فصل دوم مطالعات نظری و پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………… 11
2-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………. 12
2-2 مفهوم انگیزش…………………………………………………………………………………………………………………13
2-3 بررسی عوامل انگیزشی……………………………………………………………………………………………………14
2-3-1عوامل انگیزشی ناشی از فرد …………………………………………………………………………………………..14
2-3-2 عوامل انگیزشی ناشی از محیط شغل…. …………………………………………………………………………..15
2-4 راهکارهای ایجاد انگیزش کاری…………………………………………………………………………………….. 17
2-5 شیوه‌های تقویت انگیزه در بین کارکنان ……………………………………………………………………………19
2-6 ویژگی‌های اساسی یک سازمان سالم………………………………………………………………………………… 22
2-7 نظریه‌های انگیزش………………………………………………………………………………………………………. 24
2-7-1 انواع نظریه‌های محتوایی………………………………………………………………………………………….. 24
2-7-2 انواع نظریه‌های فرایندی ………………………………………………………………………………………….24
2-8 نظریه‌های معاصر………………………………………………………………………………………………………….25
2-8-1 نظریه سلسله نیازهای مزلو………………………………………………………………………………………..25
2-8-2 نظریه Y,X مک گریگو……………………………………………………………………………………………..27
2-8-3 نظریه انگیزش موفقیت…………………………………………………………………………………………… 28
2-8-4 نظریه آلدرفر…………………………………………………………………………………………………………. 29
2-8-5 نظریه دو عاملی هرز برگ ……………………………………………………………………………………….30
2-8-6 نظریه عوامل انگیزش بهداشتی …………………………………………………………………………………31
2-8-7 نظریه نیازهای سه گانه مک کلند ……………………………………………………………………………..32
2-9 مطالعات معوق بانکی……………………………………………………………………………………………….. 33
2-10 عوامل ایجاد کننده مطالبات معوق بانکی ……………………………………………………………………….36
2-11 وصول مطالبات معوق بانکی ……………………………………………………………………………………….40
2-12 راهکارهای پیگیری وصول مطالبات بانکی ……………………………………………………………………42
2-13 دلایل 5 گانه افزایش معوقات بانکی و راهکارهای وصول مطالبات ………………………………….44
2-14 پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………………………………..48
2-14-1 تحقیقات انجام شده در داخل کشور…………………………………………………………………………48
2-14-2 تحقیقات انجام شده در خارج کشور………………………………………………………………………..53
فصل سوم روش شناسی تحقیق…………………………………………………………………………………………….60
3-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………61
3-2 روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………….61
3-3 جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………………….63
3-4 نمونه آماری……………………………………………………………………………………………………………..63
3-5 ابزار جمع آوری داده‌ها و اطلاعات……………………………………………………………………………..64
3-5-1 منابع داده‌ها……………………………………………………………………………………………………………..64
3-5-2 ابزار گردآوری داده‌ها………………………………………………………………………………………………..64
3-6 روایی و پایایی………………………………………………………………………………………………………….65
3-6-1 آلفای کرو نباخ………………………………………………………………………………………………………..65
3-7 روش تجزیه و تحلیل داده‌ها و اطلاعات………………………………………………………………………66
3-8 خلاصه فصل…………………………………………………………………………………………………………….67
فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده‌ها………………………………………………………………………………………. 68
4-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………..69
4-2 آمار جمعیت شناسی……………………………………………………………………………………………………….70
1-4-2 جنسیت……………………………………………………………………………………………………………………70
2-4-2 سطح تحصیلات………………………………………………………………………………………………………..71
3-4-2 تأهل………………………………………………………………………………………………………………………..72
4-4-2 سابقه کار………………………………………………………………………………………………………………….73
4-3 آمار استنباطی………………………………………………………………………………………………………………..74
1-4-3 شاخصهای مرکزی و پراکندگی گویه‌ها………………………………………………………………………..74
2-4-3 بررسی سؤالات اصلی………………………………………………………………………………………………..75
3-4-3 بررسی سؤالات فرعی………………………………………………………………………………………………..80
4-4-3 سایر تحلیل‌ها……………………………………………………………………………………………………………82
فصل پنجم نتیجه گیری و پیشنهاد……………………………………………………………………………………………84
5-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………….85
5-2 مروری بر موضوع تحقیق و روش اجرای آن……………………………………………………………………….85
5-3 تحلیل و تفسیر نتایج حاصل از سؤالات تحقیق……………………………………………………………………86
5-4 پیشنهادات تحقیق…………………………………………………………………………………………………………….89
5-5.محدودیتهای تحقیق………………………………………………………………………………………………………….90
5-6. پیشنهادات برای تحقیقات آتی…………………………………………………………………………………………. 91
منـابـع.………………………………………………………………………………………………………………………………..92
چکیده:
سیستم بانکی کشور در سال‌های اخیر با رشد چشمگیر نرخ مطالبات مواجه بوده است، نصب نرم‌افزار شفاف‌سازی نشان‌دهنده آن است که آهنگ رشد نرخ مطالبات فزونی یافته است. بر اساس مقررات بانکی کشور میزان مطالبات نباید از 5 درصد کل مانده تسهیلات هر بانک بیشتر باشد، زیرابه وقوع پیوستن چنین اتفاقی به‌منزله بحرانی بودن وضعیت اعتباری بانک‌ها تلقی می‌شود. بنابراین با توجه به نرخ چشمگیر مطالبات فعلی، ضروری است شبکه بانکی ضمن چاره‌اندیشی مقتضی، همت والای خود را در راستای به حیطه وصول درآمدن مطالبات به کار گیرد، به‌طوری‌که بانک‌ها قادر شوند از محل وصول مطالبات مجدداً مبادرت به اعطای تسهیلات جدید کنند تا درنتیجه تحقق چنین امری حداکثر سود حاصل شود، به‌نحوی‌که ترازنامه و حساب سود و زیان بانک به‌مراتب قوی‌تر از دوره قبلی شود. دست‌اندرکاران امربر این باورند که عوامل تأثیرگذار در افزایش نرخ مطالبات به دودسته (عوامل تأثیرگذار درون‌سازمانی و برون‌سازمانی) طبقه‌بندی می‌شود. لذا در این مطالعه بر آن شدیم تا راهکارهای ایجاد انگیزه در کارکنان بانک توسعه صادرات به‌عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار درون‌سازمانی و مؤثر در وصول مطالبات معوق را بررسی نماییم. در این مطالعه با استفاده از فرمول نمونه‌گیری کوکران تعداد 100 پرسشنامه از جامعه آماری کارکنان بخش اعتباری شعب بانک توسعه صادرات ایران تکمیل و با ارائه مدل مفهومی به بررسی اثر عوامل انگیزش، امید به موفقیت، عامل مادی (پولی)، امید به معاشرت، امید به قدرت، ترس از شکست، نگران نبودن از رد شدن، ترس از قدرت، نیاز به موفقیت، نیاز به معاشرت، نیاز برای قدرت بر انگیزه کارکنان برای کاهش مطالبات معوق پرداخته شد. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که از میان متغیرهای موردبررسی تنها نگران نبودن از رد شدن و ترس از قدرت روابط معناداری را ارائه ننمودند بلکه سایر متغیرها دارای روابط مثبت و معنی‌داری بوده و تأثیر بسزایی برافزایش انگیزه کارکنان جهت وصول مطالبات دارند که از میان متغیرها، نیاز به قدرت و انگیزه مالی بیشترین اثرگذاری را داشتند.
واژگان کلیدی: رتبه بندی، ایجادانگیزه، مطالبات معوق
فصل اول
کلیات تحقیق
1 – 1. مقدمه
امروزه روند نزولی انگیزه در کارکنان برای وصول مطالبات معوق در بانک توسعه صادرات ایران ، فکر محققان، مسئولان و مدیران این بانک را به حل معضلات این حوزه مهم و کلیدی مشغول ساخته است. از مهمترین دلایل بروز این مشکل می توان به عدم شناسایی عوامل مؤثر در ایجاد انگیزه در کارکنان برای وصول مطالبات معوق در بانک توسعه صادرات ایران اشاره نمود ، که در این راستا و جهت حل این چالش جدی در حوزه بانکداری در این پژوهش به شناسایی و رتبه بندی راهکارهای ایجاد انگیزه در کارکنان برای وصول مطالبات معوق در بانک توسعه صادرات ایران پرداخته خواهد شد که در نهایت نتایج این تحقیق برنامه ریزان و سیاست گذاران بانک توسعه صادرات ایران را برای برنامه ریزی در راستای ایجاد انگیزه در کارکنان و بهبود عملکرد در وصول مطالبات معوق یاری خواهد نمود.
در فصل اول این تحقیق کلیات تحقیق تشریح می گردد. در ابتدا تاریخچه مطالعاتی موضوع پژوهش به طور مختصر بیان می شود، و سپس مطالبی در خصوص بیان کلی مسئله و اهمیت آن آورده شده است. در ادامه، فرضیه های تحقیق، اهداف و قلمرو تحقیق معرفی شده و در پایان برخی از اصطلاحات کاربردی در این پژوهش تعریف می شوند.
1-2. بیان مسأله
اهمیت و حساسیت نظام بانکی در تنظیم روابط و مناسبات اقتصادی داخلی هر کشور از یک طرف و تاثیر به سزای آن در صحنه اقتصاد جهانی و تسهیل و ارتقای سطح تجارت بین المللی از طرف دیگر، باعث گردیده تا صاحب نظران اقتصادی، بانک ها را به عنوان یکی از عوامل توسعه اقتصادی و شکل گیری ظرفیت و توان تولید کشورها به حساب آورند(رستمیان و طبسی،1389). یکی از مهم ترین مشکلات اساسی که امروزه بانک ها با آن مواجه هستند، مشکل مطالبات معوق است(داودی کسبی،1383). در هرسیستم اقتصادی پویا بخصوص بانک ها، گردش صحیح و سریع منابع و مصارف نمایانگر کارایی مطلوب روشهای اجرایی بوده و وصول تسهیلات اعطایی درمدت زمان تعیین شده، مشخص کننده روشهای صحیح بکارگیری منابع درجهت ایجاد تسهیلات لازم به منظور گسترش فعالیتهای اقتصادی و تأمین منابع موردنیاز بخشهای مختلف تولیدی، بازرگانی، خدمات و صرف منابع بانک است. جلوگیری از ایجاد مطالبات معوق در تسهیلات اعطایی و یا وصول آنها به صورت بالقوه و بالفعل امکانات ایجاد درآمد جدید را افزایش داده و توان برنامه ریزی بانک را در صرف منابع و تحصیل درآمد، بالاتر خواهد برد. تجربه کشورهای مختلف نشان می دهد که وخامت ترازنامه بانک ها و نظام بانکی نقطه آغاز بسیاری از بحران های اقتصادی در سطح کشوری و بین المللی است (میشکین و ایکینز،2011). در بسیاری از کشورها افزایش سهم وام به دارایی بانک ها، به طور کلی و افزایش مطالبات نا مناسب، بد، معوق و مشکوک الوصول، به طور خاص، مهم ترین دلیل وخامت ترازنامه بانک ها است(کردبچه و نوش آبادی،1390). باید بیان نمود که بانک ها به دلیلی آن که مهم ترین بنگاه های اقتصادی در تامین مالی معاملات هستند، با وجود تمامی تمهیدات نتوانسته اند از ورود حساب مطالبات معوق در ساختار مالی خود ممانعت بعمل آورند و روند رشد مانده مطالبات معوق در انها طی سال های اخیر شتاب فزاینده ای به خود گرفته و یه یکی از بزرگترین معضلات این بانک ها تبدیل شده است، به نحوی که این مطالبات بیش از 25 تا 30 درصد از حجم کل تسهیلات پرداختنی این بانک ها را به خود اختصاص داده است(ادراه کل آموزش،1387). در این میان در زمینه علل ایجاد و گشترش مطالبات معوق عوامل مختلفی مورد بررسی قرار گرفته است. که این عوامل هم در بعد خارج سازمانی(خارج از کنترل) مانند نرخ ارز، تغییرات تورمی، بیکاری و هم از بعد درون سازمانی مانند:ضعف مدیریتی و ضعف نظارتی مورد بررسی قرار گرفته است(کردبچه و نوش آبادی،1390). این در حالیست که خلا بررسی نقش عامل انسانی در موسسات بانکی همواره مطرح بوده است. در واقع انگیزه های عامل انسانی به صورت غیر مستقیم در تحقیقات مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. اما شناسایی راهکارها و عوامل موثر در افزایش انگیزه کارکنان که در خط مقدم سیستم بانکی قرار دارند، برای وصول مطالبات بانکی تا کنون مورد بررسی قرار نگرفته است. در این تحقیق تلاش می شود تا عواملی که بر افزایش انگیزه کارکنان بانک توسعه صادرات ایران درجهت وصول مطالبات معوق بانکی موثر بوده شناسایی ورتبه بندی شوند.و در واقع به شناسایی راهکارهای ایجاد انگیزه درکارکنان به منظور وصول مطالبات معوق ورتبه بندی آن ها می پردازیم.
1-3. اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
نظام بانکی یکی از ارکان اصلی هر نظام اقتصادی است که عملکرد صحیح و اصولی آن میتواند به رشد و شکوفائی نظام اقتصادی کمک کند در غیر این صورت ضربه های سنگینی را بر پیکره ی اقتصاد وارد خواهد کرد.
در چند سال اخیر یکی از مهم ترین چالش های فراوری نظام بانکی کشور، سیر فزاینده مطالبات معوق بوده است.
بی شک یکی از مهم ترین چالش های پیش روی نظام بانکی کشور طی چند سال اخیر سیر فزاینده مطالبات معوق بوده که محصول پرداخت تسهیلات غیر واقعی، کارشناسی نشده و نابجا می باشد، این روند افزایشی مطالبات بر شبکه بازار پول و عملکرد نظام بانکی تاثیر گذاشته و توان وام دهی بانک ها را بیش از پیش تضعیف کرده است. این امر به بانک محور بودن بازار مالی و پولی کشور و برخورداری بانک ها از حدود 90 درصد نقدینگی کشور، به یک چالش ملی مبدل شده است. افزا
