فنی و حرفه ای و برای جلوگیری از خسارت های مادی و معنوی لازم است چگونگی رابطه ی این گونه آموزش ها و اشتغال افراد مهارت دیده به خصوص در زندان ها مورد بررسی قرار گیرد.

 

آموزش در زندان شامل آموزش مهارتی و تحصیلات مدرسه‌ای و دانشگاهی است که برای زندانیان به‌عنوان بخشی از برنامه‌های بازتوانی (اصلاح) و مهیا نمودن آنان برای زندگی بیرون از زندان در نظر گرفته می‌شود.گاهی اوقات آموزش در زندان، توسط سیستم زندان اجرا می‌شود و گاهی هم به‌وسیله گروه‌های خارج از زندان مانند موسسات تربیتی و تحصیلی به انجام می‌رسد. همچنین هزینه‌های مربوط به آن نیز می‌تواند از طریق دولت یا موسسات خیریه غیردولتی تامین شود. موضوع آموزش در زندان طرحی است که از اواسط قرن بیستم مطرح شده است.

 

با توجه به نقش مهارت در جلوگیری از گرایش به اعتیاد، بزهکاری و خلاف، سازمان های اجتماعی بدنبال آن هستند که با سواد آموزی، جلب زندانیان در تحصیلات رسمی و حتی آکادمیک و بخصوص مهارت آموزی و ایجاد شرایط اشتغال در فرد، ضمن تقویت شخصیت و منزلت اجتماعی آن، از روی آوری مجدد به تخلف جلوگیری کنند. مخالفان ادعا می‌کنند که در خیلی از موضوعات، آموزش در زندان محصولی بهتر از «تبهکاران تحصیلکرده‌تر» در بر نخواهد داشت. اما بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که در اثر آموزش زندانیان، کاهش معنی‌داری در تکرار جرم توسط آنها اتفاق افتاده است. شایان ذکر است ایران یکی از کشورهایی است که در سال های قبل از انقلاب در تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر در مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۱۹۴۸ مشارکت داشته و به آن رای مثبت داده است و جمهوری اسلامی ایران نیز پس از پیروزی انقلاب بر این امضا صحه گذاشته است.

 

ماده ۱۴۰ همان آیین نامه در رابطه با «حق تحصیل» چنین بیان کرده است؛ «به منظور کمک به بازسازی اجتماعی محکومان و جذب کامل آنان در محیط اجتماعی، سازمان مکلف است وسایل تحصیل ابتدایی، راهنمایی، متوسطه و عالی و دوره های تخصصی علمی و فنی- حرفه یی را برای علاقه مندان به ادامه تحصیل با اجرای برنامه های عادی یا مکاتبه یی و رعایت مقررات مربوط به وسیله وزارتخانه ها و موسسه های مربوطه و یا همکاری آنان در داخل موسسه یا زندان فراهم کند.» همان گونه که ملاحظه می شود در آیین نامه اجرایی سازمان زندان ها نه فقط مجرمان یا متهمان از حق تحصیل محروم نشده اند بلکه بر آموزش و پرورش آنان تا سطوح عالی، تاکید بسزایی شده است. قبل از انقلاب در کشورمان ایران نیز کانون های کارآموزی زیر نظر سازمان بهزیستی به منظور مهارت آموزی بزهکاران،معتادین و متکدیان تشکیل شده بود و بعد از انقلاب با ادغام سه نهاد آموزشی کانون کارآموزی، صندوق کارآموزی و اداره کل تعلیمات حرفه ای و تشکیل سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور ، آموزش زندانیان به عنوان یکی از برنامه های آن سازمان ادامه یافت. زندانیان با طی دوره های مهارتی بعد از شرکت در آزمون های کتبی و عملی در صورت موفقیت گواهینامه مهارت دریافت می کنند. در سال های اخیر نیز سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور با عقد تقاهم با سازمان امور زندان ها و ستاد مبارزه با مواد مخدر، آموزش زندانیان و معتادین درمان یافته در دهها مرکز آموزش زندان را به عهده دارد.

 

بنابراین با این پیش فرض که یک رابطه مثبت و معنی داری بین آموزش های فنی و حرفه ای ، تربیت نیروی انسانی ، بازدهی آن ها و سطح اشتغال وجود دارد.

 

نظر به این که برنامه ریزی جهت اجرای مناسب برنامه های مربوط به آموزش های فنی و حرفه ای ، به آگاهی از وضعیت موجود وابسته است ، تحقیق حاضر تلاشی است برای ارائه ی تصویر روشن از وضعیت آموزش های فنی و حرفه ای  در زندان مشکین شهر و نقش آنها در توسعه ی زندانیان آزاد شده. بنابراین این تحقیق با هدف مشخص کردن تاثیر آموزش های فنی حرفه ای در اشتغال محبوسین آزاد شده شهرستان مشکین طراحی شده و به بررسی برخی از عوامل مرتبط در این زمینه می پردازد. تحقیق حاضر درصدد پاسخگویی به سوالات زیر است:

 

 

 

1-2-ضرورت و اهمیت انجام تحقیق

 

انجام این تحقیق از دو نظر ضروری به نظر می رسد:

 

از یک سو با توجه به اینکه تحقیق حاضر دارای سابقه پژوهشی  نمی باشد ، در نتیجه انجام این تحقیق می تواند خلأ مطالعاتی را در این زمینه پر کرده و نسبت به بهبود وضعیت آموزش های فنی و حرفه ای و توسعه اشتغال و جلوگیری از بازگشت مجدد به جرم راهکارهایی ارائه نماید.بنابراین انجام این تحقیق ضروری به نظر می‌رسد.

 

از سوی دیگر،امروزه تربیت نیروی انسانی ماهر و متخصص و کارآمد از عوامل کلیدی و انکارناپذیر در توسعه اقتصادی و اجتماعی هر کشور محسوب می گردد و هر نوع سرمایه گذاری کلان در بخشهای مختلف اقتصادی نیازمند به برنامه ریزی و سرمایه گذاری در بخش نیروی انسانی و توسعه منابع این نیرو می باشد. نظام جمهوری اسلامی ایران برپایه ایمان به کرامت و ارزش والای انسان یکی از راههای تامین قسط و عدل، استقلال سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و نیز همبستگی ملی را استفاده از علوم و فنون و تجارب پیشرفته بشری و تلاش در پیشبرد آنها می داند.

 

از آنجا که بیکاری و فقدان مهارت یکی از علل گرایش به اعتیاد ، بزهکاری و اعمال خلاف می باشد، بنابراین داشتن مهارت در فرد ، ضمن ایجاد شرایط اولیه برای اشتغال ، به تقویت شخصیت و منزلت اجتماعی فرد کمک می کند. در این راستا سازمان زندان ها سالهاست از طریق عقد تفاهم نامه با سازمان فنی حرفه ای ، نسبت به آموزش زندانیان اقدام می نماید.

 

بررسی اثر بخشی وکارآئی آموزش های فنی حرفه ای در زندان ها  باعث تولید اطلاعاتی در جهت شناخت نقاط قوت وضعف فرایند ومحتوای آموزشی خواهد بود که می تواند اسباب اصلاح وبهبود فرایند وارتقاء کیفیت ومحتوای آنرا فراهم آورد. یکی از راههای بررسی اثر بخشی آموزشهای ارائه شده، مطالعه وبررسی پیامدهای اشتغال مهارت آموختگان است این بررسی از طریق استقرار فرایندی نظام مند تحت عنوان رهگیری وضعیت اشتغال مهارت آموختگان انجام می شود که در آن نسبت به تولید آمار واطلاعات ارزشمندی اقدام می گردد که در وهله اول می‌تواند بعنوان ابزار نیرومند تصمیم سازی برای مدیران سازمان در سطوح مختلف سیاستگذاری وبرنامه ریزی واجرائی در جهت حذف ، کاهش ، افزایش وادامه  اجرای دوره آموزشی بدون تغییر حجم وظرفیت ونیزتجهیز یا ارتقاء کارگاههای آموزشی بکار رود همچنین برای مشاوران نتایج گران قیمتی را در زمینه بازار حرفه آموزی فراهم می آورد (ضیائی، 1388، ص 78).

 

 

 

 

 

 

 

1-13)تعریف واژه گان تحقیق.. 11

 

فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق.. 13

 

2-1) مقدمه. 14

 

2-2) تاریخچه مدیریت مالی و سرمایه درگردش.. 15

 

2-3) تعاریف و مفاهیم مدیریت سرمایه درگردش.. 17

 

2-4) اهمیت مدیریت سرمایه درگردش.. 19

 

2-5) اصول مدیریت سرمایه در گردش.. 20

 

2-6) انواع سرمایه درگردش.. 21

 

2-7) سیستم جامع مدیریت سرمایه درگردش.. 22

 

2-7-1)دسته اول شرایط درونی. 22

 

2-7-2) دسته دوم الزامات و شرایط محیطی. 24

 

2-8) عوامل موثر در تعیین میزان سرمایه در گردش.. 25

 

2-9) اهداف مدیریت سرمایه درگردش.. 30

 

2-9-1) دستیابی به نقدینگی کافی. 30

 

2-9-2) کاهش ریسک… 30

 

2-9-3) کمک به افزایش ارزش شرکت.. 30

 

2-10) تاثیر مدیریت سرمایه درگردش در میزان ریسک و بازده شرکت.. 31

 

2-10-1) حجم و ترکیب سرمایه درگردش.. 31

 

2-10-2) هزینه سرمایه. 32

 

2-10-3) سررسید تعهدات جاری.. 32

 

2-10-4- تاثیر بر حقوق صاحبان سهام 32

 

2-11) تاثیر مدیریت سرمایه درگردش در ارزش شرکت.. 35

 

2-12) استراتژی های گوناگون و سیاستهای مطلوب.. 36

 

2-13) سیاست سرمایه در گردش.. 37

 

2-14) انتخاب سیاست سرمایه درگردش.. 40

 

2-15) اجزاء مدیریت سرمایه درگردش.. 41

 

2-15-1) دوره واریز بستانکاران. 42

 

2-15-2) دوره وصول مطالبات.. 44

 

2-15-3) دوره گردش موجودی کالا. 46

 

2-15-4) چرخه تبدیل وجه نقد 49

 

2-16) تحقیقات انجام شده در خصوص مدیریت سرمایه درگردش و تاثیرات آن بر واحدهای اقتصادی در خارج از کشور. 51

 

 

2-17) تحقیقات انجام شده در خصوص مدیریت سرمایه در گردش و تاثیرات آن بر واحدهای اقتصادی در داخل کشور. 58

 

2-18) خلاصه فصل. 63

 

فصل سوم: روش تحقیق.. 64

 

3-1) مقدمه. 65

 

3-2) روش تحقیق.. 65

 

3-4) فرضیات تحقیق.. 66

 

3-5)متغیرهای تحقیق و نحوه محاسبه آنها 67

 

3-5-1) متغیرهای مستقل. 67

 

3-5-2)متغیرهای وابسته تحقیق. 69

 

.. 69

 

3-5-2-2) شیوه اندازه گیری ارزش شرکت.. 70

 

3-6) روش آزمون فرضیات.. 70

 

3-7)جامعه و نمونه آماری.. 71

 

3-8) حجم نمونه آماری.. 71

 

3-9) روش جمع آوری داده ها 73

 

3-10) روش تجزیه و تحلیل داده ها 74

 

فصل چهارم: یافته های تحقیق.. 75

 

4-1) مقدمه. 76

 

4-2) تحلیل توصیفی متغیرهای تحقیق.. 77

 

4-3) بررسی نرمال بودن متغیرهای تحقیق.. 78

 

4-4) نتایج حاصل از آزمون فرضیه اصلی اول. 80

 

4-4-1) نتایج آزمون فرضیه فرعی 1-1. 80

 

4-4-2) نتایج آزمون فرضیه فرعی 1-2. 81

 

4-4-3) نتایج آزمون فرضیه فرعی 1-3. 82

 

4-4-4) نتایج آزمون فرضیه فرعی 1-4. 84

 

4-5) نتایج حاصل از آزمون فرضیه اصلی دوم. 85

 

4-5-1) نتایج آزمون فرضیه فرعی 2-1. 85

 

4-5-2) نتایج آزمون فرضیه فرعی 2-2. 86

 

4-5-3) نتایج آزمون فرضیه فرعی 2-3. 87

 

4-5-4) نتایج آزمون فرضیه فرعی 2-4. 88

 

4-5-5) نتایج آزمون فرضیه فرعی 2-5. 89

 

4-6) خلاصه فصل و نتیجه گیری در خصوص فرضیات اصلی.. Error! Bookmark not defined.

 

فصل پنجم: نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات تحقیق.. 91

 

5-1) مقدمه. 92

 

5-2) خلاصه تحقیق.. 93

 

5-3) تفسیر نتایج حاصل از آزمون فرضیه اصلی اول. 94

 

5-4) تفسیر نتایج حاصل از آزمون فرضیه اصلی دوم. 96

 

5-5) مقایسه نتایج تحقیق با یافته های تحقیقات پیشین.. 97

 

5-6) پیشنهادهای برآمده از نتایج تحقیق.. 98

 

5-6-1)پیشنهادهای کاربردی.. 98

 

5-6-2)پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی.. 99

 

5-7) محدودیتهای تحقیق.. 99

 

منابع و ماخذ فارسی.. 100

 

منابع و ماخذ انگلیسی.. 102

 

ضمائم  و پیوستها: خروجی آماری.. 105

 

 

 

 

 

فصل اول: کلیات تحقیق

 

 

 

 

 

1-1)مقدمه

 

 در اقتصاد پرچالش کنونی جهان با فشارهای فزآینده محیطی و منابع خارجی محدود، دارایی ها و بدهیهای جاری یعنی سرمایه در گردش بنگاه های اقتصادی از اهمیت زیادی برخوردار است و مدیریت بهینه سرمایه در گردش بنگاه ها می تواند به عنوان یک مزیت رقابتی برای آنها محسوب شود .سرمایه عبارت است از تمام منابع مالی که مورد مصرف شرکت قرار می گیرد و در این راستا مدیریت مالی چارچوب روابط بین سرمایه و شرکت را مشخص می کند. با توجه به جایگاه و اهمیت سرمایه در فرایندهای عملیاتی واحدهای انتفاعی، مدیریت آن از اهمیت خاصی برخوردار می باشد . در این میان سرمایه در گردش  به طور کلی در همه واحدهای انتفاعی و بخصوص در واحدهای انتفاعی با انداز ه های کوچکتر، بخش عظیمی از 

 

 

2- 3- 9 تجاری سازی تحقیق؛ چالش­ها و راهکارها………………………………………………………. 89

 

2- 3- 10 مفهوم­سازی ارتباط دانشگاه و صنعت……………………………………………………………. 95

 

2-3- 11 مطالعه تطبیقی ارتباط دانشگاه و صنعت در کشورهای مختلف…………………………….. 106

 

2-4 ابعاد و مؤلفه­ای مستخرجه از مبانی نظری و پیشینه تحقیق…………………………………………. 113

 

 

 

فصل سوم: روش­شناسی تحقیق

 

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………. 116

 

3-1 روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………. 116

 

3-2 جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………. 116

 

3-3 نمونه آماری و روش نمونه گیری و حجم نمونه……………………………………………………… 117

 

3-4 ابزار گردآوری داده­ها و روایی و پایایی……………………………………………………………….. 118

 

3-4-1 طراحی و ارزیابی پرسشنامه…………………………………………………………………………… 118

 

3-5 روش­های تجزیه و تحلیل داده­ها………………………………………………………………………… 121

 

3-6  مراحل اجرایی تحقیق……………………………………………………………………………………… 122

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

 

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………. 124

 

4-1 توصیف آماری ویژگی های پاسخ دهندگان…………………………………………………………… 124

 

4-1-1 توزیع پاسخگویان بر حسب متغیر جنسیت………………………………………………………… 124

 

4-1-2 توزیع پاسخگویان بر حسب گروه های سنی………………………………………………………. 125

 

4-1-3 توزیع پاسخگویان بر حسب متغیرسابقه‏ی کاری………………………………………………….. 126

 

4-1-4 توزیع پاسخگویان بر حسب متغیر میزان تحصیلات……………………………………………… 127

 

4-1-5 وضعیت متغیرهای تحقیق……………………………………………………………………………… 128

 

4-2 تجزیه و تحلیل داده ها در ارتباط با فرضیات تحقیق……………………………………………….. 132

 

4-2-1 آزمون کولموگروف-اسمیرنوف……………………………………………………………………….. 132

 

4-2-2 آزمون فرضیه‏ها…………………………………………………………………………………………… 133

 

4-2-2-1 ضرایب همبستگی……………………………………………………………………………………. 133

 

4-2-2-2  رگرسیون دومتغیره………………………………………………………………………………….. 135

 

4-2-2-3 تحلیل رگرسیون چند­متغیّره………………………………………………………………………… 140

 

 

 

فصل پنجم: جمع بندی ، یافته های پژوهش، بحث و تفسیر و نتیجه گیری

 

5-1 جمع بندی……………………………………………………………………………………………………. 144

 

 

5-2 یافته های تحقیق…………………………………………………………………………………………….. 145

 

5-3 یافته های جانبی تحقیق……………………………………………………………………………………. 152

 

5-4 بحث و تفسیر یافته های تحقیق…………………………………………………………………………. 155

 

5-5 نتیجه‏گیری…………………………………………………………………………………………………….. 159

 

5-6 محدودیت‏های تحقیق …………………………………………………………………………………….. 160

 

5-7 پیشنهادهای حاصل از نتایج تحقیق …………………………………………………………………….. 161

 

5-8 توصیه های کاربردی ………………………………………………………………………………………. 162

 

5-9 پیشنهادهایی برای پژوهش های بعدی………………………………………………………………….. 163

 

منابع و مآخذ

 

منابع فارسی………………………………………………………………………………………………………… 164

 

منابع انگلیسی………………………………………………………………………………………………………. 171

 

ضمائم………………………………………………………………………………………………………………… 178

 

 

 

 

 

 

 

چکیده

 

رابطه صنعت و دانشگاه در کشورهای صنعتی و توسعه یافته بسیار مهم است. اما این موضوع در اغلب کشورهای در حال توسعه و کمتر توسعه یافته یکی از موارد و مسائل پیچیده به شمار می­رود. در همین راستا هدف از این تحقیق بررسی عوامل ساختاری موثر بر همکاری های متقابل دانشگاه و صنعت با رویکرد بازاریابی در دانشگاه های استان مرکزی بوده است.

 

تحقیق حاضر، یک پیمایش مقطعی می­باشد که در دسته تحقیقات کاربردی قرار میگیرد. جامعه آماری این مطالعه را اعضای هیئت علمی دانشگاه‏های دولتی و آزاد استان مرکزی و مدیران و کارشناسان پژوهشی این دانشگاه ها تشکیل می دهند. با لحاظ اینکه تعداد افراد جامعه آماری محدود بودند برای تمام افراد جامعه پرسشنامه پست شد  و سرشماری صورت گرفت. برای تعیین اعتبار از روایی صوری و محتوایی و برای سنجش پایایی پرسشنامه از آلفای کرونباخ بوسیله نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج نشان داد که بین هر سه متغیر مستقل این پژوهش و متغیر وابسته رابطه معناداری وجود دارد. همچنین با توجه به رگرسیون چندمتغیره به روش گام به گام حدود1/92 درصد از تغییرات متغیر وابسته توسط دو متغیر “ایجاد ساختاری بازارگرا در جهت شناسایی نیازهای علمی صنایع” و “ایجاد ساختاری منعطف در دانشگاه ها به منظور انتقال سریع دانش به صنایع ” تبیین شد.

 

 

 

کلید واژه:  همکاری دانشگاه و صنعت، عوامل ساختاری، استان مرکزی

 

 

 

 

 

فصل اول

 

       کلیات تحقیق

 

 

 

 

 

مقدمه

 

دانشگاه و صنعت دو نهاد کلیدى جامعه در دنیاى دانایى محور کنونى است. اگر در گذشته نیازى به برقرارى رابطه بین این دو نهاد جامعه احساس نمى­شده ولى امروز الزام ایجاد چنین ارتباط و تعاملى بین این دو نهاد، بیش از پیش آشکار شده است. لازمه برقراری ارتباط بین این دو بخش رسیدن به درک صحیح و سودمند از یکدیگر است. در جوامع پیشرفته ارتباط بین مهمترین ارائه­دهندگان اصلی خدمات آموزشی یعنی دانشگاه و صنعت به صورت خودجوش و سازمانی است به نحوی که صنعت­گر بدون دانشگاهی و دانشگاهی بدون صنعت­گر امکان رشد و تعالی نخواهند داشت و برای جامعه سودمند نخواهد بود. تربیت نیروى متخصص و کارآمد از یک طرف و اشتغال به کار فارغ التحصیلان دانشگاه از سوى دیگر مسائلى است که در این زمینه ذهن آدمى را به خود مشغولمى کنند. دانشگاه محل تربیت نیروى تحصیلکرده و متخصص است و صنعت هم نهاد تولید کننده و عرضه کننده کالاها و خدمات. از همین­ رو در مطالعه حاضر تلاش خواهیم نمود به بررسی تاثیر عوامل ساختاری بر همکاریهای متقابل صنعت و دانشگاه بپردازیم. با این مقدمه، این فصل از پژوهش به بررسی کلیات پژوهش از قبیل تعریف و اهمیت موضوع، قلمرو تحقیق، فرضیات اصلی، محدودیتها و تعاریف واژگان تحقیق خواهد پرداخت تا دیدگاهی جامع از مسیر مطالعه ایجاد گردد.

 

 

 

1-1- بیان مسأله

 

ساختار سازمانی به همراه اهداف، تکنولوژی، و منابع انسانی جزء ارکان اصلی هر سازمان محسوب می­شود. ساختارسازمانی به جنبه­های متشکل یا تنظیم شده روابط موجود میان اجزاء یک مجموعه سازماندهی شده اشاره داشته و روابط گزارش­دهی، کانال­های ارتباط رسمی، تعیین مسئولیت و تفویض اختیار تصمیم­گیری را روشن می­سازد (Schroeter, 2010