روش های پرداخت در بانکداری الکترونیک

 

۱-پول الکترونیک

 

۲-چک الکترونیک

 

۳-انواع کارتها (فکورثقیه،۱۳۸۴)

 

 

 

پول الکترونیک

 

۱-تعریف جامعه اروپا :

 

الف: برروی قطعه ای الکترونیکی همانند تراشه کارت و یا حافظه رایانه بصورت الکترونیکی ذخیره شده است.

 

ب: به عنوان یک وسیله پرداخت برای تعهدهای اشخاصی غیر از موسسه صادرکننده، پذیرفته شده است.

 

 

ج: به این منظور ایجاد شده است که به عنوان جانشین الکترونیکی برای سکه و اسکناس دردسترس و اختیار استفاده کنندگان قرار گیرد.

 

د: به منظور انتقال الکترونیکی وجوه و پرداخت های با مقدار محدود ایجاد شده است.

 

۲- پول الکترونیکی نوعی پول است که برای خرید کالا یا خدمات از طریق شبکه اینترنت یا شبکه های دیگر مورد استفاده قرار می­گیرد. این پول میتواند در حافظه کارت هوشمند و یا در بخش سخت افزار رایانه ها ثبت گردد.

 

۴-پول الکترونیکی یک مکانیسم پرداخت ارزش ذخیره شده یا پیش پرداخت می باشد که در آن مقداری از وجوه یا ارزش که برای مصرف کننده قابل استفاده است در یک وسیله و قطعه الکترونیکی ذخیره شده و در تصرف مشتری است.

 

از ویژگی های یک پول الکترونیک می توان به موارد زیر اشاره کرد:

 

الف-امکان تقلب از روی آن وجوه ندارد.

 

ب-قابل استفاده برای تمام پرداختهای جزئی باشد.

 

ج-جهت استفاده ذخیره، خرج کردن و تبدیل ارزان باشد.

 

 

 

نقش ها و وظایف پول الکترونیکی

 

۱-پول الکترونیکی ارزش را به صورت اطلاعات دیجیتالی و بدون وابستگی به حساب بانکی در خود نگه می دارد.

 

۲-پول الکترونیکی می تواند از طریق انتقال اطلاعات دیجیتالی ارزش را به دیگری منتقل کند.

 

۳-پول الکترونیکی برای پرداخت های از راه دور به ویژه در شبکه های عمومی (مانند شبکه های ارتباطی و اینترنت)بسیار مناسب است.

 

۴-پول الکترونیکی برای پرداخت های با مبالغ کم مناسب است.

 

 

 

انواع پول الکترونیکی از نظر فنی

 

۱-پول الکترونیکی مبتنی برکارت های هوشمند.

 

۲-پول الکترونیکی مبتنی بر نرم افزاررایانه ای. (فکورثقیه،۱۳۸۴).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

پیامدهای اقتصادی استفاده از پول الکترونیکی

 

۱-از آنجا که هزینه نقل و انتقال پول الکترونیکی از طریق اینترنت نسبت به سامانه بانکداری سنتی ارزانتر است، پول الکترونیکی مبادله را ارزان تر خواهد کرد.

 

۲-در حالی که هزینه نقل و انتقال پول الکترونیکی به دلیل استفاده از شبکه اینترنت موجود و رایانه های شخصی مشتریان، بسیار کم و نزدیک به صفر می باشد.

 

۳-اینترنت هیچ مرزی نمیشناسد و پول الکترونیکی بدون مرز است. بنابراین هزینه انتقال پول الکترونیکی در داخل کشور با خارج از کشور برابر است.

 

۴-پول الکترونیکی باعث ارتقاء سطح کارائی بانک ها می شود.(دولتشاهی،۱۳۸۷)

 

 

 

چک الکترونیکی

 

در بسیاری از دسته بندی ها، چک الکترونیک زیر مجموعه ای از پول الکترونیک قرار می گیرد. علت جایگزینی چک های الکترونیک را می توان کاهش هزینه های پردازش چک های کاغذی دانست.

 

 

 

تعریف چک الکترونیک

 

چک الکترونیکی یک سند الکترونیکی شامل داده های زیر است:

 

 

• مبلغ چک

 

• واحد پول مورد استفاده

 

• شماره چک

 

• نام پرداخت کننده و دریافت کننده

 

• نام بانک

 

• شماره حساب پرداخت کننده

 

• مدت اعتبار چک

 

• امضای الکترونیکی پرداخت کننده و دریافت کننده.

 

کارتهای الکترونیکی

 

کارتها چیزی جز جانشین پول نقد، با همان میزان اعتبار و قدرت خرید نیستند به این معنا که اشخاص با توجه به میزان وجه نقد و یا اعتبار به دست آمده از فعالیتهای روزمره می توانند از کارت برای تبدیل این وجوه به مصارف مورد نیاز خود اقدام نمایند. بنابراین هر آنچه را که از لحاظ اقتصادی برای پول تعریف می شود .۱- واسطه مبادله ۲- وسیله پرداخت ۳-وسیله ذخیره ارزش ۴-واحد شمارش

 

انواع کارتهای الکترونیکی از نظر کاربرد

 

الف-کارت اعتباری

 

ب-کارت بدهکار

 

ج-کارت هزینه.(قوام،۱۳۸۶).

 

 

 

انواع کارتها از نظر فناوری ساخت

 

۱-کارتهای مغناطیسی

 

۲-کارت هوشمند

 

 

 

نقایص موجود در فناوری کارتهای مغناطیسی

 

 

• پائین بودن ظرفیت ذخیره سازی اطلاعات بر روی کارت مغناطیسی

 

• نیاز به افزایش قابل توجه حجم حافظه این کارتها به خصوص در کاربردهائی که مستلزم به کارگیری الگوریتم های پیچیده رمز نگاری باشند.

 

• ضبط اطلاعات خاص.

 

• مشکل ترافیک خطوط ارتباطی و مخابراتی

 

 

 

مزایای کارت هوشمند

 

۱-طول عمر بیشتر در مقایسه با کارت های مغناطیسی

 

۲-کاهش میزان سوء استفاده و تقلب. که در کارتهای قدیمی به شدت رواج دارد زیرا این کارتها به آسانی قابل کپی شدن است.

 

 

 

کاربردهای کارت هوشمند

 

 

1. کیف پول الکترونیک

 

1. ذخیره سازی اطلاعات شخصی

 

1. اطلاعات امنیتی شخصی

 

1. ابر کلید

 

1. ذخیره سازی اطلاعات پزشکی

 

1. بلیت الکترونیکی

 

 

 

سطوح بانکداری اینترنتی

 

سطح اول: بازاریابی و تبلیغات

 

سطح دوم : تعاملات اندک (تراکنش ساده)

 

سطح سوم: تعاملات و خدمات کامل

 

سطح چهارم: کاربرد استراتژیک

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

	سطح ۱     بازاریابی و تبلیغات	سطح ۲     تعاملات اندک   (تراکنش ساده)	سطح ۳     تعاملات و خدمات کامل	سطح۴     کاربرد استراتزیک
ارائه خدمات	-اشاعه اطلاعات درمورد خدمات     -آدرس شعب /ATM   -ارائه مشاوره و پاسخگویی به سوالات متداول مشتریان	– دسترسی به اطلاعات حسابها از طریق اینترنت     – دریافت گردش حسابها   – اطلاع از مانده حساب   – دسترسی به اطلاعات چک	-انتقال وجه بین حسابها     -پرداخت قبوض و صورت حسابها   -دریافت کارت اعتباری   -اوراق قرضه و سهام   -پرداخت چک   -گواهی عدم پرداخت چک   -دریافت بیمه نامه   -خرید اینترنتی	-پرداخت صورت حسابهای مشتری توسط بانک     -ارائه خدمات بانکداری تجاری   -فروش متقابل خدمات جدید   -تجزیه و تحلیل سود آوری مشتری   -یکپارچه سازی بانکداری الکترونیک با تجارت الکترونیک
منافع کسب شده	-ارائه اطلاعات به مشتریان  و جذب مشتریان جدید	-روش های کم هزنه برای جذب و نگهداری مشتریان	–حفظ مشتریان فعلی   -جذب مشتریان ارزشمند   -کاهش هزینه   -افزایش سرعت و دقت در عملیات بانکی	-افزایش خدمات ارائه شده   -فرصت های جدید در آمد   -افزایش حاشیه سود

 

 

 

منبع :پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی،۱۳۸۴