فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق
مقدمه 9
2-1- بخش اول : فرهنگ کیفیت محور 10
2-1-1- تعریف فرهنگ کیفیت محوری: 10
2-1-1-1- چرا فرهنگ کیفیت مهم است 10
2-1-1-2- ایجاد فرهنگ کیفیت 10
2-1-2- مدل سه بخشی فرهنگ کیفیت محوری 11
2-1-3- ایجاد نگرش مثبت نسبت به تغییر 11
2-1-3-1- تعریف نگرش 11
2-1-3-2- مدیریت تغییر 12
2-1-3-3- انواع تغییر 14
2-1-3-4-ایجاد نگرش های مثبت در کارکنان 14
2-1-3-5-تقسیم بندی نگرش 15
2-1-3-6- ایجاد نگرش مثبت نسبت به تغییر از منظرهای مختلف 15
2-1-4- نوآوری 17
2-1-4-1- تعاریف نوآوری 17
2-1-4-2- انواع نوآوری سازمانی 18
2-1-4-3- مروری بر مدل ها وچار چوب های قبلی 20
2-1-4-4- نظام نوآوری 22
2-1-4-5- اهداف نظام نوآوری 24
2-1-4-6- محرک های نوآوری 24
2-1-4-7- ویژگی های نوآوری 25
2-1-4-8- طبیعت سیستمی نوآوری 26
2-1-4-9- اهمیت و ضرورت خلاقیت و نوآوری در سازمانها: 28
2-1-4-10-موانع و چالش های فراروی خلاقیت و نوآوری در سازمان: 28
2-1-4-11-عوامل مؤثر بر نوآوری سازمانی 32
2-1-4-11-1- عوامل فردی 32
2-1-4-11-2- عوامل سازمانی 33
2-1-4-11-3- ساختار سازمانی 33
2-1-4-11-4- اندازه و سن سازمان 34
2-1-4-11-5- فرهنگ 34
2-1-4-11-6- عوامل محیطی 35
2-1-4-12- مدلی از خلاقیت و نوآوری 35
2-1-4-13-تفاوت تغییر و نوآوری 36
2-1-5- بهبود مستمر کیفیت 37
2-1-5-1- نگاهی به مفهوم کیفیت: 37
2-1-5-2- مروری بر نظریه های اندیشمندان کیفیت: 38
2-1-5-3- تعریف بهبود مستمر کیفیت 41
2-1-5-4- ویژگیهای کایزن و نوآوری 42
2-1-5-5-کایزن مدیریتگرا و فردگرا 42
2-1-5-6- ضرورت استقرار مدیریت کیفیت جامع 43
2-1-5-7- مشکلات اساسی و موانع پیشرفت برنامه های مدیریت کیفیت در نظام اداری ایران 43
2-1-5-8- بررسی بهبود کیفیت مستمر در بانکها 44
2-1-5-9-کیفیت گزارشگری مالی بر مبنای رویکردهای مورد مطالعه 45
2-2- بخش دوم: رضایت مشتری 49
2-2-1- مشتری 49
2-2-2-انواع مشتری 50
2-2-3- جنبه های نیاز مشتریان 50
2-2-4-نیازها و توقعات مشتریان داخلی 50
2-2-5- نیازها و توقعات مشتریان خارجی 51
2-2-6- رویکرد های تعریف رضایت مشتری 52
2-2-6-1- دیدگاه یی 52
2-2-6-2- دیدگاه نهضت کنترل کیفیت 52
2-2-7- ابعاد رضایت مشتری در بازاریابی و روان شناسی اقتصادی 53
2-2-7-1- بعد مبادله ای 53
2-2-7-2- بعد کلی(تجمیعی( 53
2-2-8-تعاریف رضایت مشتری 54
2-2-9- مشتری ناراضی 55
2-2-10- انگیزه های علاقمندی سازمان ها به رضایت مشتری 56
2-2-10-1- فلسفه به حداکثر رساندن رضایت مشتری 57
2-2-10-2-انگیزه های اقتصادی تعهد سازمان به رضایت مشتری 57
2-2-11- نیاز به دریافت گواهینامه و کسب اعتبار 58
2-2-12-فرآیند ایجاد رضایت در مشتری 60
2-2-13-اهمیت رضایتمندی مشتری 61
2-2-14- مدل های شکل گیری رضایت مشتری 62
2-2-14-1 -مدل ۱ رضایت مندی مشتری 62
2-2-14-2- مدل ۲ رضایت مندی مشتری 63
2-2-14-3- مدل ۳ رضایت مندی مشتری 63
2-2-14-4- مدل 4 رضایت مندی مشتری 64
2-2-14-5- مدل 5 رضایت مندی مشتری 64
2-2-14-6- مدل رضایت الیور 64
2-2-14-7- مدل عدم تائید انتظارات وودروف و گاردیال(1996) 65
2-2-14-8- مدل عمومی رضایت عدم رضایت 65
2-3- بخش سوم: پیشینه تحقیق 66
2-3-1- پیشینه داخلی 66
2-3-2- پیشینه خارجی 68
2-4- بخش چهارم: مدل پژوهشی تحقیق 69
فصل سوم: روششناسی تحقیق
مقدمه 69
3-1- روش شناسی پژوهش 70
3-2- جامعه آماری 71
3-3 – شیوه نمونه گیری و حجم نمونه 72
3-4- روش گردآوری اطلاعات 73
3-5- ابزار گردآوری اطلاعات 73
3-6- اجزای پرسشنامه 74
3-6-1- نامه همراه 74
3-6-2- سوالات عمومی 74
3-6-3- سوالات تخصصی 74
3-7- متغیرهای پژوهش 75
3-8- پایایی پرسشنامه 75
3-9- روایی پرسشنامه 76
3-10- روشهای آماری مورد استفاده 77
3-11- جمع بندی 77
فصل چهارم:تجزیه و تحلیل دادهها
مقدمه: 79
4-1- یافتهها 79
4-1-1- تحلیلهای آماری توصیفی 79
4-1-1-1- جنسیت 79
4-1-1-2- سن 80
4-1-1-3- میزان تحصیلات 81
4-1-1-4- سابقه خدمت 82
4-1-1-5- نوع مشتری 83
4-2-2- تحلیل های آماری استنباطی 84
4-2-2-1-بررسی فرض نرمال بودن دادهها با استفاده از آزمون کولموگرف- اسمیرنوف 84
4-2-2-2- آزمون فرضیههای پژوهش 85
4-2-2-2-1- فرضیه اصلی 85
4-2-2-2-2- فرضیه فرعی اول. 85
4-2-2-2-3- فرضیه فرعی دوم. 86
4-2-2-2-4- فرضیه فرعی سوم. 87
4-2-2-2-5- تجزیه و تحلیل آزمون مربوط به فرضیه اصلی 88
4-2-2-3-بررسی مقایسه ای اهمیت عوامل سه گانه فرهنگ کیفیت محوری تأثیرگذار در رضایت مشتریان بانک کشاورزی استان گیلان از دیدگاه نمونه تحت مطالعه: 90
4-2-2-4- مقایسه فرضیات پژوهش بر اساس متغیرهای دموگرافیک 91
4-2-2-4-1- بررسی وجود تفاوت در فرهنگ کیفیت محوری و ابعاد آن بر اساس جنسیت 91
4-2-2-4-2- بررسی وجود تفاوت در بین فرهنگ کیفیت محوری و ابعاد آن افراد نمونه گیری شده بر اساس محدوده سنی 92
4-2-2-4-3- بررسی وجود تفاوت در فرهنگ کیفیت محوری و ابعاد آن افراد نمونه گیری شده بر اساس میزان تحصیلات 93
4-2-2-4-4- بررسی وجود تفاوت در فرهنگ کیفیت محوری و ابعاد آن افراد نمونه گیری شده بر اساس سابقه خدمت 95
4-2-2-4-5-بررسی وجود تفاوت در فرهنگ کیفیت محوری و ابعاد آن بر اساس نوع مشتری 96
فصل پنجم:نتیجه گیری و پیشنهادها
مقدمه 99
5-1- نتایج حاصل از یافته های تحقیق 100
5-1-1- بحث دربارهی نتایج حاصل از آزمون کالموگروف-اسمیرنوف 100
5-1-2- بحث دربارهی نتایج حاصل از آزمون فرضیه های تحقیق 100
5-1-2-1- نتایج حاصل از فرضیه اصلی 100
5-1-2-2- نتایج حاصل از فرضیه فرعی اول 101
5-1-2-3- نتایج حاصل از فرضیه فرعی دوم 101
5-1-2-4- نتایج حاصل از فرضیه فرعی سوم 102
5-2- نتیجه گیری کلی 102
5-3- پیشنهادهای تحقیق 103
5-3-1- پیشنهادهای مبتنی بر نتایج فرضیه ها 103
5-3-2- پیشنهاد به محققان آینده 105
فهرست منابع
منابع فارسی : 125
منابع لاتین 128
چکیده انگلیسی 130
مقدمه
امروزه رقابت برای بهبود کیفیت خدمات به عنوان یک مساله راهبردی کلیدی برای سازمان هایی که در بخش خدمات فعالیت می کنند، شناخته شده است. سازمان هایی که به سطح بالاتری از کیفیت خدمات دست پیدا می یابند، سطوح بالاتری از رضایت مشتریان را به عنوان مقدمه ای برای دستیابی به مزیت رقابتی پایدار خواهند داشت. نظام بانکی نیز، که بر اقتصاد مبتنی بر بازار یکی از اجزای مهم هر کشور است و مسولیت سنگینی دارد، از این امر مستثنی نیست. بانک های امروزی برای رقابت در محیط متلاطم امروز ناچار از توجه ویژه به کیفیت خدمات خود هستند. این امر ماندگاری بیشتر مشتریان، جذب مشتریان جدید و بهبود عملکرد مالی و سودآوری را به دنبال خواهد داشت.
توجه به فرهنگ کیفیت محوری چندین مزیت دارد؛ اول، فرهنگ کیفیت محوری به رضایت مندی مشتری و در نتیجه افزایش وفاداری و سهم بازار منجر می شود. دوم، فرهنگ کیفیت محوری عنصری اساسی در بازاریابی رابطه مندی مشتری به شمار می رود. بنابراین کسب مزیت رقابتی از طریق فرهنگ کیفیت محوری، مستلزم شناخت الزامات کیفیت از منظر مشتریان است((Wang & Soha,2011.
در این مطالعه تلاش شده است تا به تاثیر فرهنگ کیفیت محوری بر رضایت مشتریان در بانک کشاورزی پرداخته شود.
در این فصل پس از تشریح مسأله پژوهش، اهمیت و ضرورت آن بررسی می شود. در ادامه فرضیات و اهداف پژوهش بیان خواهد شد.
1-1 بیان مسأله
جهان در آستانه قرن بیست و یکم با تحولات بس شگرفی رو به رو شده است. این تحولات بدان معناست که روشهای دیرین کسب و کار در دنیای امروز کارایی گذشته را نخواهند داشت. در اوضاع کنونی، رسالت واقعی سازمانها، درک نیازها و خواسته های مشتریان و ارائه راهکارهایی است که رضایت مشتریان را در پی داشته باشد. سازمانهایی که از نظر بازاریابی در سطح عالی قرار دارند، می کوشند که مشتریان خود را راضی نگهدارند. مشتری راضی خریدها و دریافت خدمات خود را تکرار می کند و از تجربه های خوبی که درباره محصول یا خدمات دارد، دیگران را هم آگاه می کند. در همین رابطه کلید اصلی موفقیت این است که عملکرد سازمانها، با انتظارات مشتریان خود منطبق باشد. سازمان هایی که زیرک و بافراست هستند، می کوشند که مشتری را خشنود کنند. بدین معنا که نه تنها متعهد به ارائه خدمات یا محصول هستند بلکه چیزی را که عرضه می کنند بیش از تعهداتشان است (Koter & Gary,2011).
در دهه های اخیر، کاربرد اقدامات فرهنگ کیفیت محوری توسط تولید کنندگان کالاها و ارائه دهندگان خدمات به شدت گسترش یافته است. زیرا آن، عاملی مهم در موفقیت سازمانهای خدماتی است. امروزه، کیفیت خدمت به دلیل ارتباط معنی دار آن با افزایش سود و سهم بازار، کاهش هزینه ها، سودآوری، رضایت مشتری، حفظ مشتری و تضمین استمرار خرید خدمت تبدیل به یک موضوع مهم پژوهشی شده است (خسروی ، 1387).
موجودیت بانکها و رشد آنها برای ایفای هر چه بهتر نقش خود در صحنه اقتصادی هر کشور، تا حد زیادی به رضایت مشتریان به ارتباط با بانکها بستگی دارد. از این رو ارائه خدمات با کیفیت به ویژه در دنیای رقابتی امروز امر مهمی به شمار می رود. توجه به فرهنگ کیفیت محوری چندین مزیت دارد؛ اول، فرهنگ کیفیت محوری به رضایت مندی مشتری و در نتیجه افزایش وفاداری و سهم بازار منجر می شود. دوم، فرهنگ کیفیت محوری عنصری اساسی در بازاریابی رابطه مندی مشتری به شمار می رود. بنابراین کسب مزیت رقابتی از طریق فرهنگ کیفیت محوری، مستلزم شناخت الزامات کیفیت از منظر مشتریان است (Wang & Soha,2011).
حال در این تحقیق تاثیر فرهنگ کیفیت محوری بر رضایت مشتریان در بانکهای کشاورزی استان گیلان مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در این تحقیق محقق به دنبال پاسخ به این سوال است که « فرهنگ کیفیت محوری بر رضایت مشتریان در بانکهای کشاورزی استان گیلان چه تاثیری دارد؟»
1-2- اهمیت و ضرورت تحقیق
مشتریان، افراد یا فرایندهایی هستند که محصول نتایج یک عملکرد را مصرف می کنند یا به آنها نیاز دارند و از آنها بهره می برند. چون هر عملکردی در یک سازمان به یقین دارای هدفی است، بنابراین دارای مشتریانی نیز است. رضایت مشتری به عنوان عاملی مهم در موفقیت سازمانها محسوب می شود. رضایتمندی مشتری یکی از موضوعات مهم نظری و تجربی برای اکثر بازاریان و محققان بازاریابی است. رضایت مندی مشتری را می توان به عنوان جوهره موفقیت در جهان رقابتی امروز در نظر گرفت. بنابراین اهمیت رضایت مندی مشتری و نگهداری وی و تدوین استراتژی برای سازمانهای مشتری مدار نمی تواند دست کم گرفته شود. در نتیجه، رضایت مندی مشتری با نرخ در حال رشدی مورد توجه سازمانها قرار گرفته است (ضیایی و همکاران، 1391).
سازمانها با روشهای مختلف تعدادی مشتری برای خود دست و پا می کنند، اما حفظ آنها به راحتی میسر نخواهد بود، به همین دلیل بازاریان که تا دیروز در اندیشه شکار مشتریان خود بودند امروزه به رضایتمندی و حفظ آنها بیشتر تمایل پیدا کرده اند. توجه به حفظ مشتری، زمینه ساز رشد و بقای سازمان می شود، در حالی که زیان از دست دادن یک مشتری، به صورت سود نصیب سازمان رقیب خواهد شد (استکی و عطافر، 1391).
در دنیای رقابتی امروز، جاری ساختن فرهنگ کیفیت به معنای کامل آن می تواند ضامن بقای سازمانها در عرصه پر رقابت بازارهای جهانی باشد. بنابراین سازمانی در عرصه کسب و کار موفقتر خواهد بود که ضمن در اختیار داشتن پشتوانه علمی و تخصصی لازم، نگرش کاملتر و عمیقتری به رعایت اصول و مبانی حفظ و صیانت از حقوق مشتریان از طریق ایجاد حداکثر کیفیت ممکن داشته باشد و خود را ملزم به اعاده این حقوق بداند. به طور کلی می توان گفت، کیفیت و تعهد به بهبود مستمر برای موفقیت پایدار ضروری هستند (برزگری، 1386).
فرهنگ سازمانی نشان دهنده مجموعه ای ازارزشها،باورها،هنجارها وتفاهم هایی است که سازمان در آنها با کارکنان وجوه مشترک دارند.(ال دفت-1380)
فرهنگ کیفیت محوری زیرمجموعه ای از فرهنگ سازمانی به شمار می رود که هدف ان ارتقاءمستمر کیفیت است(بازرگان،1387).
فرهنگ کیفیت محوری نگرش ومجموعه ای از ارزشهای بکارگرفته شده توسط یک شرکت به منظور بهبود سطح کیفیت درخدمات خود دانست.این امر به بهبود کیفیت ،روابط با مشتریان،بهبود ارتباط بین کارکنان وبه منظور بهبود نگرش کارکنان می انجامد بهترین راه برای ایجاد وحفظ یک فرهنگ کیفیت محوری از طریق اموزش منظم وجلسات اموزشی است (jornal eau,2006).
تعریف فرهنگ کیفیت محوری برای خدمات بانکها بسیار سخت تر از تعریف آن برای کالاهای فیزیکی و مصرفی است زیرا کیفیت کالاهای مصرفی بر اساس اندازه گیری برخی از شاخص های فیزیکی صورت می گیرد. در صورتی که تعیین شاخص های استاندارد برای کیفیت خدمات بانکها با پیچیدگی های زیادی همراه است. زیرا خدمات مختلف بر اساس نیازهای مشتریان دارای تنوع زیادی بوده و تا حد زیادی به عرضه کننده آن وابسته است (صحت و همکاران، 1391).
بر اساس تعریف بری و همکاران (1988)، کیفیت خدمت به طور کلی عبارت از انطباق خدمت با ترجیحات مشتری است. بر اساس این تعریف، تفسیر مشتری از کیفیت مهم است و نه تفسیر مدیریت از آن. ایوانز و لیندسی (2009) نیز معتقدند که رضایتمندی مشتری، از دریافت کالاها یا خدماتی که نیازهای وی را تأمین نموده و یا از آن فراتر می روند، حاصل می شود (Neal & Biberman,2009).
بر اساس پژوهشی که انجمن دانشگاه های اروپا انجام داده است فرهنگ کیفیت از دو عنصر مشخص تشکیل می شود؛ 1) عنصر فرهنگی و روانشناختی که از طریق ارزشهای مشترک، باورداشتها، انتظارات و تعهد افراد به کیفیت شکل می گیرد و 2) عنصر ساختاری و مدیریتی که فرایندهای معین را برای اجرای ارزیابی و بهبود کیفیت مهیا می سازد (مشایخی، 1389).
رایت (2008) در مطالعه ای نشان داد که سازمانها برای یافتن مشتری جدید بایستی پنج برابر در مقایسه با حفظ مشتریان موجود وقت صرف نمایند و هزینه پرداخت کنند. تعداد پژوهشهای رویگردانی به ویژه در بخشهای مالی نیز نشان دهنده اهمیت موضوع ترک مشتریان در این بخش می باشد (Reichheld & Sasser,2010.
1-3- اهداف تحقیق
1-3-1- هدف اصلی
هدف اصلی این پژوهش « بررسی تاثیر فرهنگ کیفیت محوری بر رضایت مشتریان در بانک های کشاورزی استان گیلان» میباشد.
1-3-2- اهداف فرعی
اهداف فرعی این پژوهش عبارتند از:
- بررسی تاثیر ایجاد نگرش مثبت نسبت به تغییر بر رضایت مشتریان در بانک های کشاورزی استان گیلان
- بررسی تاثیر نوآوری بر رضایت مشتریان در بانک های کشاورزی استان گیلان
- بررسی تاثیر بهبود مستمر کیفیت بر رضایت مشتریان در بانک های کشاورزی استان گیلان
1-4- فرضیه های تحقیق
1-4-1-فرضیه اصلی
فرضیه اصلی این پژوهش را چنین در نظر میگیریم که «فرهنگ کیفیت محوری بر رضایت مشتریان در بانک های کشاورزی استان گیلان تاثیر معناداری دارد».
1-4-2-فرضیه های فرعی
فرضیههای فرعی در نظر گرفته شده در این پژوهش عبارتند از:
- ایجاد نگرش مثبت نسبت به تغییر بر رضایت مشتریان در بانک های کشاورزی استان گیلان تاثیر معناداری دارد.
- نوآوری بر رضایت مشتریان در بانک های کشاورزی استان گیلان تاثیر معناداری دارد.
- بهبود مستمر کیفیت بر رضایت مشتریان در بانک های کشاورزی استان گیلان تاثیر معناداری دارد.
1-5- قلمرو تحقیق
1-5-1- قلمرو مکانی
پژوهش حاضر دربانک های کشاورزی استان گیلان انجام شده است.
1-5-2-قلمروزمانی
داده های این پژوهش مربوط به دوره زمانی مهر 1392 تا فروردین ماه 1393 می باشد.