اخلاق حرفهای از مهمترین ابزار گسترش فعالیتهای آموزشی و اداری است. اخلاق حرفهای ایجاب میکند که بعضی افراد با بهره گرفتن از شیوههای غیرقابل قبول و بازیر پا نهادن شرایط رقابت سالم، امتیازات خاصی به نفع خود و به ضرر سایر افراد تحصیل نکند (کاویانی،۱۳۸۳).
از لحاظ حقوقی، هر قاعده اخلاقی که فاقد ضمانت اجرا باشد صرفاً جنبه توصیه خواهد داشت. طبیعی است که توصیه، کاربردی مؤثر در جامعه ندارد. بنابراین لازم است، قواعد اخلاق حرفهای به تصویب اعضاء هر حرفه برسد و همچنین سازمانرسیدگی انضباطی به منظور مجازات انضباطی در مورد اشخاص عضو حرفه مزبور تشکیل شود. لذا توصیه می شود قواعد اخلاق حرفهای خاص هر رشته به تصویب کانونهای غیردولتی یا دولتی همان رشته برسد و سپس در شرایط مقتضی اجرا شود. بعضی از انجمنها و حرفهها وابستگیهای بینالمللی نیز دارند مانند انجمن حسابرسان، انجمن مدیران فروش شرکتهای چند ملیتی، انجمن موسسات تبلیغاتی، انجمن تولیدکنندگان محصولات دارویی و بهداشتی، انجمن متخصصان محیط زیست، سازمانها و موسسات بانکی و بیمه. هریک از این کانونهای فعال در تجارت بینالمللی، خود قواعد حرفهای خاص را تدوین و به تصویب اعضاء خود رساندهاند (قراملکی،۱۳۸۷،).
توان استدالگری اخلاقی |
نوع شخصیت |
ارزشهای اخلشخصیاقی |
فرهنگ اخلاقی |
جو اخلاقی |
نوع رهبری |
میزان اهمیت دیگران |
سیستم جبران و پاداش |
نوع نقش فرد |
عدالت کلی |
خصایص دموگرافیک |
عوامل زمینهای |
فشار و استرس کاری |
شدت باورهای اخلاقی |
عوامل فردی |
فرصتهای در اختیار |
اندازه سازمان |
سیستم اداری |
درک موضوعات بحثانگیز اخلاقی |
فرایند تصمیم گیری و رفتار اخلاقی |
عوامل ساختاری |
مدیریت اخلاقگرا |
مدیریت کماخلاق |
شکل ۲-۱٫ مدل تصمیم گیری اخلاقی. مأخذ (تدین، ۱۳۸۵)