2-6- اهمیت و ضرورت رهبری تحولی در سازمان ها 20

 

2-7- ویژگی های رهبران تحولی.. 21

 

2-8- نظریه های مرتبط با رهبری تحولی: 23

 

2-8-1- مدل باس و همکاران: 23

 

2-8-2- نظریه برنز و همکاران. 24

 

2-8-3- مدل سه بعدی رهبری تحولی کونورتی.. 25

 

2-9- وظایف و کارکردهای رهبری تحولی.. 26

 

بخش دوم: اخلاق کاری کارکنان. 27

 

2-10- مفهوم اخلاق.. 27

 

2-11- ماهیت اخلاق کاری.. 29

 

2-12- اخلاق حرفه ای.. 30

 

2-13- اهمیت و ضرورت اخلاق کاری.. 30

 

2-14- موانع رشد اخلاق کاری کارکنان. 33

 

2-14-1- عدم اعتماد به نفس… 33

 

2-14-2- فقدان انگیزش… 33

 

2-14-3- نبود نگرش مثبت نسبت به کار. 33

 

2-14-4- موانع فیزیکی و روانی محیط کار. 34

 

2-15- اخلاق کار در اسلام. 34

 

2-16- عوامل مؤثر بر رشد اخلاق کاری کارکنان. 35

 

2-16-1- جو اخلاقی سازمانی.. 35

 

2-16-2- منشور اخلاقیات سازمان. 36

 

2-16-3- رضایت شغلی کارکنان. 36

 

2-16-4- شرایط محیط کار. 37

 

2-16-5- ایجاد فرهنگ اخلاقی مناسب 37

 

2-16-6- عدالت سازمانی 37

 

2-17- رهبری تحولی و اخلاق کاری کارکنان. 38

 

2-18- تحقیقات داخلی.. 39

 

2-19- تحقیقات خارجی.. 41

 

2-19- مدل مفهومی پژوهش… 42

 

فصل سوم: روش پژوهش

 

3-1- مقدمه: 45

 

 

 

3-2- روش پژوهش… 45

 

3-3- جامعه پژوهش… 46

 

3-4- روش نمونه گیری و برآورد حجم نمونه. 46

 

3-5- ابزار گردآوری داده‏ها 46

 

3-6- روایی پرسشنامه. 48

 

3-7- پایایی پرسشنامه ها 48

 

3-8- روش تجزیه و تحلیل داده ها 49

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

 

مقدمه. 51

 

4-1- آمارتوصیفی.. 51

 

4-1-1- توزیع آماری نمونه بر حسب تحصیلات… 51

 

4-1-2- توزیع آماری نمونه بر حسب سنوات خدمت… 52

 

4-1-3- توزیع آماری نمونه بر حسب سن.. 53

 

4-2- بررسی توصیفی سؤالات و مؤلفه های پرسشنامه های رهبری تحول آفرین و اخلاق کاری کارکنان: 54

 

4-4) آمار استنباطی: تجزیه و تحلیل سؤالات پژوهش… 57

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

 

5-1- مقدمه. 65

 

5-2- بحث و تفسیر یافته های پژوهش… 65

 

5-3- محدودیت های پژوهش… 70

 

5-4- پیشنهادات… 71

 

5-4-1- پیشنهادات کاربردی.. 71

 

5-4-2- پیشنهادات پژوهشی.. 73

 

فهرست مطالب

 

منابع فارسی.. 76

 

منابع لاتین.. 80

 

 

 

فهرست جداول و نمودار                                                                                                      صفحه

 

جدول شماره (4-1). توزیع فراوانی پاسخ دهندگان بر حسب تحصیلات… 52

 

نمودار شماره (4-1). توزیع فراوانی پاسخ دهندگان بر حسب تحصیلات… 52

 

جدول شماره (4-2). توزیع فراوانی پاسخ دهندگان بر حسب سنوات خدمت… 53

 

نمودار شماره (4-2). توزیع فراوانی پاسخ دهندگان بر حسب سنوات خدمت… 53

 

جدول شماره (4-3) : توزیع فراوانی و درصد گروه نمونه برحسب سن.. 54

 

نمودار شماره (4-3) : توزیع فراوانی و درصد گروه نمونه برحسب سن.. 54

 

جدول شماره (4-4): میانگین و انحراف معیار نمرات رهبری تحول آفرین و مؤلفه های آن. 55

 

نمودار شماره (4-4): میانگین نمرات رهبری تحول آفرین و مؤلفه های آن. 55

 

جدول شماره (4-5): میانگین و انحراف معیار نمرات اخلاق کاری کارکنان و مؤلفه های آن. 56

 

نمودار شماره (4-5): میانگین نمرات اخلاق کاری کارکنان و مؤلفه های آن. 56

 

جدول شماره (4-6) آزمون کالموگراف- اسمیرنف مبنی بر نرمال بودن داده ها (رهبری تحول آفرین) 57

 

جد

 

 

2-2-2-3 منابع و مصارف سرمایه در گردش…………………………………………………………………………..26

 

2-2-2-4 مدیریت سرمایه در گردش در مرحله عمل……………………………………………………………….26

 

2-2-2-5 فروش و سرمایه در گردش…………………………………………………………………………………….26

 

2-2-2-6 مدیریت سرمایه در گردش و سودآوری شرکت: یک چرخه بهینه تبدیل وجه نقد………….29

 

2-2-2-7 مدیریت سرمایه در گردش، گردش نقدی عملیاتی و عملکرد شرکت…………………………..29

 

2-2-2-8 استراتژى سرمایه در گردش و ریسک و بازده……………………………………………………………31

 

2-2-2-8-1 استراتژى‌ دارائى‌هاى جارى…………………………………………………………………….31

 

2-2-2-8-1-1 استراتژى محافظه‌کارانه…………………………………………………………..31

 

2-2-2-8-1-2 استراتژى‌ جسورانه……………………………………………………………….32 2-2-9-2 استراتژى‌ بدهى‌هاى جارى …………………………………………………………….32

 

2-2-2-8-2-1 استراتژى محافظه‌کارانه…………………………………………………………..33

 

2-2-2-8-2-2 استراتژى جسورانه………………………………………………………………..34

 

2-2-2-9 سیاست های سرمایه در گردش…………………………………………………………………..35

 

2-2-2-10 شاخص های مدیریت سرمایه در گردش……………………………………………………36

 

2-2-2-11 شاخص های عملکرد………………………………………………………………………………37

 

2-2-2-12 عوامل مؤثر بر سرمایه در گردش………………………………………………………………38

 

2-2-2-12-1 مدیریت وجوه نقد…………………………………………………………………..38

 

2-2-2-12-2 نسبت بدهی……………………………………………………………………………39

 

2-2-2-12-3 جریان نقدی عملیاتی………………………………………………………………39

 

2-2-2-12-4 ابزارهای کنترل ریسک…………………………………………………………….40

 

2-2-2-13 تاثیر مدیریت سرمایه در گردش در عملکرد مالی………………………………………..41

 

2-2-2-14 سیاست های سرمایه در گردش و عملکرد………………………………………………….41

 

2-2-2-15 شاخص های مدیریت سرمایه در گردش و عملکرد…………………………………….43

 

2-2-2-16 نقدینگی و شاخص های مدیریت سرمایه درگردش……………………………………..43

 

2-2-2-17 سودآوری و شاخص های مدیریت سرمایه در گردش………………………………………………44

 

2-2-2-18 محدودیتهای مالی ………………………………………………………………………………………………45

 

2-2-2-18-1 معیارهای سنتی محدودیت مالی………………………………………………………………………..46

 

2-2-2-18-1-1 اندازه شرکت …………………………………………………………………………………………….47

 

2-2-2-18-1-2 عمر شرکت ………………………………………………………………………………………………47

 

2-2-2-18-1-3  نسبت سود تقسیمی……………………………………………………………………………………47

 

2-2-2-18-1-4 گروههای تجاری ……………………………………………………………………………………….48

 

 

2-2-2-18-2 ذخایر نقدی و محدودینهای مالی ……………………………………………………………………..48

 

2-2-2-18-2-1 جریان نقدی عملیاتی  ………………………………………………………………………………..49

 

2-2-2-18-2-2 میزان استفاده از بدهی …………………………………………………………………………………49

 

2-2-2-18-2-3 فرصت های سرمایه گذاری …………………………………………………………………………50

 

2-2-2-18-2-4 سرمایه گذاری …………………………………………………………………………………………..51

 

2-2-2-18-2-5 اندازه و عمر شرکت …………………………………………………………………………………..51

 

2-2-2-18-2-6 سود تقسیمی  ……………………………………………………………………………………………51

 

2-2-2-18-2-7  گروههای تجاری ……………………………………………………………………………………..52

 

2-3 پیشینه پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………….52

 

2-3-1 تحقیقات داخل کشور………………………………………………………………………………………………..52

 

2-3-2 تحقیقات خارج کشور……………………………………………………………………………………………….54

 

فصل سوم: روش شناسی پژوهش

 

3-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………….57

 

3-2 روش پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………57

 

3-3 جدول متغیرهای تحقیق …………………………………………………………………………………………………………..58

 

3-4 جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………………………………..58

 

3-5 نمونه آماری و روش نمونه گیری………………………………………………………………………………………………59

 

3-6 روش گردآوری داده ها…………………………………………………………………………………………………………….60

 

3-7 روش تجزیه و تحلیل داده ها…………………………………………………………………………………………………….61

 

3-7-1 داده­های پانل (داده­های تابلویی)………………………………………………………………………………….61

 

3-7-2 روش­های تخمین مدل­های ادغام شده………………………………………………………………………….62

 

3-7-3 آزمون F لیمر……………………………………………………………………………………………………………65

 

3-7-4 آزمون هاسمن…………………………………………………………………………………………………………..66

 

3-7-5 مدل اثر ثابت (FEM)……………………………………………………………………………………………….67

 

3-7-6 مدل اثرات تصادفی (REM) یا مدل تصحیح خطا (ECM)………………………………………….69

 

3-7-7  آزمون ریشه واحد پانل……………………………………………………………………………………………..71

 

3-7-8 آزمون هم جمعی پانل دیتا………………………………………………………………………………………….74

 

3-7-9 آزمون هم جمعی پدرونی…………………………………………………………………………………………..75

 

3-7-10 آزمون جارک- برا……………………………………………………………………………………………………74

 

3-7-11 مفهوم سطح معنی­داری (P-value)…………………………………………………………………………..77

 

3-7-12 آزمون t ………………………………………………………………………………………………………………..78

 

3-7-13 آماره دوربین – واتسن  …………………………………………………………………………………………..78

 

 

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

 

4-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………..81

 

4-2-آمار توصیفی………………………………………………………………………………………………………………………….81

 

4-3 آزمون ریشه واحد داده­های پانل………………………………………………………………………………………………..86

 

4-4 معرفی متغیرها و تصریح مدل…………………………………………………………………………………………………..89

 

4-5-نتایج برآورد مدل……………………………………………………………………………………………………………………91

 

 

 

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها

 

5-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………….96

 

5-2  نتیجه­گیری…………………………………………………………………………………………………………………………….96

 

5-3 پیشنهادها………………………………………………………………………………………………………………………………..98

 

5-3-1 پیشنهادهای اجرایی(حاصل از پژوهش)………………………………………………………………………………….98

 

پیشنهادهایی برای پژوهش­­های آتی………………………………………………………………………………………………….100

 

5-4 محدودیت­های پژوهش…………………………………………………………………………………………………………..100

 

منابع و ماخذ ……………………………………………………………………………………………………………………………….101

 

فهرست جداول

 

عنوان                                                                                                             شماره صفحه

 

جدول(3-1) جدول متغیرهای تحقیق ……………………………………………………………………………………………….58

 

جدول(3-2) حذف سیستماتیک ( چگونگی انتخاب شرکتهای مورد مطالعه ) ………………………………………..60

 

جدول(3-3) خلاصه ویژگیهای اصلی آزمون های ریشه واحد پانل ………………………………………………………74

 

جدول(4-1) تحلیل توصیفی متغیرهای مدل……………………………………………………………………………………….84

 

جدول(4-2) تحلیل توصیفی متغیرهای مدل……………………………………………………………………………………….85

 

جدول(4-3) نتایج آزمون ریشه واحد متغیرهای مستقل (آزمون مانایی )………………………………………………..88

 

جدول(4-4) نتایج آزمونF لیمر  وآزمون هاسمن……………………………………………………………………………….91

 

جدول(4-5) نتایج مدل اثرات ثابت (مدل 1)……………………………………………………………………………………..92

 

جدول(4-13)خلاصه نتایج تأثیرگذاری متغیرهای مستقل بر متغیرهای وابسته……………………………………….. 94

 

 

 

 

 

فهرست نمودارها

 

عنوان                                                                                                             شماره صفحه

 

نمودار 1-1 مدل مفهومی پژوهش……………………………………………………………………………………………………….8

 

 

 

 

 

چکیده:

 

معمولا شرکت­ها مبالغ قابل توجهی از پرداخت­های کوتاه­مدت را به عنوان یک منبع تامین مالی در اختیار دارند. مدیران شرکت­ها انتظار دارند که با مدیریت سرمایه در گردش بتوانند تاثیر با اهمیتی بر سودآوری شرکت بگذارند. بنابراین، برای بسیاری از شرکت­ها، مدیریت سرمایه در گردش یکی از مباحث مهم مدیریت مالی می­باشد و مدیران می­توانند با نگهداری سطحی بهینه از سرمایه در گردش ارزش شرکت­شان را افزایش دهند. معمولا بخش قابل توجهی از منابع شرکت­ها در سرمایه در گردش سرمایه­گذاری می­شود. که این امر خود بر اهمیت مدیریت سرمایه در گردش می­افزاید. هدف این پژوهش بررسی رابطه مدیریت سرمایه در گردش با مدیریت نقدینگی تحت شرایط محدودیت مالی در بین شرکت­های پذیرفته می­باشد. تعداد فرضیات مورد آزمون در این پژوهش 5 فرضیه می­باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف پژوهش کاربردی می­باشد. این پژوهش از نظر منطق اجرای پژوهش از نوع استقرایی، از نظر زمان انجام پژوهش مقطعی و از نظر نحوه­ی اجرای پژوهش، توصیفی- پیمایشی و از نظر ارتباط بین متغیرها از نوع همبستگی می­باشد. جامعه آماری این پژوهش شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می­باشند. روش نمونه‌گیری این پژوهش روش حذف سیستماتیک(جدول فیلترینگ) می­باشد. تعداد 90 شرکت به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده­ها از طریق نرم­افزار ره­آورد نوین جمع­آوری شدند و برای تجریه و تحلیل داده­ها از نرم­افزارهای SPSS، EVIEWS 8 و Excel استفاد شده است. نتایج پژوهش حاکی حسابهای پرداختنی دارای تأثیر مثبت و معناداری بر روی مدیریت نقدینگی بوده است ولی حسابهای دریافتنی و دوره تبدیل به وجه نقد بر مدیریت نقدینگی تأثیر منفی و معناداری داشته­اند. همچنین رابطه بین مدیریت موجودی و نسبت جاری با مدیریت نقدینگی در بین شرکت­های با محدویت مالی در بورس اوراق بهادار مورد تأیید قرار نگر

 

 

 

1-17- تعاریف عملیاتی واژه ها ………………………………………………………………………………………………………………. 16

 

 

فصل دوم : ادبیات و پیشینه پژوهش

 

 

مقدمــه………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 19

 

 

الف- بررسی نظریه‌ها……………………………………………………………………………………………………………………………….. 27

 

 

2-1- ارتباطات………………………………………………………………………………………………………………………………………… 22

 

 

2-1-1- اهمیت ارتباطات………………………………………………………………………………………………………………………… 22

 

 

2-1-2- تعاریف ارتباطات………………………………………………………………………………………………………………………… 25

 

 

2-1-3- فرآیند ارتباط……………………………………………………………………………………………………………………………… 27

 

 

2-1-4- مسیر ارتباطات…………………………………………………………………………………………………………………………… 30

 

 

2-1-5- مدل ارتباطات……………………………………………………………………………………………………………………………. 32

 

 

2-1-6- اصول ارتباطات…………………………………………………………………………………………………………………………… 34

 

 

2-1-7- ارتباطات سازمانی از دیدگاه مکاتب مختلف مدیریت…………………………………………………………………… 36

 

 

2-1-8- اثربخشی ارتباطات…………………………………………………………………………………………………………………….. 40

 

 

2-1-9- ویژگی‌های اثربخشی………………………………………………………………………………………………………………….. 41

 

 

2-1-10- موانع ارتباطی ………………………………………………………………………………………………………………………… 45

 

 

2-2- قدرت ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 52

 

 

2-2-1- اهمیت قدرت…………………………………………………………………………………………………………………………….. 52

 

 

2-2-2- تعاریف قدرت…………………………………………………………………………………………………………………………….. 53

 

 

2-2-3- قدرت در سطوح مختلف سازمان ……………………………………………………………………………………………….. 55

 

 

2-2-4- منابع قدرت بر اساس پژوهش‌های فرنچ و راون…………………………………………………………………………… 62

 

 

2-2-5- انواع رویکردها به قدرت……………………………………………………………………………………………………………… 64

 

 

ب- پیشینه پژوهشهای انجام شده ………………………………………………………………………………………………………….. 70

 

 

2-3- پژوهش‌‌های انجام شده در داخل کشور…………………………………………………………………………………………… 70

 

 

2-4- پژوهش‌های انجام شده در خارج از کشور………………………………………………………………………………………… 78

 

 

2-5- پژوهشهای انجام شده در زمینه رابطه بین منابع قدرت مدیران و اثر بخشی ارتباطات ………………………84

 

 

2-6-  نتیجه گیری کلی ………………………………………………………………………………………………………………………. ….86

 

 

2-7-  چارچوب نظری پژوهش: ………………………………………………………………………………………………………………………87

 

 

2-8-  مدل پژوهش:

 ……………………………………………………………………………………………………………………………………….91

 

 

 

 

 

فصل سوم: روش پژوهش

 

 

3-1- نوع مطالعه و روش جمع آوری اطلاعات……………………………………………………………………………………… 93

 

 

3-2- ابزار جمع آوری اطلاعات …………………………………………………………………………………………………………… 93

 

 

3-2-1- پرسشنامه اثر بخشی ارتباطات سازمانی…………………………………………………………………………………… 94

 

 

3-2-2- پرسشنامه منابع قدرت «شرایخیم و هینکین»…………………………………………………………………………. 95

 

 

3-3- تعیین روایی و اعتبار پرسشنامه………………………………………………………………………………………………….. 96

 

 

3-3-1- روایی……………………………………………………………………………………………………………………………………… 96

 

 

3-3-2- اعتبار……………………………………………………………………………………………………………………………………… 96

 

 

3-4- قلمرو تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………. 97

 

 

3-5- متغیرهای تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………….. 97

 

 

3-6- جامعه آماری………………………………………………………………………………………………………………………………. 97

 

 

3-7- حجم نمونه…………………………………………………………………………………………………………………………………. 98

 

 

3-8- گروه نمونه………………………………………………………………………………………………………………………………….. 99

 

 

3-9- روش نمونه‌ گیری……………………………………………………………………………………………………………………….. 99

 

 

3-10- روشهای تجزیه و تحلیل داده‌ها (توصیفی و استنباطی)…………………………………………………………………100

 

 

 

 

 

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل اطلاعات

 

 

مقدمــه………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 102

 

 

تبدیلهای انجام شده بر روی متغیرها جهت تغییر مقیاس:……………………………………………………………………… 103

 

 

4-1- توصیف داده‌ها……………………………………………………………………………………………………………………………. 104

 

 

4-1-1- توصیف مولفه های منابع قدرت:……………………………………………………………………………………………… 104

 

 

توصیف منابع قدرت بر حسب قدرت غالب مدیران:……………………………………………………………………………….. 106

 

 

4-1-2- توصیف مؤلفه‌های اثربخشی ارتباطات سازمانی………………………………………………………………………… 108

 

 

4-1-3- توصیف مؤلفه ی رشته تحصیلی………………………………………………………………………………………………. 111

 

 

4-1-4- توصیف مؤلفه ی سنوات خدمت……………………………………………………………………………………………… 112

 

 

4-1-5- توصیف مؤلفه ی سابقه مدیریت مدیران………………………………………………………………………………….. 112

 

 

4-1-6- توصیف مؤلفه ی مدرک تحصیلی………………………………………………………………………………………………….113

 

 

4-1-7- بررسی نرمال یا غیرنرمال بودن متغیرها……………………………………………………………………………………….114

 

 

4-2- تجزیه و تحلیل داده‌ها (بررسی فرضیات)……………………………………………………………………………………….114

 

 

4-2-1- تجزیه و تحلیل داده‌ها (بررسی فرضیات)…………………………………………………………………………………..115

 

 

4-2-2- بررسی سوال فرعی شش……………………………………………………………………………………………………………118

 

 

4-2-3- بررسی سوال فرعی هفت……………………………………………………………………………………………………………122

 

 

4-2-4- بررسی سوال فرعی هشت………………………………………………………………………………………………………….124

 

 

4-3- یافته‌ اضافی تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………..126

 

 

4-3-1- بررسی نتیجه در شهرگرگان……………………………………………………………………………………………………..126

 

 

4-3-2- بررسی نتیجه در شهرستان گنبد……………………………………………………………………………………………..126

 

 

4-3-3- بررسی نتیجه در شهرستان کلاله……………………………………………………………………………………………..127

 

 

4-3-4- بررسی نتیجه در شهر مینودشت………………………………………………………………………………………………128

 

 

4-3-5- بررسی نتیجه در شهرستان آزادشهر………………………………………………………………………………………..129

 

 

4-3-6- بررسی نتیجه در شهرستان علی آباد کتول……………………………………………………………………………..130

 

 

4-3-7- بررسی نتیجه در شهرستان آق قلا…………………………………………………………………………………………..130

 

 

4-3-8- بررسی نتیجه در شهرستان بندر ترکمن………………………………………………………………………………….131

 

 

4-3-9- بررسی نتیجه در شهرستان کردکوی……………………………………………………………………………………….132

 

 

 

 

 

فصل پنجم:‌ نتیجه گیری و پیشنهادات

 

 

5-1- تجزیه و تحلیل نتایج پژوهش………………………………………………………………………………………………………135

 

 

5-2- یافته‌های پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………141

 

 

5-3- یافته‌های اضافی پژوهش………………………………………………………………………………………………………………142

 

 

5-4- محدودیت‌های پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………143

 

 

5-5- پیشنهاد به پژوهشگران………………………………………………………………………………………………………………..144

 

 

5-6- پیشنهاد به برنامه ریزان ……………………………………………………………………………………………………………..145

 

 

فهرست جداول

 

 

عنوان                                                                                                                            صفحه

 

 

جدول 2-1- منابع قدرت مدیران رده‌ی پایین سازمان………………………………………………………………………….. 60

 

 

جدول 3-1- امتیاز گزینه‌های مختلف در روش پنج گزینه‌ای…………………………………………………………………. 94

 

 

جدول 3-2- امتیاز گزینه‌های مختلف در روش پنج‌ گزینه‌ای…………………………………………………………………. 95

 

 

جدول 3-3- دسته‌بندی سوالهای پرسشنامه منابع قدرت……………………………………………………………………… 95

 

 

جدول 4-1-1- میانگین و انحراف معیار منبع قدرت پاداش………………………………………………………………….. 104

 

 

جدول 4-1-2- میانگین و انحراف معیار منبع قدرت اجبار……………………………………………………………………. 104

 

 

جدول 4-1-3- میانگین و انحراف معیار منبع قدرت قدرت قانون………………………………………………………….. 105

 

 

جدول 4-1-4- میانگین و انحراف معیار منبع قدرت تخصص………………………………………………………………… 105

 

 

جدول 4-1-5- میانگین و انحراف معیار منبع قدرت مرجعیت………………………………………………………………. 106

 

 

جدول 4-1-6- جدول توزیع فراوانی منابع قدرت سازمانی……………………………………………………………………. 106

 

 

جدول 4-1-7- میانگین و انحراف معیار ارتباطات اثر بخش………………………………………………………………….. 108

 

 

جدول 4-1-8- میانگین و انحراف معیار بازخورد………………………………………………………………………………….. 108

 

 

جدول 4-1-9- میانگین و انحراف معیار تعدد کانالهای ارتباطی……………………………………………………………. 109

 

 

جدول 4-1-10- میانگین و انحراف معیار اثربخشی ارتباطات سازمانی…………………………………………………. 109

 

 

جدول 4-1-11- جدول توزیع فراوانی مولفه اثر بخشی غالب………………………………………………………………. 110

 

 

جدول 4-1-12- جدول توزیع فراوانی رشته تحصیلی…………………………………………………………………………… 111

 

 

جدول 4-1-13- میانگین و انحراف معیار سنوات خدمت……………………………………………………………………… 112

 

 

جدول 4-1-14- میانگین و انحراف معیار سابقه مدیریت……………………………………………………………………… 112

 

 

جدول 4-1-15- جدول توزیع فراوانی مدرک تحصیلی…………………………………………………………………………. 113

 

 

جدول 4-1-16- جدول بررسی نرمالیتی متغییرها………………………………………………………………………………… 114

 

 

جدول 4-2-1- ضریب همبستگی بین منبع قدرت پاداش و اثر بخشی ارتباطات سازمانی…………………….. 115

 

 

جدول 4-2-2- ضریب همبستگی بین منبع قدرت اجبار و اثر بخشی ارتباطات سازمانی……………………….. 115

 

 

جدول 4-2-3- ضریب همبستگی بین منبع قدرت مرجعیت و اثر بخشی ارتباطات سازمانی…………………..116

 

 

جدول 4-2-4- ضریب همبستگی بین منبع قدرت تخصص و اثر بخشی ارتباطات…………………………………. 116

 

 

جدول 4-2-5- ضریب همبستگی بین منبع قدرت قانون و اثر بخشی ارتباطات سازمانی……………………….. 117

 

 

جدول 4-2-6- آزمون من ویتنی برای مقایسه منبع قدرت پاداش به تفکیک رشته تحصیلی…………………118

 

 

جدول 4-2-7- آزمون من ویتنی برای مقایسه منبع قدرت اجبار به تفکیک رشته تحصیلی…………………..119

 

 

جدول 4-2-8- آزمون من ویتنی برای مقایسه منبع قدرت قانون به تفکیک رشته تحصیلی………………….119

 

 

جدول 4-2-9- آزمون من ویتنی برای مقایسه منبع قدرت مرجعیت به تفکیک رشته تحصیلی…………….120

 

 

جدول 4-2-10- آزمون من ویتنی برای مقایسه منبع قدرت تخصص به تفکیک رشته تحصیلی……………121

 

 

جدول 4-2-11 – ضریب همبستگی بین منابع قدرت و سابقه مدیریت  ………………………………………………. 123

 

 

جدول 4-2-12- ضریب همبستگی بین منابع قدرت و سنوات خدمت  ……………………………………………….. 125

 

 

جدول 4-3-1- آزمون کروسکال والیس برای بررسی منابع قدرت در گرگان   ……………………………………….. 126

 

 

جدول 4-3-2- آزمون کروسکال والیس برای بررسی منابع قدرت در گنبد…………………………………………….. 127

 

 

جدول 4-3-3- آزمون کروسکال والیس برای بررسی منابع قدرت در کلاله    ……………………………………….. 128

 

 

جدول 4-3-4- آزمون کروسکال والیس برای بررسی منابع قدرت در مینودشت   …………………………………. 129

 

 

جدول 4-3-5- آزمون کروسکال والیس برای بررسی منابع قدرت در آزادشهر    …………………………………… 129

 

 

جدول 4-3-6- آزمون کروسکال والیس برای بررسی منابع قدرت در علی آباد    …………………………………… 130

 

 

جدول 4-3-7- آزمون کروسکال والیس برای بررسی منابع قدرت در آق قلا    ……………………………………… 131

 

 

جدول 4-3-8- آزمون کروسکال والیس برای بررسی منابع قدرت در بندرترکمن…………………………………… 131

 

 

جدول 4-3-9- آزمون کروسکال والیس برای بررسی منابع قدرت در کردکوی……………………………………….. 132

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست نمودارها

 

 

عنوان                                                                                                                            صفحه

 

 

نمودار 4-1-1- نمودار میله‌ای منابع قدرت سازمانی…………………………………………………………………………….. 107

 

 

نمودار 4-1-2- نمودار میله‌ای مولفه اثربخشی غالب…………………………………………………………………………….. 110

 

 

نمودار 4-1-3- نمودار میله‌ای رشته تحصیلی………………………………………………………………………………………. 111

 

 

نمودار 4-1-4- نمودار میله‌ای مدرک تحصیلی…………………………………………………………………………………….. 113

 

 

فهرست شکل ها

 

 

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

 

شکل 2-1- مدل فرآیند ارتباطات………………………………………………………………………………………………………………..32

 

 

شکل 2-2- الگوی فرآیند ارتباطات سازمانی…………………………………………………………………………………………. 88

 

 

شکل 2-3- الگوی پنجگانه منابع قدرت………………………………………………………………………………………………… 89

 

 

شکل 2-4- مدل پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………….91

 

 

 

 

 

 

 

 

فصـل یکم :

 

 

 

 

 

کلیّـات تحقیق

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-1) مقدمه

 

 

دنیا

 

 

 

2-7-4انتقادهایی برالگوی میلرو الگوی مودیلیانی  ومیلر ——————– 22

 

2-7-5 مالیات و هزینه‌های ورشکستکی ——————————– 23

 

2-8 هزینه‌های نمایندگی——————————————— 24

 

2-9مالیات شرکت‌ها بعلاوه مالیات شخصی —————————— 26

 

2-10هزینه‌های بحران مالی —————————————— 28

 

2-11تئوری مصالحه ———————————————– 31

 

2-12تئوری ترجیهی———————————————— 33

 

2-13تئوری محیط قانونی——————————————– 34

 

2-14-عوامل تعیین کننده ساختار سرمایه———————————35

 

2-14-1عوامل برونی ——————————————— 35

 

2-14-1-1سطح عمومی فعالیت تجاری ——————————– 36

 

2-14-1-2سطح نرخ بهره —————————————— 36

 

2-14-1-3سطح قیمت سهام —————————————- 36

 

2-14-1-4وجوه در دسترس بازار ———————————— 36

 

2-14-1-5سیاست مالیاتی برروی بهره و سودسهام————————- 36

 

2-14-2 عوامل درونی —————— ————————— 37

 

2-14-2-1 گروه صنعت ——————————————- 37

 

2-14-2-2 اندازه شرکت —————————————— 38

 

2-14-2-3 سودآوری ——————————————— 38

 

2-14-2-4 دارائی‌های وثیقه‌ای ————————————– 39

 

2-14-2-5 فرصت‌های رشد—————————————- 41

 

2-14-2-6انحصار ———————————————– 42

 

2-14-2-7 سپر مالیاتی بدون بدهی ———————————– 42

 

2-14-2-8ثبات جریانات نقدی ————————————– 43

 

2-14-2-9نرخ رشد فروش —————————————- 43

 

2-15نگرش‌های مدیریت ——————————————– 43

 

2-16ریسک تجاری ———————————————– 44

 

2-17 ساختار بهینه سرمایه در تئوری و در عمل- ————————— 44

 

2-18نظریۀ توازن ————————————————- 46

 

2-18-1نظریۀ توازن ایستا——————————————- 48

 

2-18-2نظریۀ توازن پویا——————————————– 49

 

 

2-19نظریۀ سلسله مراتب——————————————– 55

 

2-19-1مخالف گزینی——————————————— 57

 

2-19-2نظریۀ نمایندگی——————————————– 60

 

2-20 نظریه زمانبندی بازار——————————————- 63

 

2-21 مروری بر تحقیقات انجام شده ———————————– 64

 

2-21-1پژوهش های داخلی—————————————- 64

 

2-21-2 پژوهش های خارجی————————————— 65

 

2-22خلاصه فصل————————————————- 66

 

فصل سوم : روش شناسی تحقیق

 

3-1-مقدمه—————————————————— 68

 

3-2-روش پژوهش  ———————————————– 68

 

3-3-جامعه آماری————————————————- 68

 

3-4-حجم نمونه ————————————————– 68

 

3-5-روش نمونه گیری ——————————————— 69

 

3-6-گردآوری داده های پژوهش————————————– 69

 

3-7-متغیرهای تحقیق———————————————– 70

 

3-7-1-متغیر مستقل———————————————- 70

 

3-7-2-متغیر وابسته———————————————-70

 

3-8-روایی و پایایی ابزار پژوهش ————————————- 70

 

3-8-1 روایی پرسشنامه  ——————————————- 70

 

3-9-اعتبار ابزار پژوهش——————————————— 71

 

3-10-روش تجزیه و تحلیل داده ها———————————— 71

 

3-11-آزمون های مورد استفاده ————————————— 72

 

3-11-1-تحلیل همبستگی —————————————– 72

 

3-11-2-رگرسیون ———————————————– 73

 

3-12-خلاصه فصل ———————————————– 74

 

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها

 

4-1- مقدمه—————————————————— 76

 

4-2- توصیف آزمودنی­ها——————————————– 76

 

4-3- تحلیل داده­ها———————————————— 80

 

4-4-آزمون فرضیه های تحقیق ————————————— 81

 

4-5- خلاصه فصل———————————————— 86

 

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات

 

5-1 مقدمه——————————————————- 88

 

5-2-خلاصه پژوهش———————————————– 88

 

5-3- بحث و نتیجه­گیری——————————————– 89

 

5-4- پیشنهادات————————————————– 90

 

5-4-1- پیشنهادات کاربردی—————————————- 90

 

5-4-2-پیشنهادات جهت پژوهش های اتی——————————90

 

5-5- محدودیت­های پژوهش—————————————– 91

 

منابع و مآخذ—————————————————- 92

 

ضمیمه الف :پرسشنامه———————————————99

 

ضمیمه ب :لیست شرکت  ها—————————————-102

 

چکیده انگلیسی————————————————–103

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

عنوان                                                                                       صفحه

 

جدول (2-1): مروری بر پژوهش های داخلی—————————– 64

 

جدول (2-2): مروری بر پژوهش های خارجی—————————– 65

 

جدول (3-1): ترکیب سوالات پرسشنامه پژوهش————————— 69

 

جدول (3-1): آلفای کرونباخ سوالات———————————– 71

 

جدول (4-1): توصیف آزمودنی ها بر حسب سن————————— 76

 

جدول (4-2): آمار توصیفی آزمودنی ها بر حسب سن———————– 77

 

جدول (4-3): توصیف آزمودنی ها بر حسب تحصیلات———————- 78

 

جدول (4-4): آمارتوصیفی آزمودنی هابرحسب تحصیلات———————-78

 

جدول (4-5): توصیف آزمودنی ها بر حسب سابقه کار———————– 79

 

جدول (4-6):آمار توصیفی آزمودنی هابرحسب تجربه———————— 79

 

جدول (4-7): نتایج آزمون کلموگروف-اسمیرنوف————————– 80

 

جدول (4-8): نتیجه آزمون همبستگی تئوری سلسله مراتبی و تصمیم گیری——— 81

 

جدول(4-9): نتیجه مدل اول برای تصمیمات ساختار سرمایه——————- 82

 

جدول(4-10): نتیجه مدل با توجه به متغیر تئوری سلسله مراتبی—————– 82

 

جدول(4-11): ضرایب مدل فرضیه اول———————————- 82

 

جدول (4-12): نتیجه آزمون همبستگی توازن و تصمیم گیری——————- 82

 

جدول(4-13): نتیجه مدل دوم برای تصمیمات ساختار سرمایه—————— 83

 

جدول(4-14): نتیجه مدل با توجه به متغیر تئوری توازن———————– 84

 

جدول(4-15): ضرایب مدل فرضیه اول———————————- 84

 

جدول(4-16): ماتریس ضرایب همبستگی  بین متغیرهای تحقیق—————- 85

 

جدول(4-17): نتیجه مدل سوم برای تصمیمات ساختار سرمایه—————— 85

 

جدول(4-18): نتیجه مدل با توجه به متغیرهای تئوری سلسله مراتبی و توازن——– 85

 

جدول(4-19): ضرایب مدل کل—————————————- 86

 

 

 

 

 

فهرست نمودارها

 

عنوان                                                                                       صفحه

 

نمودار(4-1): فراوانی آزمودنی ها برحسب سن—————————- 77

 

نمودار(4-2): فراوانی آزمودنی ها برحسب تحصیلات———————— 78

 

نمودار(4-3): فراوانی آزمودنی ها برحسب سابقه کار———————— 79

 

 

 

 

 

چکیده

 

مسئله ساختار سرمایه از موضوعات مهمی در حیطه ی مالی شرکت هاست .پژوهشگران مختلف با ارائه نظریات گوناگون به دنبال یافتن روشی برای تعیین ساختار سرمایه بهینه هستند همگام با شکل گیری تئوری های جدید و معرفی متغیر های تاثیر گذار، این نیاز احساس شده است که رابطه ی بین تئوری هایی همچون تئوری سلسله مراتب و توازن را بر تصمیم گیری های مدیران نسبت به ساختار سرمایه که هدف این پژوهش نیز می­باشد، بررسی گردد.روش این پژوهش کاربردی است و جامعه آماری آن شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می­باشد که با تکنیک غربال گری تعداد 64 شرکت انتخاب گردید که با استفاده از پرسشنامه اثرات متغیرهای تئوری سلسله مراتب و تئوری توازن بر تصمیم گیری مدیران نسبت به ساختار سرمایه مورد سنجش قرار گرفت در ادامه فرضیه های این پژوهش با استفاده از مدل رگرسیونی واستفاده از نرم افزار spss برازش گردیدکه نتایج حاکی از این است که هر دو تئوری سلسله مراتبی و توازن تاثیرمعنی داری برتصمیم گیری های  مدیران نسبت به ساختار سرمایه دارند اماتاثیر تئوری سلسله مراتبی بیشتراز تئوری توازن است.

 

 

 

واژگان کلیدی : تئوری سلسه مراتبی ، تئوری توازن ، تصمیمات ساختار سرمایه

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول :

 

کلیات تحقیق

 

 

 

 

 

 

 

1-1-مقدمه

 

در بررسی ساختار سرمایه شرکتها تلاش می­شود تا ترکیب منابع مالی مختلف مورد استفاده آن­ها در تأمین مالی فعالیت ها و سرمایه گذاری های مورد نیاز تبیین شود ونیز می­توان گفت که هدف از تعیین ساختار سرمایه مشخص کردن ترکیب منابع مالی هر شرکت به منظور بیشینه سازی ثروت سهامداران آن است.زیرا از آن جا که هزینه سرمایه شرکت تابعی از ساختار سرمایه آن تلقی می­شود ،انتخاب ساختار سرمایه مطلوب موجب کاهش هزینه سرمایه شرکت و افزایش ارزش بازار آن می­شود.بر اساس مطالعات ،مالیات ،هزینه های بحران (ورشکستگی)،هزینه های معاملاتی ،مخالف گزینی و تضادهای نمایندگی از عوامل اصلی روی آوردن شرکت ها به تامین مالی از طریق ایجاد بدهی  و شکل گیری ساختار سرمایه آن ها به شمار می­آید . به منظور تبیین عوامل مذکور تاکنون نظریه های گوناگون و الگوهای متعددی عرضه شده که مهم ترین آن ها عبارت بوده اند از نظریه توازن و نظریه سلسله مراتب. حال با توجه به این نکته در این فصل به تشریح  عواملی که بر تصمیمات ساختار سرمایه اثر دارد و موضوع این پژوهش می­باشد پرداخته است.

 

 

 

1-2-تشریح وبیان مساله

 

روش‌های تامین مالی برای تداوم فعالیت و اجرای پروژه‌های سودآور در فرایند رشد شرکت بسیار موثرند و موجب ادامه‌ی حیات شرکت‌ها در بازارهای رقابتی می‌شوند. تامین مالی به روش‌های مختلف کوتاه‌مدت و بلندمدت صورت می‌گیرد و ش

 

 

1-5-2 فرضیه‌های فرعی: 8

 

1-6 متغیرهای تحقیق: 9

 

1-7 روش تحقیق: 10

 

1-7-1 جامعه آماری: 10

 

1-7-2 ابزارهای گردآوری اطلاعات: 10

 

1-7-3 روش تجزیه‌وتحلیل داده‌ها : 11

 

1-7-4 چگونگی تخمین/ برآورد نمونه آماری تحقیق و روش نمونه‌گیری: 11

 

1-8 قلمرو تحقیق: 11

 

1-9 تعاریف مفهومی و عملیاتی واژگان تحقیق: 11

 

1-9-1 قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای: 11

 

1-9-1-1‌ بازده سهام: 12

 

1-9-2  ریسک نقد شوندگی: 12

 

1-9-2-1 اندازه شرکت… 12

 

1-9-2-2 نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار. 13

 

1-9-2-3  نسبت گردش معاملات… 13

 

1-9-3 کیفیت سود: 13

 

1-9-3-1‌ پایداری سود 13

 

1-9-3-2 ضریب واکنش سود 14

 

1-9-3-3 مربوط بودن سود 14

 

2-1 مقدمه. 17

 

2-2 مفهوم بازده 19

 

2-2-1 سود دریافتی.. 19

 

2-2-2 سود (زیان) سرمایه. 20

 

2-3 مفهوم ریسک… 22

 

2-3-1 اجزاء ریسک: رویکرد بنیادی.. 23

 

2-3-1-1 ریسک سیاسی.. 23

 

2-3-1-2 ریسک تجاری.. 23

 

2-3-1-3 ریسک نرخ بهره 23

 

2-3-1-4 ریسک نرخ تورم. 24

 

2-3-1-5 ریسک مالی.. 24

 

2-3-1-6 ریسک نرخ ارز. 24

 

 

2-3-1-7 ریسک نقد شوندگی.. 24

 

2-3-2 اجزاء ریسک: نگرش نظریه نوین پرتفوی.. 25

 

2-4 رابطه ریسک و بازده 26

 

) 27

 

2-5-1 مفروضات CAPM…. 28

 

های تجربی.. 29

 

2-6-1 آزمون‌های اولیه CAPM…. 30

 

2-6-1-1 آزمون شارپ و کوپر. 31

 

2-6-1-2 آزمون بلک، جنسن و شولز. 32

 

2-6-1-3 آزمون فاما و مکبث… 33

 

2-6-2 آزمون‌های جدید CAPM…. 34

 

2-7 مدل سه عاملی فاما – فرنچ.. 36

 

2-8 نقد شوندگی.. 40

 

2-9 مفاهیم مرتبط با نقد شوندگی.. 40

 

2-9-1 بازار سازی و بازار سازها 43

 

2-9-2 شکاف عرضه و تقاضا 44

 

2-10 نقش و جایگاه نقد شوندگی در بازار‌های مالی.. 46

 

2-11 نقد شوندگی و قیمت‌گذاری دارایی‌ها: 47

 

2-12 ابعاد نقد شوندگی.. 49

 

2-13 معیارهای نقد شوندگی.. 51

 

2-14 اندازه‌گیری نقد شوندگی.. 52

 

2-15 سود. 53

 

2-16 ظهور نظریه کیفیت سود. 54

 

2-17 کیفیت سود. 55

 

2-18 عوامل مؤثر بر کیفیت سود. 56

 

2-18-1 روش‌های مورداستفاده در حسابدارى.. 57

 

2-18-1-1 مدیریت سود 57

 

2-18-1-2 روش‌های حسابدارى محافظه‌کارانه. 58

 

2-18-1-3 عدم ثبات رویه در استفاده از روش‌های حسابدارى.. 58

 

2-18-1-4 ریسک تغییرپذیرى.. 58

 

2-18-2 اقتصاد، صنعت و شرکت… 59

 

2-18-2-1 ثبات و پایدارى سود 59

 

2-18-2-2 ساختار هزینه. 59

 

2-18-2-3 نگهداشت سرمایه. 60

 

2-18-2-4 ویژگى‌هاى مدیریت… 60

 

2-18-3 عوامل سیاسى و اقتصادى.. 61

 

2-19 معیارهای اندازه‌گیری کیفیت سود. 61

 

2-20 پیشینه خارجی: 64

 

2-21 پیشینه داخلی: 70

 

2-22 جمع‌بندی.. 75

 

3-1 مقدمه. 77

 

3-2 فرضیات و تحقیق.. 78

 

3-3 مدل مفهومی تحقیق.. 79

 

3-4 متغیرهای تحقیق.. 80

 

3-5 جامعه آماری.. 86

 

3-6 روش جمع‌آوری داده‌ها 86

 

3-7 روش تجزیه‌وتحلیل داده‌ها 88

 

3-7-1 روش تجزیه‌وتحلیل توصیفی.. 88

 

3-7-2 تجزیه‌وتحلیل، استنباط.. 89

 

3-7-3 داده‌های ترکیبی.. 89

 

3-7-4 مزایای استفاده از داده‌های تابلویی.. 90

 

3-7-5 انواع مدل پانل دیتا: 92

 

3-7-5-1 مدل اثرات ثابت… 92

 

3-7-5-2 مدل اثرات تصادفی.. 92

 

3-7-6 اثر ثابت یا اثر تصادفی.. 93

 

3-8 آزمونهای پژوهش: 96

 

3-8-1 آزمون‌های تشخیص مدل: 96

 

96

 

3-8-1-2 آزمون هاسمن: 97

 

3-8-2 آزمون مانایی متغیر‌ها: 98

 

3-8-3 آزمون هم انباشتگی، هم جمعی یا همگرایی: 99

 

3-8-4 آزمون دوربین- واتسون. 99

 

3- 9 خلاصه و نتیجه‌گیری.. 103

 

4-1مقدمه. 105

 

4-2 آمارهای توصیفی.. 106

 

4-3 ضریب همبستگی.. 107

 

4-4 بررسی مانایی متغیرها 108

 

4-5 آزمون هم انباشتگی، هم جمعی یا همگرایی.. 109

 

. 110

 

4-7 آزمون هاسمن: 111

 

4-8 آزمون فرضیه‌ها 113

 

4-9 خلاصه فصل چهارم. 119

 

5-1 مقدمه. 121

 

5-2 بررسی فرضیه‌ها 121

 

5-3 پیشنهاد‌ات تحقیق.. 123

 

5-3-1 پیشنهاد‌ات کاربردی.. 124

 

5-3-2 پیشنهاد‌ات برای تحقیقات آتی.. 124

 

5-4 محدودیت‌های تحقیق.. 125

 

نمودار1-3 مراحل تعیین نوع مدل داده های ترکیبی.. 96

 

نمودار 2-3 تصمیم‌گیری در ارتباط با وجود خودهمبستگی با توجه به آماره دوربین واتسون. 102

 

 

 

جدول (1-2)- خلاصه پیشینه خارجی.. 69

 

.. 74

 

جدول 1-4 آمار توصیفی داده‌های مدل اول. 106

 

جدول 2-4 آمار توصیفی داده‌های مدل دوم. 106

 

جدول 3-4 ضریب همبستگی متغیرهای تحقیق در مدل اول. 107

 

جدول 4-4 ضریب همبستگی متغیرهای تحقیق در مدل دوم. 107

 

جدول 5-4 بررسی مانایی یا نا مانایی متغیرها با استفاده از آزمون لوین.. 108

 

جدول 6-4 بررسی مانایی یا نا مانایی متغیرها با استفاده از آزمون دیکی فولر تعدیل‌یافته. 109

 

جدول 7-4 آزمون هم جمعی پدرونی مدل اول. 109

 

جدول 8-4 آزمون هم جمعی پدرونی مدل دوم. 110

 

. 111

 

. 111

 

جدول 11-4 آزمون هاسمن مدل اول. 112

 

جدول 12-4 آزمون هاسمن مدل دوم. 112

 

جدول 13- 4 نتایج حاصل از برآورد مدل اول. 113

 

جدول 14- 4 نتایج حاصل از برآورد مدل دوم. 116

 

جدول 15-4 خلاصه بررسی فرضیه‌های تحقیق.. 119

 

 

 

 

 

     1-1 مقدمه

 

یکی از مهم‌ترین و گسترده‌ترین پژوهش‌های بازارهای مالی تشریح رفتار بازده سهام است. سرمایه‌گذاران و تحلیل‌گران همواره به دنبال ابزاری برای پیش‌بینی میزان بازده سهام بوده‌اند. درواقع این نیاز موجب به وجود آمدن مدل‌هایی برای تعیین بازده سهام شده است.

 

سرمایه‌گذاران همواره به دنبال کسب سود بیشتر و حداکثر کردن ثروت خود بوده‌اند و همواره ریسک و بازده را به‌عنوان مبنایی برای تصمیم‌گیری در نظر داشته‌اند. این دو عامل هیچ‌گاه منفک از یکدیگر نبوده‌اند و در این میان سرمایه‌گذاری که به دنبال بازده بیشتری است بالطبع ریسک بیشتری را نیز باید متحمل شود؛ بنابراین، این فرض منطقی مطرح است که آن‌ها نرخ بازده مورد انتظار خود را متناسب با میزان ریسک تعدیل می‌نمایند. یکی از انواع ریسک که سرمایه‌گذاران در هنگام خرید دارایی مالی با آن روبه‌رو می‌شوند ریسک نقد شوندگی است. جامع‌ترین تعریف نقد شوندگی عبارت است از توانایی انجام معاملات در حجم بالا، با حداکثر سرعت، حداقل هزینه و حداقل اثر قیمت (اسمول نجک، 2008: 18). نقش عامل نقد شوندگی در ارزش‌گذاری دارایی‌ها حائز اهمیت است، زیرا سرمایه‌گذاران به این موضوع توجه دارند که اگر بخواهند دارایی‌های خود را به فروش رسانند، آیا بازار مناسبی برای آن‌ها وجود دارد یا خیر (ژانگ و تیان، 2007: 1). به‌بیان‌دیگر سرمایه‌گذار زمانی با ریسک نقد شوندگی رو‌به‌رو می‌شود که بخواهد مالکیت خود را در مورد یک دارایی مالی به دیگری انتقال دهد.

 

در تعیین ارزش شرکت علاوه بر کمیت سود، به کیفیت آن (زمینه‌ی بالقوه رشد سود و میزان احتمال تحقق سودهای آتی) نیز باید توجه کرد. کیفیت سود یکی از جنبه‌های مهم سلامت مالی واحدهای تجاری است که موردتوجه سرمایه‌گذاران، اعتباردهندگان و سایر استفاده‌کنندگان صورت‌های مالی قرار می‌گیرد. کیفیت سود به توانایی سود گزارش‌شده در انعکاس عایدات واقعی، مفید بودن در پیش‌بینی سودهای آتی و همچنین به ثبات، پایداری و عدم نوسان پذیری سود گزار‌ش ‌شده اشاره دارد (محمد زاده و همکاران، 1391: 156).

 

 1-2 بیان مسئله

 

سرمایه‌گذاری یک امر ضروری و حیاتی در جهت رشد و توسعه اقتصادی هر کشور است و سرمایه‌گذاران همواره سعی دارند که منابع مالی خود را درجایی سرمایه‌گذاری نمایند که بیشترین بازده را داشته باشد. در این راستا شناسایی عوامل تشریح کننده و مؤثر بر بازده جایگاه ویژه‌ای را در متون مالی به خود اختصاص داده است.

 

قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای به‌خصوص سهام در فرآیند سرمایه‌گذاری در این اوراق از مهم‌ترین مسائل فراروی سرمایه‌گذاران و فعالان در بازار سرمایه است. بدین‌جهت پژوهشگران و فعالان بازار سرمایه علاقه‌مند هستند ضمن قیمت‌گذاری دقیق سهام به پیش‌بینی بازده مورد انتظار خود بپردازند. مدل‌های قیمت‌گذاری سرمایه‌ای از روش‌های متداول قیمت‌گذاری سهام است. توسعه این مدل‌ها در ادبیات و مبانی علمی مدیریت مالی مدنظر قرار گرفته است (رهنمای رود پشتی و امیر‌حسینی، 1389: 50). مطالعات بسیاری پیرامون بازده سهام انجام‌شده است که مهم‌ترین این مطالعات ارائه مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای می‌باشد. این مدل با تئوری پرتفوی و کاربردش در مدیریت ریسک، اندازه‌گیری عملکرد وجوه، ارزش‌گذاری سهام و غیره در ارتباط می‌باشد (زابارانکین و همکاران، 2013: 1). مهم‌ترین ادعای مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای تبیین تغییرات بازده دارایی‌ها توسط عاملی به نام ریسک یا بتای بازار سهام می‌باشد (حجازی و غلامحسینی، 1389: 67).

 

یکی از عواملی که تأثیر زیادی بر بازده دارایی‌های مالی دارد، ریسک است؛ بنابراین تمامی سرمایه‌گذاران باید به سنجش میزان حساسیت دارایی‌های مالی خود نسبت به ریسک بپردازند . سرمایه‌گذار در صورتی تحمل ریسک را می‌پذیرد که از بابت آن ما به ا‌زایی عایدش شود و این ما به ازا چیزی جزء بازده بیشتر سرمایه‌گذاری نخواهد بود. لذا خریداران سهام از بورس اوراق بهادار که قصد سرمایه‌گذاری پس‌اندازهای خود را دارند، ریسک و بازده سرمایه‌گذاری را همزمان باهم موردتوجه قرار می‌دهند. ریسک نقد شوندگی یکی از انواع ریسک است که در تبیین بازده نقش مهمی را ایفا می‌کند (تهرانی، صادقی شریف، 1383: 42).

 

امری بدیهی است که سرمایه‌گذاران خواستار سهمی باشند که بتوانند با کمترین هزینه و در کوتاه‌ترین زمان آن را معامله کنند. عدم نقد شوندگی یک دارایی مالی درواقع نوعی ریسک محسوب می‌شود که دارنده آن دارایی در مقابل پذیرش ریسک خواستار نوعی پاداش است؛ بنابراین سرمایه‌گذاری‌هایی که قدرت نقد شوندگی کمتری دارند باید برای جذب سرمایه‌گذاران بازده بالاتری را ارائه دهند (تیموری، 1388: 8). ریسک نقد شوندگی سهام شرکت به دلیل کاربردهای وسیع آن، در ادبیات مالی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و از لحاظ اقتصادی حداقل از دو جنبه اهمیت دارد. اولاً از دیدگاه سرمایه‌گذار، با در معرض ریسک نقد شوندگی قرار گرفتن، احتمال شکست سرمایه‌گذاری بیشتر می‌شود. ثانیاً میانگین بازدهی سهامی که حساسیت بیشتری به نقد شوندگی دارد، بیش از میانگین بازدهی سهام با حساسیت کمتر می‌باشد و به عبارتی ریسک نقد شوندگی با بازدهی سهام رابطه دارد (ثقفی و مرفوع،1390: 2 و 3).

 

سود خالص یکی از مهم‌ترین اطلاعات مالی است که در صورت سود و زیان ارائه می‌شود و مبنایی است که برای ارزیابی عملکرد و تعیین ارزش شرکت مورداستفاده قرار می‌گیرد. واقعیت‌هایی همچون برآوردها و روش‌های گوناگون در حسابداری و تضاد منافع بین مدیران و مالکان، سبب شده است تا سود واقعی یک بنگاه اقتصادی از سود گزارش‌شده آن در صورت‌های مالی متفاوت باشد و کاربرد سود را که معیاری است برای تصمیم‌گیری، موردتردید قرار دهد (حقیقت و پناهی، 1390: 32). بنابراین با توجه به حساسیت و ابعاد گسترده کاربرد سود، دقت در ابعاد مختلف و بررسی دیدگاه‌های گوناگون که در محاسبه و ارائه سود وجود دارد، ضروری به نظر می‌رسد. یکی از ویژگی‌های مهم سود، کیفیت سود است. کیفیت سود معیاری مهم برای سلامت مالی واحد تجاری به شمار می‌رود و مفهومی چندبعدی است و معنای واحدی ندارد (بلوواری و همکاران، 2007). کیفیت سود جنبه بسیار مهمی از سود حسابداری را نشان می‌دهد؛ زیرا آگاهی سهامداران از کیفیت سود می‌تواند بر قیمت سهام، میزان سود تقسیمی و درنتیجه بازده سهام، تأثیرگذار باشد. همچنین سودهای با کیفیت کم، می‌تواند موجب تخصیص غیر بهینه منابع به طرح‌هایی با بازدهی غیرواقعی و درنتیجه کاهش رشد اقتصادی شود (حقیقت و پناهی، 1390: 32). کیفیت سود یعنی درجه ارتباط عایدات گذشته یک شرکت با جریان نق