2-2-12 شایستگی…………………………………………………………………………………………………….40
2-2-12-1 تعاریف شایستگی…………………………………………………………………………….45-41
2-2- 13رویکرد آموزشهای فنی و حرفه ای پس از خروج از تحریم های اقتصادی……….. 51-45 2-2-14تقسیم بندی روشها و فنون تدریس………………………………………………………………………………51
2 -2-14-1 روشهای سنتی تدریس………………………………………………………………………………….51
2-2-14-2 روشهای جدید درتدریس……………………………………………………………………..55-51
2-2-15 تحقیقات خارجی…………………………………………………………………………………………56-55
2-2-16 تحقیقات بزبان فارسی………………………………………………………………………………….58-56
فصل سوم: روش انجام تحقیق
3-1مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………59
3-2روش انجام تحقیق………………………………………………………………………………………………………..59
3-3جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………………………59
3-4 نمونه،حجم و نحوه ی گزینش آن…………………………………………………………………………………..59
3-5روش جمع آوری داده ها و ابزارهای آن………………………………………………………………………….60
3-6روایی آزمون ها…………………………………………………………………. ………………………………………..60
3-7پایایی آزمون ها…………………………………………………………………………………………………………….60
3-8روش آماری………………………………………………………………………………………………………………..60
3-8-1آمار توصیفی………………………………………………………………….. …………………………..61-60
3-8-2آمار استنباطی……………………………………………………………………….. ………………………..61
فصل چهارم:تجزیه و تحلیل داده ها
4-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………….62
4-2 یافته های توصیفی………………………………………………………………………………………………….66-63
4-3 یافته های استنباطی………………………………………………………………………………………………80-66
فصل پنجم:بحث و نتیجه گیری و پیشنهادها
5-1مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………. 81
5-2نتایج بدست آمده از یافته های تحقیق……………………………………………………………………..84-81
5-3محدودیتهای دوگانه تحقیق………………………………………………………………………………………..84
5-3-1 محدودیتهای در اختیار محقق………………………………………………………………………….84
5-3-2 محدودیتهای خارج از اختیار محقق………………………………………………………………….85
5-4پیشنهادها………………………………………………………………………………………………………………..85
5-4-1پیشنهادهای پژوهشی…………………………………………………………………………………86-85
5-4-2پیشنهادهای کاربردی………………………………………………………………………………………..86
فهرست منابع
منابع فارسی…………………………………………………………………………………………………………..89-87
منابع انگلیسی…………………………………………………………………………………………………………………….86
پیوست ها
پیوست1پرسشنامه بیست سوالی………………………………………………………………………………………95-91
فهرست جدول ها
جدول 4-1: توزیع فراوانی افراد نمونه بر حسب گروه های مورد بررسی………………………………….63
جدول 4-2: توزیع فراوانی افراد نمونه بر حسب جنسیت مربیان…………………………………………….64
جدول 4-3: توزیع فراوانی افراد نمونه بر حسب جنسیت کارآموزان………………………………………65
جدول4-4-مقایسه ارزیابی مربیان و کارآموزان در زمینه مطلوبیت اهداف آموزشی…………………..67
جدول 4-5-نتایج آزمون یو من ویتنی برای نشان دادن تفاوت ارزیابی در زمینه مطلوبیت اهداف آموزشی……………………………………………………………………………………………………………………….68
جدول4-6-مقایسه ارزیابی مربیان و کارآموزان در زمینه تاثیر محتوای کتابهای درسی در تحقق اهداف آموزشی…………………………………………………………………………………………………………………..70-69
جدول 4-7-نتایج آزمون یو من ویتنی برای نشان دادن تفاوت ارزیابی در زمینه تاثیر محتوای کتابهای درسی در تحقق اهداف آموزشی………………………………………………………………………………….70
جدول4-8-مقایسه ارزیابی مربیان و کارآموزان در زمینه توانایی آموزشی مربیان…………………..72
جدول 4-9-نتایج آزمون یو من ویتنی برای نشان دادن تفاوت ارزیابی در زمینه توانایی آموزشی مربیان………………………………………………………………………………………………………………………72
جدول4-10-مقایسه ارزیابی مربیان و کارآموزان در زمینه مناسب بودن مطالب و مهارتهای ارائه شده از سوی مربیان،برای کار آموزان…………………………………………………………………………………….74
جدول 4-11-نتایج آزمون یو من ویتنی برای نشان دادن تفاوت ارزیابی در زمینه مناسب بودن مطالب و مهارتهای ارائه شده از سوی مربیان،برای کار آموزان………………………………………………………….75
جدول4-12-مقایسه ارزیابی مربیان و کارآموزان در زمینه تناسب امکانات آموزشی و کمک آموزشی،با مطالب و مهارتهای ارائه شده از سوی مربیان………………………………………………………………77-76
جدول 4-13-نتایج آزمون یو من ویتنی برای نشان دادن تفاوت ارزیابی در زمینه تناسب امکانات آموزشی و کمک آموزشی،با مطالب و مهارتهای ارائه شده از سوی مربیان……………………………77
جدول4-14-مقایسه ارزیابی مربیان و کارآموزان در زمینه کافی بودن فضای آموزشی،رفاهی و تسهیلات مراکز فنی و حرفه ای……………………………………………………………………………………………………79
جدول 4-15-نتایج آزمون یو من ویتنی برای نشان دادن تفاوت ارزیابی در زمینه کافی بودن فضای آموزشی،رفاهی و تسهیلات مراکز فنی و حرفه ای………………………………………………………………80
فهرست نمودارها
نمودار 4-1- فراوانی افراد نمونه بر اساس گروه مورد بررسی……………………………………………….64
نمودار 4-2-فراوانی افراد نمونه بر حسب جنسیت مربیان……………………………………………………..65
نمودار 4-3-فراوانی افراد نمونه بر حسب جنسیت کارآموزان……………………………………………….66
چکیده
این تحقیق به منظور بررسی ویژگیهای کیفی آموزش مراکز فنی و حرفه ای میاندوآب در سال 94-93 انجام شد.تحقیق از نوع کاربردی بوده بروش توصیفی-پیمایشی انجام گردید.محقق با بهره گیری از ادبیات و پیشینه موضوع تحقیق،پرسشنامه ی بیست سوالی بر اساس هدفها و سوالهای تحقیق،تهیه و ویژگیهای کیفی آموزش مراکز فنی و حرفه ای را استخراج کرد.
جامعه ی آماری شامل کلیه مربیان مرد و زن (18 و 10)و کلیه کارآموزان مرد و زن(500 و 250)مراکز فنی و حرفه ای میاندوآب در سال94-93بود. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و جدول مورگان،تعداد17 مربی مرد،10مربی زن،217کارآموز مرد و148کارآموز زن بعنوان نمونه انتخاب گردید.به منظور جمع آوری داده ها، پرسشنامه بیست سوالی در اختیار آنان(نمونه) قرارگرفت و داده های مورد نیاز جمع آوری و. سپس با استفاده از آمار توصیفی به ترسیم جدول فراوانی،محاسبه میانگین،انحراف استاندارد و با استفاده از آمار استنباطی فریدمن،داده ها تحلیل ،و نتایج زیر بدست آمد:
1-اهداف آموزشی مراکز فنی و حرفه ای از دیدگاه مربیان و کار آموزان مطلوب هستند.
2-محتوای کتابهای درسی فنی و حرفه ای در تحقق هدفهای آموزشی مراکز فنی و حرفه ای،تأثیر دارند.
3-مربیان آموزشی از توانایی لازم جهت آموزش مطالب و مهارتهای مورد نیاز برای کار آموزان،برخوردارند.
کلمات کلیدی:آموزش های فنی و حرفه ای،ویژگیهای کیفی،مراکز فنی و حرفه ای
1-1مقدمه
بدون شک شرکتها و سازمانها ی امروزی بر مبنای قوانین گذشته و با اتکاء به مدیریت سنتی قادر به ادامه حیات نخواهند بود.زیرا در دنیایی که همواره در حال تحول است و همانند موجی است که هیچگاه روی آرامش و سکون به خود نمی تواند ببیند،اگر یک سازمان بخواهد پابرجا بماند باید در برابر این تغییرات از خود واکنش نشان دهد و متناسب با آن حرکت کند،می بایست به آموزشهای فنی و حرفه ای روی بیاورد.(عماد زاده،1382)
آموزشهای فنی و حرفه ای،علمی است کاربردی،که به منظور ایجاد تخصص و مهارت برای توانایی احراز شغل ارائه و منجر به دریافت گواهی نامه مهارت می گردد(رجب بیگی،1374)
درک فزاینده از اهمیت و نقشی که آموزش های فنی و حرفه ای می تواند در بهبود عملکرد نیروها و بهبود بازده سازمانی ایفا کند سبب شده است تا منابع مالی،مادی و انسانی گسترده ای صرف این آموزش ها شود به این امید که منافع و دستاوردهای ملموسی عاید جامعه گردد.(رسولیان و کویری،1382)
وظیفه اصلی نظام آموزش فنی حرفه ای تربیت نیروی انسانی مورد نیاز جامعه است که هم نیاز جامعه به افراد ماهر را تأمین کند و هم با آموزش افراد ،آنها را برای ورود به بازار کار و یافتن شغلی مناسب آماده کند.تربیت نیروی انسانی مورد نیاز جوامع در قالب آموزشهای فنی وحرفه ای از اواخر قرن نوزدهم مورد توجه بسیاری از کشورهای جهان قرار گرفت.(نویدی،1382)
امروزه ملتها سخت در تلاشند تا با ایجاد نظامهای آماده سازی افراد برای اشتغال،منابع خود را مورد استفاده بهینه قرار دهند.همچنین عقیده بر این است که ارزشیابی فرایند آموزش،موجبات مفید بودن برنامه های آموزشی و به تبع آن بهبود آنها را فراهم می سازد،پذیرش عام یافته است.(نفیسی،1382)
مدیران و دست اندرکاران سازمان فنی و حرفه ای همواره با این پرسش مواجه بوده اند که آیا دوره های آموزش فنی و حرفه ای از اثربخشی واقعی برخوردارند یا نه؟ و چگونه می توان اثربخشی این دوره ها را ارزشیابی کرد؟
1-2بیان مساله
از زمان تدوین نظریه سرمایه انسانی،نقش و اهمیت آموزش های فنی و حرفه ای در توسعه اقتصادی-اجتماعی کشورهای توسعه یافته،بیش از پیش نمایان شده است.بطوریکه در برنامه ریزی های خود به منظور اصلاح نظام آموزشهای فنی و حرفه ای در گام نخست توجه نموده اند.(کیایی،1382)
به همین دلیل در کشورهای صنعتی در صورت نیاز بخش صنعت،رشته جدیدی در جهت پیشرفت تکنولوژی در کوتاهترین زمان ممکن،تاسیس می شود.
در حال حاضر در سطح کشور با وجود اینکه توسعه آموزشهای مهارتی و فنی و حرفه ای مورد توجه سیاستگذاران و برنامه ریزان آموزشی است،ولی به دلیل عدم اجرای نیازسنجی یا ارزشیابی های مستمر،منجر به پدیده ای شده است که آن را توسعه ناموزون می نامند.(نادری و همکاران،1380)
به منظور ارتقاء کیفیت آموزش در مراکز فنی و حرفه ای و هر مؤسسه ی آموزشی دیگری،توجه به نحوه آموزش،امکانات آموزشی،سطح تحصیلات مربیان،محتوای دروس،ویژگیهای کارآموزان و……ضروری است.مطالعه ی تجربیات کشورهای پیشرفته در زمینه آموزش(در زمینه های مختلف از جمله فنی و حرفه ای)اهمیت سنجش کیفیت آموزشی را بیش از پیش نمایان می سازد.با عنایت به عضویت محقق در امر آموزش فنی و حرفه ای،توجه به کیفیت آموزش مراکز فنی و حرفه ای وی را بر آن داشت دغدغه ی خاطر خود را در قالب تحقیقی نمایان بسازد.تا بتواند کمک ولو اندک به شناسایی و حل مشکلات آموزشی این مراکز بکند.
1-3 اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق
غالبا آموزشهای فنی و حرفه ای،به منظور ایجاد تخصص و مهارت برای توانایی احراز شغل ارائه می شود.امکانات و تجهیزات آموزشی می تواند نقش مؤثری در کیفیت آموزشی داشته باشد.تحقیقات انجام شده در مورد تأثیر امکانات آموزشی در مراکز فنی و حرفه ای نشان می دهد که تجهیزات آموزشی روی افزایش کارایی دانش آموزان فنی و حرفه ای تأثیر بسزایی دارد.(ظریفیان،1380)
به منظور کارا بودن آموزشهای فنی و حرفه ای و همسویی با پیشرفتهای علمی و همچنین رقابت دانش آموختگان مراکز فنی و حرفه ای در بازار کار نیاز مبرم به توجه به کیفیت است.کیفیت مفهومی چند بعدی است.کیفیت مجموعه ویژگیهایی از قبیل بی عیب و نقص بودن،ترکیب مناسب داشتن،رضایت مشتری،حذف خطاها،قابل دسترس بودن،قابل فهم بودن می باشد.(مهر علی زاده،1383)
عوامل مؤثر در کیفیت آموزش های فنی و حرفه ای عبارتند از:دانش آموزان،مربیان،برنامه درسی،امکانات و تجهیزات و ارزشیابی.
با توجه به پیشینه تحقیق ،لزوم داشتن صنعتی پویا در جهت تولید کالاهایی که توان رقابت با کالاهای خارجی را داشته باشند وحمایت از کار و سرمایه ی داخلی بیش از پیش احساس می شود.
تحقیق حاضر به منظور ارزشیابی کیفیت کار مراکز فنی و حرفه ای میاندوآب،بهبود و بالا بردن کیفیت آموزش این مراکز انجام می شود.