مبحث سوم)دسته بندی جرایم رایانه ای …………………………………………………………………………………………………..19
گفتاراول)جرایم رایانه ای علیه اشخاص ………………………………………………………………………………………………………..19
گفتاردوم)جرایم رایانه ای علیه اموال ومالکیت ………………………………………………………………………………………………..21
گفتارسوم) جرایم رایانه ای علیه دولت ها ………………………………………………………………………………………………………25
مبحث چهارم)مصادیق محتوای مجرمانه ……………………………………………………………………………………………………26
گفتاراول) محتواعلیه عفت واخلاق عمومی ……………………………………………………………………………………………………..26
گفتاردوم) محتواعلیه مقدسات اسلامی ………………………………………………………………………………………………………….27
گفتارسوم) محتوا علیه امنیت وآسایش عمومی …………………………………………………………………………………………………27
گفتارچهارم) محتوا علیه مقامات ونهادهای دولتی وعمومی …………………………………………………………………………………..28
گفتارپنجم) محتوایی که برای ارتکاب جرایم رایانه ای به کارمی رود ………………………………………………………………………..29
گفتارششم) محتوایی مجرمانه مربوط به امورسمعی وبصری ومالکیت معنوی ………………………………………………………………..29
گفتارهفتم) محتوایی که تحریک،ترغیب یادعوت به ارتکاب جرم می کند(محتوای مرتبط باسایرجرایم)…………………………………..30
مبحث پنجم) ویژگی های جرایم رایانه ای …………………………………………………………………………………………………30
گفتاراول) خصوصیات مرتکبین جرایم رایانه ای ………………………………………………………………………………………………..31
گفتاردوم) عدم تخمین میزان دقیق جرائم ارتکابی …………………………………………………………………………………………….32
گفتارسوم) حجم صدمات وخسارات وارده ………………………………………………………………………………………………………32
گفتارچهارم) خصوصیت فراملی وبین المللی بودن جرائم رایانه ای ………………………………………………………………………….33
گفتارپنجم) مشکلات مربوط به تعقیب مرتکبین جرایم رایانه ای ……………………………………………………………………………….33
مبحث ششم)مسائل وچالش های بین المللی جرایم رایانه ای ………………………………………………………………………….34
گفتاراول) چالش های قانونی ……………………………………………………………………………………………………………………35
گفتاردوم) چالش های صلاحیت رسیدگی به جرایم رایانه ای …………………………………………………………………………………36
مبحث هفتم) لزوم تعاون بین المللی ………………………………………………………………………………………………………..48
گفتاراول)شرایط همکاری دولت ها درسطح بین المللی ………………………………………………………………………………………48
گفتاردوم)مشکلات و موانع همکاری بین کشورها
………………………………………………………………………………………………49
گفتارسوم) کنوانسیون اتحادیه اروپا درموردجرایم رایانه ای …………………………………………………………………………………51
فصل سوم ) جایگاه و وظایف پلیس فتا ورابطه آن بانهادهای مرتبط باجرایم رایانه ای ………………………..54
مبحث اول) ضرورت تشکیل پلیس فتا ………………………………………………………………………………………………………..55
گفتاراول) معرفی پلیس فتا ………………………………………………………………………………………………………………………56
گفتار دوم )آغازبه کارپلیس فتا ………………………………………………………………………………………………………………….58
گفتارسوم ) وظایف وماموریت های پلیس فتا …………………………………………………………………………………………………..58
مبحث دوم) رابطه پلیس فتا بانهادهای مرتبط با جرایم رایانه ای ……………………………………………………………………..61
گفتار اول) رابطه پلیس فتاباکمیته فیلترینگ ……………………………………………………………………………………………………61
گفتار دوم) شورایعالی فضای مجازی ……………………………………………………………………………………………………………64
گفتار سوم) کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی ………………………………………………………………………………………68
فصل چهارم- سیاستگذاری هاواقدامات عملی پلیس فتا درپیشگیری ازجرایم رایانه ای ……………………..70
مبحث اول) انواع پیشگیری …………………………………………………………………………………………………………………..71
گفتاراول)پیشگیری کیفری ……………………………………………………………………………………………………………………….71
گفتاردوم) پیشگیری غیرکیفری ………………………………………………………………………………………………………………….72
مبحث دوم) روش های پیشگیری ازجرایم رایانه ای ……………………………………………………………………………………..73
مبحث سوم) نقش پلیس فتادرمقام کشف جرایم رایانه ای ……………………………………………………………………………….76
گفتار اول)کشف جرایم رایانه ای ………………………………………………………………………………………………………………..76
گفتار دوم) مشکلات خاص مربوط به کشف جرایم رایانه ای …………………………………………………………………………………..83
گفتارسوم) نقش پلیس فتا درمبارزه با جرایم رایانه ای ………………………………………………………………………………………..85
گفتارچهارم) مصادیقی ازکشف ومقابله با جرایم رایانه ای توسط پلیس فتا …………………………………………………………………108
فصل پنجم- نتیجه گیری وپیشنهادها ………………………………………………………………………………………………116
نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………………………………………………….117
پیشنهادها ……………………………………………………………………………………………………………………………………….120
فهرست منابع فارسی …………………………………………………………………………………………………………………………121
فهرست منابع غیرفارسی …………………………………………………………………………………………………………………….123
چکیده انگلیسی ……………………………………………………………………………………………………………………………….124
چکیده :
پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات،تحولات شگرفی را در تمام حوزههای زندگی بشر از جمله جرائم به وجود آورده است.فناوری اطلاعات فرصتهای جدیدی را دراختیارمجرمان قرار داده تادیگر کمترکسی به جرمهای سنتی و قدیمی توجهی نشان دهد.
درحال حاضرسه بخش میتوانددر کشف ومقابله باجرایم رایانه ای وهمچنین پیشگیری آن کمک کنند؛ اول مقامات قضایی هستند که وظیفه تعقیب جرم را دارند و دوم پلیس است که به عنوان ضابط، وظیفه کشف وپیگیری جرم را دارد وسوم مراکزی هستند که خدمات دسترسی به اینترنت و میزبانی محتوا را برعهده دارند.
دراین پایان نامه مسئله ای که مطرح گردیده تحت عنوان بررسی نقش پلیس فتا درکشف ومقابله با جرایم رایانه ای می باشد که ضمن آن به سؤالات ضرورت تشکیل پلیس فتا، اقدامات و راهکارهای عملی پلیس فتادرمقام پیشگیری وکشف جرایم رایانه ای، رابطه پلیس فتا با نهادهای مرتبط با جرایم رایانه ای پاسخ داده شده است.
نظربه گسترش روزافزون استفاده کاربران ازاینترنت وسیاستگذاری های دولت مبنی برکاهش حضورفیزیکی افراد جهت انجام خدمات وانجام آن بصورت مجازی وهمچنین توسعه زیرساخت های فناوری اطلاعات وارتباطات کشور،ضرورت تشکیل پلیس تخصصی راجهت بررسی وپیگیری جرایم رایانه ای باتقویت توان علمی،عملی وتحقیقاتی آن واستفاده ازافراد نخبه رادرتشکیلات پلیس فتاروشن می نماید.راهکارهای ارائه شده جهت پیشگیری ازجرایم رایانه ای توسط پلیس فتاعبارتند از:دشوارنمودن دسترسی به هدف،سیستم های امنیتی مناسب وبه روز، پرهیزاز رفتارهای پرخطر، پرهیزازگرایش به رفتارهای مجرمانه ،حضورنیروهای حفاظتی وکشف جرم،همچنین پلیس فتا باسه نهاد کمیته فیلترینگ، شورایعالی فضای مجازی وکمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی کشور ارتباط نزدیک دارد.
دراین پایان نامه ضمن بررسی کلی جرایم رایانه ای،باعنایت به استفاده ازمنابع مختلف ومراجعات مکرربه پلیس فناوری وتبادل اطلاعات ،مطالبی راباتوجه به مشکلات ومحدودیتی که درخصوص منابع این موضوع بود واینکه پلیس فتا به دلیل مسائل امنیتی بسیاری ازمطالب اصلی وموردنظررابیان نمی کردندجمع بندی وبصورت نقل قول ،استفاده ازمنابع کتابخانه ای واستفاده ازاسناد وسایت پلیس فتاومنابع لاتین بیان شده است که در فصل اول بحث کلیات،فصل دوم مبانی ومفهوم شناسی، فصل سوم جایگاه و وظایف پلیس فتا ورابطه آن بانهادهای مرتبط باجرایم رایانه ای ، فصل چهارم بحث سیاستگذاریهاواقدامات عملی پلیس فتا درپیشگیری ازجرایم رایانه ای ودرفصل پنجم نتیجه گیری وپیشنهادهامطرح گردیده است.
کلیدواژگان :رایانه، پلیس فتا، جرایم رایانه ای، پیشگیری، کشف.
مقدمه:
امروزه تحولات عظیمی درتکنولوژی به وقوع پیوسته و شاهد انقلاب های بزرگ در زمینه فناوری ارتباطات فراملی طی چند دهه اخیربوده ایم. اینترنت علیرغم تمامی امکانات و اطلاع رسانی درعرصه بین المللی که برای ما به ارمغان آورده است ولی متاسفانه بعضی ازافراد سودجو وفرصت طلب با فرا گرفتن دانش ومهارت لازم،راههای ورود به سیستم رایانه ای رابدست آورده اندکه موجب بروزمشکلات وخسارات فراوانی گردیده است وهرچه بیشترتکنولوژی رایانه ای توسعه یابدجرائم رایانه ای نیزتوسعه پیدا خواهدکرد.با توسعه وتحول یافتن اینترنت،درمقابل،انقلاب عظیمی درایجادجرایم درسطح بین المللی بوجود آمده است،لذا دربیشترکشورهای دنیا جرایم اینترنتی به عنوان یک معضل حاد وبسیارمهم تلقی می گردد ودولتها درصدد پیدا نمودن راه حلهای مختلفی درجهت جلوگیری از وقوع آن می باشند.درحال حاضرجرایم اینترنتی با اشکال مختلفی صورت می پذیردکه عبارتنداز:کلاهبرداری اینترنتی ،سوءاستفاده ازشبکه تلفنی ،سوءاستفاده ازکارتهای اعتباری،وارد کردن ویروس به کامپیوترهای دیگر،پولشویی وغیره.
درگذرزمان،با افزایش شناخت،آگاهی ودانش انسان درخصوص پدیده ها،نیازهاوشیوه پاسخگویی به آنهارفته رفته علم وفناوری بوجودآمدومدام درحلقه پیشرفت قرارگرفت تاجایی که امروزه این فناوری است که بسیاری ازشئون وجنبه های زندگی انسان رابازتعریف می کندواگرچه مزایای فراوانی نیزبرای اوفراهم آورده است گاه انسان رادرپی خودکشیده تاجایی که ساخته هاوپرداخته های دست بشر،انسان سرگشته عصرانفجاراطلاعات را اسیرخودساخته وبه هرسوکه اراده کندمی کشد.نیمه پایانی قرن بیستم وپس ازجنگ جهانی دوم،دوره طلایی دانش وفناوری بشرودوره انتقال ازعصرصنعت وماشین به عصرفناوری اطلاعات است.توسعه شبکه هاباکارکردهای نظامی درابتداوتوسعه آنها وتعریف کارکردهای جدیدوایجادامکان اتصال مراکزدانشگاهی،پژوهشی،علمی وتبادل اطلاعات بایکدیگر دراین نیمه اتفاق افتاده است.تجاری سازی فناوری اطلاعات وارتباطات وبه تبع آن کاهش هزینه های رایج وامکان استفاده عموم ازاین فناوری،اینترنت رابه معنای امروزآن دردهه پایانی قرن بیستم به مردم معرفی نمود وامروزه این فناوری عظیم بامیلیاردها رایانه،میلیون هاخدمات دهنده وصدهاهزارشاهراه ارتباطی اصلی دربرابر بشرقرارداردتا ازمواهب ومزایای بی دلیل آن استفاده کندیاخود راباپلیدی هاوآسیب های آن به نابودی کشد.رایانه،اینترنت وتمامی ابزارهای مبتنی برفناوری اطلاعات وارتباطات،در ابتدا ودر ذهن وتصمیم مخترعان صرفاًَ با هدف خدمت به بشر وساده سازی وافزایش کیفیت زندگی انسان طراحی وتولید شده اند اما درعمل تبدیل به چاقوی دولبه گشته که سعادت وشقاوت را هم زمان با هم به ارمغان می آورند.
توسعه روزافزون زیرساخت های فناوری اطلاعات وارتباطات درکشور وافزایش کاربران و استفاده کنندگان ازاینترنت وسایرفناوری های اطلاعاتی،ارتباطی ومخابراتی نظیرخطوط تلفن وشبکه های ارتباطات ماهواره ای ازجمله دلایلی است که لزوم ایجاد وتوسعه سازوکاری برای برقراری امنیت درفضای تولید وتبادل اطلاعات جمهوری اسلامی ایران راتوجیه می کند.
همچنین توسعه خدمات الکترونیک درکشورنظیردولت الکترونیک، بانکداری الکترونیک، تجارت الکترونیک،آموزش الکترونیک نیزلزوم ایجادپلیسی تخصصی درمجموعه نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران رابرای تأمین امنیت ومقابله با جرایمی که دراین فضا به وقوع می پیوندندرا آشکارمی کند.
ازسویی دیگر،رشدجرایم درحوزه فضای تولید وتبادل اطلاعات کشوروبرخی جرائم سازمان یافته اقتصادی،اجتماعی وفرهنگی ایجاب می کندکه پلیس تخصصی که توان پی جویی و رسیدگی به جرایم سطح بالای فناورانه راداشته باشدبوجودآید.