روش و ابزار گرد آوری اطلاعات ……………………………………………………………………………. 9
1-8-1 مطالعات کتابخانه ای …………………………………………………………………………… 10
1-8-2 تحقیقات میدانی …………………………………………………………………………………. 10
- ساختار کلی پایان نامه ………………………………………………………………………………………….. 11
فصل دوم ادبیات تحقیق………………………………………………………………….12
1-2مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………… 13
2-2 تعاریف ……………………………………………………………………………………………………………….. 14
2-2-1 تعاریف پروژه …………………………………………………………………………………………….. 14
2-2-2 تعاریف مدیریت پروژه ………………………………………………………………………………… 16
2-2-3 تعریف مدیر پروژه …………………………………………………………………………………….. 17
2-3 مهارتهای مدیر پروژه ……………………………………………………………………………………………. 17
2-4 دلائل استفاده از مدیریت پروژه ………………………………………………………………………………. 18
2-5 وظائف مدیریت پروژه …………………………………………………………………………………………. 20
2- 6 کاربردهای مدیریت پروژه …………………………………………………………………………………….. 21
2-7 فواید و محدودیتهای پروژه……………………………………………………………………………………… 22
2-8 تاریخچه تحقیق …………………………………………………………………………………………………….. 23
2-9 فرآیندهای پروژه …………………………………………………………………………………………………… 29
2-9-1 گروههای فرآیند ………………………………………………………………………………………… 30
2-10 عوامل موفقیت مدیر پروژه …………………………………………………………………………………… 33
2-10-1 مهارت مدیریت ……………………………………………………………………………………… 33
2-10-2 روش مدیریت ……………………………………………………………………………………….. 34
2-10-3 مدیریت زمان ………………………………………………………………………………………… 34
2-10-4 تسلط به موضوع پروژه…………………………………………………………………………….. 35
2-10-5 مدیریت کیفیت ………………………………………………………………………………………. 35
2-10-6 مدیریت ریسک……………………………………………………………………………………….. 36
2-10-7 مدیریت هزینه ………………………………………………………………………………………. 36
2-10-8 مدیریت ارتباط با ذینفعان………………………………………………………………………. 37
2-10-9 پیگیری منظم و رصد مستمر …………………………………………………………………… 37
2-10-10 برآورد صحیح و دقیق محدوده و محتوا ………………………………………………….. 37
2-11 معرفی مدل پیشنهادی تحقیق ……………………………………………………………………………… 38
2-12 معرفی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی قم ( مرکز نور) ………………………………. 39
2-12-1 پیش درآمد ……………………………………………………………………………………………. 39
2-12-2 اهداف و وظایف ……………………………………………………………………………………. 40
2-12-3 معاونت بازرگانی و خدمات فرهنگی ………………………………………………………… 42
2-12-3-1 بخش ارتباطات و تبلیغات ……………………………………………………………. 43
2-12-3-2 بخش خدمات فرهنگی…………………………………………………………………… 43
2-12-3-3 بخش امور کاربران………………………………………………………………………… 44
2-12-3-4 بخش نمایشگاه های داخلی …………………………………………………………… 44
2-12-3-5 بخش انتشارات ……………………………………………………………………………. 44
2-12-3-6 بخش خدمات بین الملل ……………………………………………………………….. 45
2-12-3-7 بخش بازرگانی ……………………………………………………………………………. 45
2-12-3-8 دفتر طرح و برنامه ……………………………………………………………………….. 45
2-12-3-9 بخش تکثیر …………………………………………………………………………………. 46
2-12-3-10 دفتر معاونت بازرگانی و خدمات فرهنگی ……………………………………….46
2-12-4 معاونت فنی …………………………………………………………………………………………. 46
2-12-4-1 بخش برنامه نویسی محلی(Desktop) …………………………………………….47
2-12-4-2 بخش وب…………………………………………………………………………………….. 48
2-12-4-3 بخش پردازش داده ……………………………………………………………………….. 49
2-12-4-4 بخش شبکه ………………………………………………………………………………… 50
2-12-4-5 بخش متن کاوی …………………………………………………………………………….51
2-12-4-6 بخش مدیریت دانش و سرمایه های انسانی ……………………………………… 52
2-12-4-7 بخش کنترل پروژه معاونت فنی…………………………………………………………55
2-12-4-8 بخش برنامه نویسی همراه ……………………………………………………………… 57
2-12-4-9 بخش ترجمه ………………………………………………………………………………. 58
2-12-4-10 بخش گرافیک …………………………………………………………………………… 60
2-12-5 معاونت پژوهشی …………………………………………………………………………………… 61
2-12-5-1 بخش بانک اطلاعات منابع………………………………………………………………. 62
2-12-5-2 بخش تحقیق و توسعه در فضای دیجیتال …………………………………………. 62
2-12-5-3 بخش کنترل کیفیت………………………………………………………………………… 63
2-12-5-4 دفتر طرح و برنامه ………………………………………………………………………… 64
2-12-5-5 دفتر معاونت پژوهشی……………………………………………………………………. 64
2-12-5-6 بخش تالیف و تدوین …………………………………………………………………… 65
2-12-5-7 بخش تحلیل و غنی سازی …………………………………………………………… 65
2-12-5-8 بخش مدیریت پایگاه ها ………………………………………………………………..66
2-12-5-9 بخش مالکیت معنوی ………………………………………………………………….. 67
2-12-5-10 دفتر منابع انسانی………………………………………………………………………. 67
2-12-5-11 بخش تبلیغ و فرهنگ سازی ……………………………………………………… 68
2-12-5-12 بخش چند رسانه …………………………………………………………………….. 68
2-12-5-13 بخش ورود اطلاعات………………………………………………………………… 69
2-12-5-14 دفتر مدیریت پروژه…………………………………………………………………. 70
2-12-5-15 شورای پژوهشی ……………………………………………………………………. 70
2-12-6 معاونت اداری و مالی …………………………………………………………………………. 71
2-12-7 دفتر مدیریت پروژه مرکز …………………………………………………………………….. 75
2-12-7-1 معرفی دفتر مدیریت پروژه ………………………………………………………… 75
2-12-7-2 ساختار دفتر مدیریت پروژه ……………………………………………………….. 76
2-12-7-3 شرح فعالیتهای دفتر مدیریت پروژه …………………………………………….. 76
2-12-7-4 مدیریت سبد پروژه …………………………………………………………………… 77
2-12-8 معاونت تهران( معاونت ریاست مرکز در تهران) ……………………………………… 77
2-13 مطالعه و تاسیس نهاد پژوهشی وابسته ……………………………………………………………… 78
2-13-1 برخی اولویتهای کلان این پژوهشکده ……………………………………………………. 78
2-13-2 مطالعه و پیاده سازی بخش از پروژه های در دست اقدام مرکز ………………….. 80
فصل سوم پیشینه تحقیق……………………………………………………………..81
3-1 مقدمه …………………………………………………………………………………………………………….. 82
3-2 نوع تحقیق ………………………………………………………………………………………………………. 82
3-3 کاربردهای پژوهش …………………………………………………………………………………………… 83
3-4 مزایای حاصل از پژوهش …………………………………………………………………………………… 83
3-5 بهره برداران پژوهش ………………………………………………………………………………………… 84
3-6 روش تحقیق …………………………………………………………………………………………………….. 84
3-7 جامعه و نمونه آماری………………………………………………………………………………………….. 85
3-8 قلمرو زمانی و مکانی تحقیق ………………………………………………………………………………. 87
3-9 روش جمع آوری داده ها …………………………………………………………………………………… 87
3-10 اطلاعات پرسشنامه …………………………………………………………………………………………… 88
3-11 پایایی پرسشنامه ………………………………………………………………………………………………….. 89
3-12 تکنیکهای تجزیه و تحلیل داده ها …………………………………………………………………………. 90
فصل چهارم تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش…………………………………..93
4-1 مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………….. 94
4-2 آمار توصیفی یافته ها ……………………………………………………………………………………………… 95
4-3 تحلیل استنباطی یافته ها ………………………………………………………………………………………… 101
4-4 نتایج مربوط به رگرسیون ساده عوامل کلیدی موفق مدیر پروژه بر موفقیت پروژه …………. 103
4-5 نتایج رگرسیون کلی عوامل کلیدی موفق مدیر پروژه بر موفقیت پروژه از روش Enter…. 108
فصل پنجم نتیجه گیری و پیشنهادات…………………………………………………110
5-1 مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………….. 111
5-2 نتایج و دستاوردهای حاصل از تحقیق ……………………………………………………………………… 112
5-2-1 فرضیه های فرعی ……………………………………………………………………………………….. 112
5-2-2 فرضیه اصلی ………………………………………………………………………………………………. 123
5-3 نتیجه گیری نهایی …………………………………………………………………………………………………. 124
5-4 محدودیتهای تحقیق …………………………………………………………………………………………….. 125
5-5 پیشنهادات و راهکارهای بهبود برای مرکز تحقیقات کامپیوتری نور ……………………………… 126
5-6 پیشنهادات برای تحقیقات آتی ………………………………………………………………………………… 128
پیوست ها : ……………………………………………………………………………….. 129
پرسشنامه به تفکیک عوامل تحقیق …………………………………………………………………………………. 130
پرسشنامه توزیع شده ……………………………………………………………………………………………………..133
منابع فارسی…………………………………………………………………………………………………………………..135
منابع لاتین …………………………………………………………………………………………………………………..138
چکیده
به کار گیری مدیریت پروژه در سازمان به پیشرفت سریع پروژه و رسیدن به اهداف کامل کمک می کند.با مدیریت کامل پروژه می توان به جزئیات کامل پروژه و ریز فرآیندهای آن دسترسی داشت و با بررسی خروجی ها، هم می توان مدیران پروژه ها را و هم مجریان را در تمام مراحل رصد کرده و از کیفیت و کمیت پروژه ها باخبر شد. لذا در این پژوهش فرضیاتی آزموده می شود که نتیجه آن بررسی عملکرد مدیران پروژه را در راستای پیگیری فرایندهای پروژه مشخص می کند.در این راستا توجه ویژه ای به عوامل عملکرد مدیران پروژه در موفقیت پروژه می شود.پژوهش حاضر در مورد عملکرد مدیران پروژه در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی( مرکز نور) می باشد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی و از نوع همبستگی می باشد. نمونه آماری این پژوهش 153 نفر بوده اند.ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بوده است که پس از سنجش روایی و پایایی در بین افراد سازمان توزیع شده است و نتایج آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.در این تحقیق برای سنجش عوامل کلیدی مدیر پروژه بر موفقیت پروژه های فناوری اطلاعات از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد که نتایج بدست آمده از این آزمون، وجود ارتباط مثبت و معنی دار بین هفت عامل موفقیت مدیر پروژه با موفقیت پروژه بود و سه عامل مدیریت ریسک، مدیریت هزینه و برآورد صحیح و دقیق محدوده و محتوا در مرکز نور تائید نگردید.در پایان بر مبنای نتایج بدست آمده، پیشنهادهایی برای مدیران و کارکنان سازمان و تحقیقات آتی ارائه شده است.
کلمات کلیدی : مدیریت پروژه، مدیر پروژه، موفقیت پروژه
مقدمه
در دنیای پر از رقابت کنونی دیگر نمیتوان به شیوههای سنتی کارها را به پیش برد. سازمانها در این دوران ناگزیر از بکارگیری پروژهها هستند تا بتوانند از این طریق جایگاه خود را حفظ کنند و به فعالیتهای خود تداوم بخشند. اما سوال مهمیکه پیش میآید این است که چگونه میتوان فرآیندهای مدیریت پروژه را به صورت کارا و اثربخش به انجام رساند. به عبارتی، چگونه می توان پروژههای درست را انتخاب کرده و آنها را با موفقیت به پایان رساند. از شروع برنامه سوم توسعه و رشد سرمایه گذاری خارجی در طرحهای نیروگاهی و صنایع نفت و گاز و پتروشیمی، افزایش نقش شرکتهای مهندسی مشاور، پیمانکاران اجرایی و سازندگان در اجرای طرحهای مذکور مورد تاکید بیشتری قرار گرفته است.
توسعه دانش مدیریت پروژه در سازمانها گامیمهم و ارزنده در توسعه توانمندی آنها برای توفیق در عرصه بازار رقابتی میباشد. در چنین شرایطی ضرورت استفاده از ابزارهای مدیریت پروژه بیشتر میشود تا افراد بتوانند در محیطی آزاد با تمام وجود، مسئولانه تلاش کنند و مدیران پروژهها در شرکتهای پیمانکاری و بالاخص شرکتهای پیمانکاری عمومیقادر باشند پروژههای ملی را با زمان و هزینه ای قابل قبول و مناسب به سرانجام برسانند. با توجه به موارد فوق توجه به وضعیت سازمانها از منظر میزان بلوغ ، امری ضروری و اجتناب ناپذیر میباشد(فراهانی،منتظری،1385).
البته ناگفته نماند به میان آمدن کلمه مدیریت پروژه، نباید فقط برای شنونده پروژه های بزرگ صنعتی و تجاری تداعی شود. چون غالبا مدیریت پروژه بیشتر برای فعالیتهای سنگین و طولانی مثل راه سازی، خودرو سازی، شرکتهای هواپیما سازی و مشابه این، برای افراد ملموس بوده است. در حالی که در دنیای فعلی هر کار ریز و درشتی را می توان با مدیریت موفق پروژه به اتمام رساند.
این پژوهش در رابطه با پروژه های نرم افزاری که در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی قم بررسی و تهیه شده است، مراحل کاری کلیه فرایندهای نرم افزارهای رومیزی، موبایلی و یا پیاده سازی سایتهای وبی را مدیریت می نماید.
1-1 شرح موضوع پژوهش و منطق پشتوانه آن
جهت موفق شدن پروژه ها، نیاز است عوامل موثر در این رابطه را شناسایی کنیم. عوامل موفقیت پروژه ها را می توان، تعادل نسبی بین سه عامل مهم زمان انجام کار، منابع مورد استفاده و رضایتمندی مشتری یا ذی نفع دانست.
جهت بهتر مدیریت کردن پروژه، ابتدا نیاز است تعاریفی از پروژه داشته باشیم. در این زمینه به مواردی اشاره می گردد.
1-2 زمینه پژوهش
حال با توجه به بیانات فوق، موارد اشاره شده زیر، زمینه ساز انجام این پژوهش می باشد:
- تاثیر فراوان موفقیت مدیریت پروژه در افزایش کارایی سازمانها.
- عدم وجود تحقیقات کافی در زمینه های موفقیت مدیریت پروژه های توسعه سیستم های اطلاعاتی در ایران.
- عدم وجود مدلی جهت تعیین ارتباط بین عوامل کلیدی موفقیت پروژه، و عملکرد مدیر پروژه.
1-3 پرسش های پژوهش
اما در این تحقیق سعی شده است عوامل کلیدی موفقیت مدیریت پروژه جهت افزایش عملکرد مدیر پروژه، بررسی و تعیین شوند. با انجام این تحقیق عواملی مشخص می شوند که با اجرای صحیح و کامل آنها، خروجی های سازمان، عملکرد کارکنان و مدیران پروژه بهتر و بیشتر شود.
- عوامل کلیدی موفقیت مدیریت پروژه کدامند؟
- عوامل کلیدی موفقیت مدیریت پروژه، جهت افزایش عملکرد مدیر پروژه کدامند؟
- عوامل کلیدی جهت افزایش بهره وری مدیران پروژه کدامند؟
1-4 اهداف پژوهش
هدف اصلی این تحقیق که کاربردی می باشد به منظور موفقیت مدیریت پروژه های نرم افزاری و بررسی عملکرد مدیران پروژه ها در راستای پیشبرد اهداف سازمانی، در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی قم (نور) می باشد.
در هر صورت این تحقیق به منظور رسیدن به اهداف زیر انجام شده است :
- تعیین میزان ارتباط عوامل کلیدی موفق مدیر پروژه، بر موفقیت پروژه ها در مرکز نور.
- تعیین میزان ارتباط عوامل کلیدی موفق مدیر پروژه، بر فعالیت مجریان پروژه ها.
- ارائه مدل عوامل کلیدی موفق مدیر پروژه بر موفقیت مدیریت پروژه.
1-5 سابقه و ضرورت انجام پژوهش
در سالهای اخیر، مدیریت پروژه به عنوان یکی از روشهای بسیار موثر در پیگیری و بررسی پیشرفت پروژه های سازمانی می باشد.
با اجرای صحیح مدل ارائه شده در این تحقیق، اجرای موفق مدیریت پروژه در سازمان باعث کنترل کیفی محصولات و افزایش بهروری در تولید و کارائی نیروهای سازمانی میگردد. در حال حاضر با توجه به پیشرفت های سریع تکنولوژیIT و امور نرم افزاری در دنیا، کشور ایران نیاز دارد تا با بکارگیری سیستم های نرم افزاری و هوشمند سازی آن، فاصله خود را با دیگر کشورها کمتر نماید، که همواره برنامه نویسی و پیاده سازی سیستم های مذکور نیاز به متخصصین زبده و مجربی دارد. با توجه به تخصص گرایی در امور نرم افزاری دسکتاپ و وب، هوشمندسازی متون و پیاده سازی کتابخانه های دیجیتال همواره پژوهش ها و پروژه های تولیدی علوم اسلامی در این مرکز دارای حساسیت کاری بالا می باشد. لذا پیاده سازی موفقیت آمیز سیستم مدیریت پروژه در این مجموعه می تواند باعث ارتقا سطح کیفی و کمی نرم افزارهای ارائه شده به مخاطبین خود در کشور پهناور ایران اسلامی و جهان اسلام گردد.
در تحقیق حاضر با توجه به مطالب فوق الذکر به بررسی نقطه نظرات کارشناسان ارشد فنی و نرم افزاری، برنامه نویسان زبده ،همچنین خبرگان علوم اسلامی و صنعت IT، پژوهشگران حوزه و دانشگاه، در این زمینه پرداخته تا به اهداف تحقیق دست یابیم.
1-6 فرضیه های پژوهش
فرضیه اصلی :
عوامل کلیدی موفقیت مدیر پروژه، باعث موفقیت پروژه های فناوری اطلاعات می شود.
فرضیه های فرعی تحقیق :
فرضیه اول: مهارت مدیریت مدیر پروژه،برموفقیت پروژههای فناوری اطلاعات، تاثیر مثبت و معنی داری دارد.
فرضیه دوم: روش مدیریت مدیر پروژه،بر موفقیت پروژههای فناوری اطلاعات، تاثیر مثبت و معنی داری دارد.
فرضیه سوم: مدیریت زمان مدیر پروژه، بر موفقیت پروژههای فناوری اطلاعات،تاثیر مثبت و معنی داری دارد.
فرضیه چهارم: تسلط به موضوع پروژه مدیر پروژه، بر موفقیت پروژههای فناوری اطلاعات، تاثیر مثبت و معنی داری دارد.
فرضیه پنجم:مدیریت کیفیت مدیر پروژه، بر موفقیت پروژههای فناوری اطلاعات، تاثیرمثبت و معنیداری دارد.
فرضیه ششم :مدیریت ریسک مدیرپروژه، بر موفقیت پروژههای فناوری اطلاعات،تاثیر مثبتومعنیداری دارد.
فرضیه هفتم :مدیریت هزینه مدیر پروژه، بر موفقیت پروژههای فناوری اطلاعات،تاثیر مثبتو معنی داری دارد.
فرضیه هشتم : مدیریت ارتباط با ذینفعان مدیر پروژه، بر موفقیت پروژه های فناوری اطلاعات ، تاثیر مثبت و معنی داری دارد.
فرضیه نهم : پیگیری منظم و رصد مستمر مدیر پروژه، بر موفقیت پروژه های فناوری اطلاعات ، تاثیر مثبت و معنی داری دارد.
فرضیه دهم : برآورد صحیح و دقیق محدوده و محتوا مدیر پروژه، بر موفقیت پروژه های فناوری اطلاعات ، تاثیر مثبت و معنی داری دارد.
1-7 متغیرهای تحقیق
1-7-1 متغیرهای وابسته تحقیق:
موفقیت پروژه شامل ابعاد کاهش شکست در پروژه، تحویل پروژه در زمان پیش بینی شده، تحویل پروژه با هزینه کمتر پیش بینی شده، بهبود بهره وری، بهبود در همراستا نمودن پروژه با اهداف استراتژیک.
1-7-2 متغیرهای مستقل تحقیق:
عم