2-2- واژهشناسی.. 10
2-2-1- سرقت… 10
2-2-2- سارق: 11
2-2-2-1-دستهبندیسارقازنظرسنوجنس: 11
2-2-2-2- دستهبندیسارقینازنظرشیوههایسرقت: 13
2-2-2-2-1- سرقتازطویله: 13
2-2-2-2-2- سرقتدرزمانچرا: 13
2-2-2-2-3- سرقتازکامیون: 14
2-2-2-2-4- سرقتدرزمانکوچ: 14
2-2-3- استانکهگیلویهوبویراجمد: 14
2-2-3-1- موقعیتجغرافیایی: 15
2-2-3-2- فرهنگ: 15
2-2-4- استانلرستان: 16
2-2-4-1- موقعیتجغرافیایی.. 16
2-2-4-2- فرهنگ: 17
2-2-5- پیشگیری: 17
2-3- بیانمتغیرهاوشاخصها: 18
2-3-1- تعریفمتغیر: 18
2-4- مبانینظری.. 21
2-4-1- نظریهمعاشرتهایترجیحی : 21
2-4-2- نظریهآلبرتکوهن ( خردهفرهنگمجرمانه): 23
2-4-3- نظریهکنترلاجتماعیهیرشی: 25
2-4-4- نظریهتقویتترجیحیجفری: 28
2-4-5- نظریهفعالیتعادیاثرلاریکوهنومارکوسفلسن. 29
2-4-6- نظریهشیوهزندگیهیندلنگوگاتفردسن: 30
2-4-7- نظریاتمکتباقتصادی: 31
2-5- تاریخچهجرمسرقت: 32
2-6-پیشگیری.. 33
2-6-1- اهمیتپیشگیریازدیدگاهفقهی: 34
2-6-2- اهمیتپیشگیریازدیگاهجرمشناسی.. 34
2-6- 3- انواعپیشگیری: 35
2-6-4- پیشگیریکیفری: 35
2-6-5- پیشگیریاجتماعی«اصلاحی» 35
2-6-6- پیشگیریوضعی.. 36
فصلسوم. 38
تحقیقمیدانی.. 38
3-1- مقدمه. 39
3- 2- دادههایآماریوتحقیقآنها 39
3-3- سؤالاتباز. 70
3-3-1- شمابهعنوانیککارشناسدلایلاصلیسرقتاحشامراچهمیدانید؟. 70
3-3-2- بهنظرشمااقداماتگشتیونظارتیپلیسدرزمینهسرقتاحشامباچهکیفیتیانجاممیشود؟. 71
3-3-3- بهنظرشمااقداماتقضاییدربرخوردبامرتکبینسرقتاحشامباچهکیفیتیانجاممیشود؟. 71
3-3-4- شماچهراهکارهاییرابرایپیشگیریازسرقتاحشامپیشنهادمیکنید؟. 71
3-4- مطالعهموردی.. 72
4-1- نتیجهگیری.. 76
پیوستها 81
پیوست 1. 81
پیوست2: 85
منابعومأخذ: 88
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول 3-1- توزیع آزمودنی ها بر حسب جنسیت ……………………………………………………………………36
جدول 3-2- وضعیت تأهل آزمودنی ها…………………………………………………………………………………….37
جدول 3-3- آزمون t مستقل برای بررسی تأثیر عوامل اجتماعی بر سرقت احشام :……………………….45
جدول 3-4- آزمون t مستقل برای بررسی تأثیر عوامل فرهنگی بر سرقت احشام :………………………….46
جدول 3-5- آزمون t مستقل برای بررسی تأثیر عوامل مذهبی بر سرقت احشام……………………………..47
جدول 3-6- آزمون t برای بررسی تأثیر عوامل اقتصادی بر سرقت احشام:…………………………………….48
جدول 3-7- توانایی جسمی سارقان احشام بر اساس پاسخ آزمودنی …………………………………………..49
جدول 3-8- برررسی ارتکاب آسان سرقت احشام بر اساس پاسخ آزمودنی ها……………………………..53
جدول 3-9-پایین بودن احتمال دستگیری بر اساس پاسخ آزمودنی ها………………………………………….54
جدول 3-10-دامداری و پرورش احشام به شیوه ی سنتی به عنوان یکی از عوامل تقوت کننده سرقت احشام بر اساس پاسخ آزمودنی ها…………………………………………………………………………………………….56
جدول 3-11- تأثیر عدم وجود مجازات مناسب برای سرقت احشام بر اساس پاسخ آزمودنی ها…………………………………………………………………………………………………58
جدول 3-12-نمودار ارتکاب سرقت بر حسب وضعیت بر اساس پاسخ آزمودنی ها……………………………………………………………………………………………………………..63
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار 2-1- شاخص های عوامل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی…………………………………………………….19
نمودار 3-1- توزیع آزمودنی ها بر حسب سن…………………………………………………………………………..36
نمودار 3-2-توزیع آزمودنی ها بر حسب وضعیت تأهل……………………………………………………………..37
نمودار 3-3- توزیع آزمودنی ها بر حسب محل سکونت……………………………………………………………..38
نمودار 3-4- توزیع آزمودنی ها بر حسب تحصیلات…………………………………………………………………39
نمودار 3-5- توزیع آزمودنی ها بر حسب میزان درآمد ماهیانه ……………………………………………………40
نمودار 3-6- توزیع آزمودنی ها بر حسب وضعیت اشتغال ………………………………………………………….41
نمودار 3-7- مکان سرقت بر حسب ویژگی های مکان……………………………………………………………….42
نمودار 3-8- محل سرقت (شهری – روستایی- عشایری)……………………………………………………………43
نمودار 3-9- سابقه کیفری سرقت احشام آزمودنی ها………………………………………………………………….44
نمودار 3-10- تأثیر توانایی جسمانی براساس پاسخ آزمودنی ها……………………………………………………49
نمودار 3-11- شناسایی قبل از سرقت احشام براساس پاسخ آزمودنی ها……………………………………….50
نمودار 3-12- کسب احترام بیشتر از طریق بدست آوردن پول براساس پاسخ آزمودنی ها………………51
نمودار 3-13- بررسی سرقت احشام برای خود نمایی و نشان دادن قدرت وزرنگی براساس پاسخ آزمودنی ها…………………………………………………………………………………………………………………………….52
نمودار 3-14- برررسی ارتکاب آسان سرقت احشام بر اساس پاسخ آزمودنی ها…………………………….53
نمودار 3-15- پایین بودن احتمال دستگیری بر اساس پاسخ آزمودنی ها………………………………………..54
نمودار 3-16-فروش آسان احشام در بازار بر اساس پاسخ آزمودنی ها…………………………………………55
نمودار 3-17- دامداری و پرورش احشام به شیوه ی سنتی به عنوان یکی از عوامل تقوت کننده سرقت احشام بر اساس پاسخ آزمودنی ها…………………………………………………………………………………………….56
نمودار 3-18- تأثیر فقدان اهرمهای کنترلی در فروش احشام و گوشت بر اساس پاسخ آزمودنی ها…………………………………………………………………………………………………………57
نمودار 3-19- تأثیر عدم وجود مجازات مناسب برای سرقت احشام بر اساس پاسخ آزمودنی ها………58
نمودار 3-20- تأثیر عدم برخورد قاطع و حتمی با سارقان احشام و در نتیجه کاهش ریسک حاصل از ارتکاب جرم بر اساس پاسخ آزمودنی ها…………………………………………………………………………………59
نمودار 3-21- تأثیر نظارت کم رنگ پلیس در سرقت احشام بر اساس پاسخ آزمودنی ها…………………60
نمودار 3-22- بررسی تاثیر نوع و میزان برخورد با سارقین در سرقت احشام براساس پاسخ آزمودنی ها………………………………………………………………………………61
نمودار 3-23- وضعیتهای ارتکاب آسان سرقت احشام بر اساس پاسخ آزمودنی ها…………………………62
نمودار 3-24- ارتکاب سرقت بر حسب وضعیت بر اساس پاسخ آزمودنی ها…………………………………63
نمودار 3-25- ارتکاب سرقت بر حسب زمان بر اساس پاسخ آزمودنی ها……………………………………64
نمودار 3-26- نیاز به تصویب قانون جدید در ارتباط با سرقت احشام براساس پاسخ آزمودنیها………………………………………………………………………………………………………..65
چکیده:
سرقت از نظر آمار جنایی بیشترین آمار را در میان جرایم علیه اموال و مالکیت به خود اختصاص داده است سرقت احشام در چند دهه اخیر وضعیت نگران کننده ای را به ویژه برای دامداران و کشاورزان بوجود آورده است بررسی سرقت احشام با نگاه جرم شناختی به ما اجازه می دهد که آنرا از زوایای مختلف جرم شناختی بگذرانیم. تحقیق حاضر سعی بر آن دارد که با این نگاه جرم شناختی و با بهره گیری از نظریه های مختلف سرقت احشام را بررسی نماید. این تحلیل با استفاده از داده های حاصل از 120 سارق و 80 نیروی متخصص (قاضی و ضابط) در استانهای کهگیلویه و بویراحمد و لرستان انجام شده است. با توجه به نتایج بدست آمده سرقت احشام در استانهای مذکور ریشه در مسائل مختلف فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و علل خاص دیگر دارد. نتایج حاکی از آن است که سرقت احشام ویژگی های خاص و منحصر به فردی دارد و تمامی این ویژگی ها و دلایل سرقت احشام در استانهای مورد مطالعه مشترک هستند.
واژگان کلیدی: جرایم علیه اموال- سرقت- احشام- جرم شناختی- استان های کهگیلویه و بویراحمد و لرستان
مقدمه:
سرقت از معدود جرایمی است که انجام عمدی آن در تمام مراحل زندگی یک فرد ممکن است. کسانی که به سرقت روی می آورند که آمادگی هایی لازم در آن ها وجود دارد و شرایطی هم برای ارتکاب سرقت آنها فراهم می گردد. سرقت ممر اصلی سارقان حرفه ای است. حرفه ای ها عمل خود را شرافتمندانه تر از تقلب و کلاهبرداری می دانند. سارقان آماتور معمولاً جوان اند و بدون طراحی و برنامه ریزی خاص مرتکب سرقت می شوند سرقت امروزه با برنامه ریزی های دقیق و با بهره وری از امکانات فنی پیشرفته انجام می شود و سارقین از آخرین تکنولوژی موجود در جهت کار خود سود می برند به همین لحاظ مقابله و برخورد با سارقین و سرقت نیز متناسب با اقدامات سارقین متحول گردیده و به صورت علمی و حساب شده در آمده است. مواد و مسائل مختلفی که موجب گرایش به سرقت می شود در عرصه کنونی بسیار پیچیده تر از گذشته است و به همین علت مقابله با آن دشوارتر از قبل می نمایاند و در این راه مشکلات فراوانی وجود دارد سرقت نیز به عنوان یک آسیب اجتماعی به اختلال رفتاری دارای علل و انگیزه هایی است که باید آنها را شناخت و به صورت ریشه ای درمان کرد. اهمیت شرایط اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و گاه بومی و منطقه ای بر کسی پوشیده نیست. عواملی چون فقر مادی، فقر فرهنگی، طبقاتی بودن جامعه و نابرابری های اجتماعی، زاغه نشینی، معاشرت با دوستان ناباب، از هم گسیختگی نظام خانواده، مشکلات روانی از قبیل فقر عاطفی، ناکامی، حسادت، خود نمایی و دهها شاخص دیگر می تواند علل جرم سرقت باشند. سرقت احشام نیز به یقین دارای علل متفاوتی است. با یک نگاه جرم شناختی می توان دید که دلایل سرقت احشام چیست و چه راهکارهای را برای پیشگیری از سرقت احشام بکار بست. در سرقت احشام با توجه به نوع مالی که ربوده می شود شیوه ها و شگردهای خاصی استفاده می شود و برای شناخت این شیوه ها باید نگاهی جرم شناسی به قضیه داشته باشد. و با شناخت این شیوه ها می توانیم به ارائه راهکارهایی برای پیشگیری از این جرم بپردازیم. هدف از پژوهش حاضر، شناخت ماهیت سرقت احشام و وضعیت سارقین احشام از دیدگاه علمی و جرم شناسی است.
فصل اول
کلیات
1-1- طرح مسئله:
یکی از قدیمی ترین جرایم علیه اموالی که شاید از همان ابتدای پیدایش مفهوم مالکیت در جوامع بشری ارتکاب می یافته و معمولاً مجازات های سختی هم برای مرتکبین آن در ادیان و جوامع مختلف پیش بینی می شده، جرم سرقت است.
جرم سرقت نیز با توجه به آیه 12 سوره مبارکه ممتحنه یکی از مفاسد و جرایم در عصر بعثت بوده است. این جرم به دلیل اینکه نسبت به سایر جرایم ارتکاب آن آسان تر می باشد آمار بیشتری از جرایم را به خود اختصاص داده است.
مطالعه و بررسی آسیب ها و انحرافات اجتماعی من جمله پدیده سرقت از گذشته های دور مورد توجه و علاقه متفکران و فلاسفه بوده است و بر حسب بررسی و ماهیت موضوع تحقیق از نظرگاه جرم شناختی بایستی به قواعد نظام های اجتماعی – اقتصادی و فرهنگی پرداخته شود.
منشأ بسیاری از جرایم در کشورمان از عوامل اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، بومی و … تأثیر پذیرفته است و موجب پدید آمدن پدیده مذمومی بنام سرقت گشته است که هر ساله با افزایش بی نظیر آن مواجهه ایم.
از نظر جرم شناختی باید اذعان داشت که سرقت در آمار جنایی از رایج ترین جرایم علیه اموال است.
در این پژوهش به بررسی جرم شناختی سرقت احشام پرداخته می شود. بر اساس بررسی های به عمل آمده و گزارش های موجود آمار سرقت احشام در مناطق روستایی و حاشیه ای شهرها نگران کننده است. به خصوص در چند سال اخیر آمار مستند و قابل توجهی از وقوع این پدیده کاملاً مشهود است. نتایج حاصله از بررسی های علوم جرم یابی و پلیس علمی نشان از این امر دارد که جرم سرقت احشام به تدریج به صورت حرفه ای تر صورت می گیرد و تبدیل به یک جرم باندی شده است.
زمانی که از اولویت های توسعه استانی کشاورزی تدوین می شود انتظار بر این است که امنیت لازم برای سرمایه گذاری در این زمینه ایجاد شود. اکنون می توان گفت که موضوع حل نشده سرقت احشام در استان های کهگیلویه و بویراحمد و لرستان تبدیل به آسیبی برای توسعه استان در بخش کشاورزی و به دنبال آن سایر بخش ها شود. از آن جایی که امنیت زیر بنای توسعه پایدار در رفاه اجتماعی را تشکیل می دهد، پیشگیری و جلوگیری از وقع این جرم و البته هر عمل مجرمانه دیگر برای دست اندرکاران و برنامه ریزان امور امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. چرا که دامدارن و کشاورزان از مظلوم ترین اقشار جامعه هستند که بعضی از آنها همه دست رنج عمرشان چند رأس گوسفند و گاو می باشد. سرقت احشام و دام ها مخصوصاً گوسفندان راحت ترین و ساده ترین نوع سرقت است و متأسفانه اهرم های قانونی و حمایتی جدی در این زمینه نیز وجود ندارد. امید است بتوان با ریشه یابی، پی گیری، و برخوردهای جدی با سارقان از این تبعیض اجتماعی پیشگیری کرد و دامنه امنیت را برای دامداران و کشاورزان توسعه داد.
1-2- اهمیت و ضرورت تحقیق:
جرم شناسی دانشی نوپا است و نگاهی نسبتاً جدید به جرم و بزهکاری دارد و میتواند بسیاری از زوایای علل بروز آن را برای ما روشن کند و یا جامعه شناسی نیز با بیان تئوری و نظریات مختلف توجه ویژه ای به جرم یا همان تعبیر جامعه شناسان از انحرافات دارد، که با انجام این تحقیق می توان آن نظریه ها را در استانهای کهگیلویه و بویراحمد و لرستان تأیید یا رد کرد. با توجه به احساس نیاز به انجام پروژه های جرم شناختی در استان های مذکور و به خصوص اینکه علل ارتکاب سرقت احشام در این استانها می تواند ناشی از مسائل فرهنگی – اجتماعی، اقتصادی، جغرافیایی باشد. ترجیح داده شد که این موضوع در این مناطق مورد بررسی قرار گیرد. بر اساس آمار سرقت در بسیاری از جوامع بیشترین انحراف پس از فحشا و روابط نامشروع، در کشور ما پس از قتل و اعتیاد و مصرف مواد مخدر از پر سابقه ترین جرایم می باشد. بنابراین طرح موضوع سرقت احشام به عنوان یکی از مشکلات پیچیده اجتماعی و بررسی علمی آن با ارائه به نحوه شکل گیری و چگ
