در ادامه شرایط حمایت از اثر تلویزیونی در قالب شرایط ماهوی و شرایط شکلی مورد بررسی قرار می‌گیرد.

 

بند اول ) شرایط ماهوی

 

الف) محسوس بودن شکل اثر – اولین و اساسی ترین شرط حمایت از آثار ادبی و هنری ، شناسایی اثر در یک قالب مادی و قابل لمس می‌باشد. این شرط خود بیانگر اصلی بسیار مهم است که از آن تحت عنوان اصل عدم حمایت از ایده ها نام برده می شود. بدین تعبیر که صرف ایده و فکر قابل حمایت نبوده ، بلکه حتماً می بایست افکار را در قالب یک چارچوب مشخص و قابل شناسایی در قوانین مالکیت فکری جای دهیم. باید خاطر نشان کرد که این چهارچوب از اثری به اثر دیگر متفاوت می‌باشد. برای مثال ظهور برخی تراوشات ذهنی در قالب کلمات می‌باشد ؛ همانند اثر ادبی یا ظهور برخی افکار در قالب نت ها و آهنگ موزون می‌باشد ؛ همانند یک اثر موسیقایی. ‌بنابرین‏ می توان گفت به میزان آثار قابل حمایت در قوانین مالکیت فکری ، با اشکال متنوعی در بروز این آثار مواجه هستیم.^[۱۵۵]

 

در تمامی نظام های بزرگ حقوقی و اسناد بین‌المللی ، پیش شرط حمایت از شکل آثار به طور صریح یا ضمنی ذکر شده است. از جمله در ماده ۲ کنوانسیون برن پس از ذکر آثار مورد حمایت ، حمایت از آن ها منوط به ارائه آثار مذکور در یک قالب مشخص دانسته شده است. در این زمینه معاهده سازمان جهانی مالکیت فکری (وایپو) در ماده ۲ صراحتاً مقرر می‌دارد : « حمایت به عنوان حق مؤلف شامل اشکال بیان است و ایده ها ، آئین ها ، روش های اجرا یا مفاهیم ریاضی صرف را در بر نمی گیرد.» این تعریف عیناً در ماده ۹ موافقت نامه مرتبط با جنبه‌های تجاری حقوق مالکیت فکری (تریپس) تکرار شده است. نتیجتاً مبنای مشترک معاهدات مذکور بر حمایت از شکل آثار است. با وجود آن که در قوانین مالکیت فکری فرانسه و انگلستان به اصل عدم حمایت از ایده ها توجه نشده ، اما حمایت از شکل اثر در این کشورها نیز امری مسلم و بدیهی است.^[۱۵۶]در قوانین مالکیت فکری ایران نیز ، به طور ضمنی و از فحوای ماده ۱ قانون حمایت از حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان در تعریف از اثر « آنچه از راه دانش یا هنر و یا ابتکار پدید می‌آید ، بدون در نظر گرفتن طریقه یا روشی که در بیان و یا ظهور و یا ایجاد آن به کار رفته » استنباط می شود که اگر چه اهمیتی ندارد که اثر در چه قالبی بروز پیدا کند ، بسیار مهم است که اثر در یک قالب ملموس ارائه شود. اما در قانون حمایت از نرم افزارهای رایانه ای این مطلب به طور صریح قید شده که خلق یک برنامه رایانه ای در ذهن یا بیان آن ، بدون تدوین مستندات آن علاوه بر آنکه نرم افزار محسوب نمی شود ، حقی برای خالق خویش ایجاد نمی کند.^[۱۵۷] ماده۶ پیش نویس لایحه جدید در بیان آثار قابل حمایت ، آثار را تنها به لحاظ آفرینش و بدون در نظر گرفتن شیوه یا شکل ارائه قابل حمایت دانسته و در ماده۸ نیز به تبعیت از ماده ۲ معاهده وایپو هر گونه فکر ، روش استفاده ، مفاهیم ریاضی را در زمره آثار غیر قابل حمایت ذکر ‌کرده‌است.

 

آثار تلویزیونی همان گونه که در فصل اول اشاره کردیم ، به صورت جداگانه تعریف نشده و در بیشتر کشورها به عنوان زیر شاخه ای از آثار سمعی و بصری مورد حمایت قرار می گیرند. در این زمینه ماده ۲ معاهده ثبت جهانی آثار سمعی و بصری ۱۹۸۹ ^[۱۵۸] در یک تعریف کلی که با اندکی تغییر در بسیاری از قوانین ملی و اسناد و معاهدات بین‌المللی و منطقه ای بین کشورها پذیرفته شده ، مقرر می‌دارد : « اثر سمعی و بصری عبارت است از اثری متشکل از مجموعه ای از تصاویر مرتبط و ضبط شده ، اعم از اینکه با صدا یا بدون صدا باشد. » قانون مالکیت فکری فرانسه و انگلستان نیز بدون آنکه از نوع حامل فیزیکی آثار سمعی و بصری سخنی به میان آورند ، همین تعریف را به عمل آورده اند.^[۱۵۹]در حقوق مالکیت فکری ایران نیز اثر تلویزیونی شاخه ای از آثار سمعی و بصری شناخته شده که به هر روش و طریقی ضبط یا نشر شده باشد. البته در پیش نویس لایحه جدید آثار سمعی و بصری ؛ اثری تعریف شده متشکل از مجموع تصاویر متوالی و مرتبط توام با صدا یا بدون صدا که مشاهده آن ها احساس متحرک بودن را در ذهن به وجود آورد. ‌بنابرین‏ اگرچه لایحه نـسبت به تعریف آثار سمـعی و بصری ( دیداری و شنیداری) اقدام کرده ولی از نوع حامل مادی سخنی به میان نیاورده است. واضح است که این ایراد و کلی گویی را می توان به لحاظ اصول بنیادین شناخته شده در حقوق مالکیت ادبی و هنری توجیه کرد : اول آنکه طبق اصل کلی عدم حمایت از ایده ها ، همین که اثر تلویزیونی در یک قالب محسوس ارائه شود ، صرف نظر از روش و شیوه به کار گرفته شده در آن ، برای حمایت از اثر مذکور کافی است. از طرف دیگر این نوع کلی گویی ، دست تولید کننده آثار تلویزیونی را برای ارائه اثر در هر قالبی با توجه به پیشرفت های پر شتاب دنیای کنونی باز می‌گذارد ، تا اثر ارائه شده در هر قالب مادی و غیر مادی همانند صفحات اینترنتی نیز مورد حمایت قرار بگیرد. بدین ترتیب در شرایط کنونی اثر تلویزیونی به دلیل ویژگی صوتی و تصویری آن و فارغ از ماهیت آن برای اینکه برای پخش از رسانه تلویزیون در اختیار صدا و سیما قرار بگیرد ، باید در یک حامل مادی شامل انواع فیلم هایmm 16 ،mm 35 ، یاVHS – VCD – DVD – CD و …. ضبط یا در حامل غیر مادی مانند محیط های الکترونیکی درج شود. ‌بنابرین‏ صرف ایده و فکر یک برنامه تلویزیونی در حیطه آثار قابل حمایت قرار نمی گیرد ، هر چند تشخیص و تمییز فکر از شکل در برخی موارد آسان نیست.

 

ب) اصالت یا ابتکار- آنچه در باب حمایت از شکل اثر در بند اول بیان شد ، اساساً زمانی مفهوم خواهد داشت که اثر علاوه بر محسوس بودن ، دارای اصالت نیز باشد. علی رغم پذیرش شرط اصالت به طور ضمنی در اغلب کشورها در بیان مفهوم آن رویه واحدی اتخاذ نشده است. بدین تعبیر با وجود آنکه در قانون مالکیت فکری فرانسه اصالت تعریف نشده ، حقوق دانان با پایبندی به معیار شخصی^[۱۶۰]، اثر را در صورتی اصیل تلقی می‌کنند که نمایانگر شخصیت پدیدآورنده باشد. در مقابل حقوق دانان انگلیسی در بیان مفهوم اصالت با پذیرش معیار نوعی^[۱۶۱]، اثر را در صورتی اصیل می دانند که نسخه برداری ( کپی ) از اثر پیشین نباشد. البته منظور از اصالت در هر دو تعریف با نو بودن فاصله ی بسیار دارد.^[۱۶۲]

نمودار شماره ۴-۱٫آزمون CUSUMمدل واردات ۵۸

 

نمودار شماره ۴-۲٫ آزمون CUSUMQ مدل واردات ۵۹

 

نمودار شماره ۴-۳٫ آزمون CUSUMمدل صادرات ۶۳

 

نمودار شماره ۴-۴٫آزمون CUSUMQ مدل صادرات ۶۳

 

فصل اول:

 

کلیات تحقیق

 

۱-۱- مقدمه

 

در تاریخ اندیشه‌های اقتصادی بحث اثربخشی و اهمیت تجارت خارجی برای رسیدن به رشد اقتصادی و همچنین برای دسترسی به رقابت سالم اقتصادی از دوران مرکانتیلیسم‌ها و سوداگران اقتصادی آغاز می‌گردد. در واقع تجارت خارجی را می‌توان به عنوان یکی از محرک‌های مهم رشد اقتصادی به حساب آورد. از سوی دیگر پدیده جهانی شدن اقتصاد و از بین رفتن مرزهای تجاری کشور به شدت در حال شکل‌گیری است و درآینده‌ای نه چندان دور، کشورها به سختی قادر خواهند بود که خود را از این جریان کنار کشیده و تنها در حاشیه، نظاره‌گر تحولات تجاری بین کشورها باشند. از اینرو می‌توان گفت که تجارت نقش مهمی در اقتصاد کشورها دارد. اغلب کشورها برای افزایش رشد اقتصادی به دنبال توسعه‌ تجارت با سایر کشورها هستند، لذا انتظار می‌رود ایران نیز به نحوی خود را با تحولات تجارت در دنیا همگام نموده و برای رقابت و ورود به صحنه تجارت بین‌المللی آماده شود. از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر تجارت هرکشور و هر بخش اقتصادی برای آنچه در تئوری‌های اقتصادی مطرح شده است، نرخ ارز و درآمد ملی کشورهای طرف تجاری است. لذا شناخت این متغیرها و نحوه اثرگذاری آن ها ‌بر صادرات و واردات که دو رکن اصلی تجارت هستند، حائز اهمیت است. در مطالعه‌ حاضر، علاوه بر اینکه نحوه اثرگذاری هر یک از متغیرهای فوق‌الذکر بر توابع صادرات و واردات مورد بررسی واقع شده، تاثیر نوسانات نرخ ارز که یکی از مباحث بحث برانگیز در زمینه‌ی تجارت می‌باشد، نیز مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است.

۱-۲- بیان مسأله

 

نرخ ارز یکی از مهم‌ترین متغیرهای تجارت بین‌الملل است. پرداختن به تجارت بین کشورها بدون در نظرگرفتن رژیم ارزی نمی‌تواند به هدف نهایی تجارت برسد. کشورهای مختلف بعضا به صورت دوجانبه توافق‌هایی را امضا می‌‌‌‌‌‌کنند. این توافقات در طول زمان و به صورت گام به گام اجرایی می‌شوند. عوامل تاثیرگذار بر اجرایی شدن توافق‌نامه‌ها به دوبخش عوامل قابل‌کنترل و عوامل غیرقابل‌کنترل تقسیم می‌شود، یکی از متغیرهای بااهمیت و پرنوسان، نرخ ارز است. جهت و میزان اثرگذاری نرخ ارز بر تراز تجاری از موضوعات و مسائل بااهمیت است که در بسیاری از مطالعات کاربردی به آن پرداخته شده است.

 

ابزارهای مداخلات ارزی دولت‌ها مختلف می‌باشند، ازجمله آن ها می‌توان به کاهش ارزش خارجی پول ملی، افزایش ارزش خارجی پول ملی، سیستم‌های چندنرخی ارز و غیره اشاره کرد. دولت‌ها برای ایجاد تعادل خارجی از این ابزارهای ارزی استفاده می‌کنند که به عنوان بخشی از مجموعه تدابیر اقتصادی دولت، جهت بهبود در وضعیت ترازپرداخت‌های کشور مطرح می‌باشند. تقلیل ارزش خارجی پول ملی، اغلب از اجزاء مهم بر‌نامه‌های تعدیل ساختاری، خصوصاً از عوامل تدارک دیده شده توسط صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی است.

 

طرفداران کاهش ارزش پول معتقد بودند که کاهش ارزش پول ملی، موجب افزایش تولید و در نتیجه بالا رفتن سطح اشتغال، درآمد، صادرات و همچنین بهبود وضعیت تراز تجاری می‌شود و کسری ترازپرداخت‌ها را جبران می‌کند. اما در سال ۱۹۷۲ تراز تجاری ایالات متحده با تضعیف ارزش دلار نه تنها بهبود نیافت، بلکه بدتر نیز شد. از اینرو محققان برآن شدند تا اثرات کوتاه‌مدت

 

و بلندمدت تضعیف ارزش پول ملی بر تراز تجاری را مشخص نمایند. در این راستا دو روش اصلی برای بررسی اثرات تغییرات نرخ ارز روی تراز تجاری پیشنهاد شده است: روش اول، رهیافت کشش مارشال- لرنر بوده که تاثیر کاهش ارزش پول ملی بر تراز تجاری را آنی دانسته و تحلیلی ایستا از آن ارائه می‌دهد، اما رهیافت دوم که موسوم به اثر منحنی j می‌باشد، برخلاف روش قبلی بیان می‌کند که عکس العمل تراز تجاری در قبال تغییرات نرخ ارز نه تنها آنی نبوده، بلکه جنبه پویا داشته و ممکن است در طی دوره‌ای از زمان به وقوع بپیوندد(کازرونی و مجیری،۱۳۸۹).

 

در ایران نیز همانند برخی کشورهای در حال ‌توسعه، کاهش ارزش خارجی پول ملی با اهداف اقتصادی مختلفی از جمله بهبود در ترازپرداختها طراحی شده است. برای بررسی اثر بخش سیاست ارزی کشور می‌توان آن را در قالب روابط دوجانبه مشاهده نمود. در دهه گذشته ونزوئلا یکی از شرکای تجاری ایران بوده که رابطه‌ تجاری‌اش با ایران رو به بهبود است وتوافقات دوجانبه‌ای بین این دو کشور در حوزه تجاری طی دهه اخیر منعقد شده است. در این پایان‌نامه ضمن بررسی اثر نرخ ارز و درآمد ملی دو کشور، اثر نوسانات نرخ ارز را ‌بر صادرات و واردات ایران به(از) ونزوئلا بررسی می‌کنیم.

 

۱–۳- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

 

همان‌ طور که می‌دانید در سال‌های اخیرکشور ما با مسئله تحریم از سوی بعضی از کشورها روبرو بوده است لذا تلاش برای بهبود تجارت با سایر کشورها از اهمیت خاصی برخوردار می‌شود. در این راستا ونزوئلا یکی از کشورهایی است که در سال‌های اخیر رابطه تجاری اش با ایران رو به بهبود است و حفظ این رابطه و بهتر کردن آن نیاز به شناسایی عوامل مؤثر بر تجارت را دارد. از آنجا که طبق تئوری‌های اقتصادی نرخ ارز و نوسانات آن از مهمترین عوامل مؤثر بر تجارت می‌باشند ما بر آنیم که تاثیر این عوامل را بر تجارت ایران با ونزوئلا بررسی کنیم.

 

۱– ۴ – اهداف تحقیق

 

هدف اصلی این پژوهش، بررسی اثرات کوتاه‌مدت و بلندمدت نوسانات نرخ ارز برتجارت دوجانبه ایران با ونزوئلا است.

 

۱- ۵ – سؤالات تحقیق

 

سوالات تحقیق حاضر به شرح ذیل است:

 

آیا نوسانات نرخ ارز در بلندمدت بر واردات ایران از ونزوئلا اثر دارد؟

 

آیا نوسانات نرخ ارز درکوتاه‌مدت بر واردات ایران از ونزوئلا اثر دارد؟

 

آیا نوسانات نرخ ارز در بلندمدت ‌بر صادرات ایران به ونزوئلا اثر دارد؟

 

آیا نوسانات نرخ ارز درکوتاه‌مدت ‌بر صادرات ایران به ونزوئلا اثردارد؟

 

۱– ۶ – فرضیه ‏های تحقیق

 

فرضیه های تحقیق حاضر عبارتند از:

 

نوسانات نرخ ارز ‌در بلندمدت اثرمنفی و معنادار برواردات ایران از ونزوئلا دارد.

 

نوسانات نرخ ارز درکوتاه‌مدت اثرمنفی و معنادار برواردات ایران از ونزوئلا دارد.

 

نوسانات نرخ ارز ‌در بلند‌مدت اثرمنفی و معنادار ‌بر صادرات ایران به ونزوئلا دارد.

 

نوسانات نرخ ارز درکوتاه‌مدت اثرمنفی و معنادار ‌بر صادرات ایران به ونزوئلا دارد.

 

۱– ۷ – جامعه آماری، روش نمونه‏گیری و حجم نمونه

 

داده های مورد نیاز برای این پژوهش، سری‌های زمانی دو کشور ایران و ونزوئلا طی دوره‌ ۱۳۶۲-۱۳۹۲ به صورت سالانه می‌باشد.

 

۱– ۸ – روش‌ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها

 

شاخص نااطمینانی نرخ ارز واقعی از طریق واریانس ناهمسانی شرطی اتورگرسیو تعمیم یافته(GARCH) محاسبه و به عنوان متغیر جایگزین نااطمینانی نرخ ارز واقعی در نظر گرفته شده و سپس با بهره گرفتن از یک الگوی خودتوضیحی با وقفه‌های توزیعی^[۱]ARDL، اثرات بلندمدت نوسانات نرخ ارز بر صادرات و واردات ایران به(از) ونزوئلا تخمین زده می‌شود و درنهایت پویایی‌های کوتاه‌مدت مدل با بهره گرفتن از روش الگوی تصحیح خطا^[۲]ECM بررسی می‌شود. برای تجزیه‌ و تحلیل این داده ها از نرم افزار Microfit5 وEviews7 استفاده شده است.

 

 

1. پشتیبانی عملیات نظیر منابع انسانی، زیرساخت‌ها و توسعه فناوری

با بهره‌گیری از نظریه و راه کار زنجیره ارزش ما می‌توانیم بفهمیم که چگونه بخش‌های یک کسب و کار با هم هماهنگ می‌شوند. یک مدل کسب و کار ممکن است با هدف طراحی محصولی جدید برای نیازهای پیش‌بینی نشده تهیه شود و یا ممکن است بر روی راه های بهتر تولید، فروش یا توزیع محصولات وخدمات تمرکز کند.

 

یک مدل کسب و کار جدید و خوب اغلب اوقات حاصل ترکیب عناصری از هر دو طرف است و مزیت‌های رقابتی مختلفی را به‌همراه دارد که فراتر از یک محصول جدید یا یک فرایند بهینه‌سازی در جریان زنجیره ارزش است.

 

به عنوان مثال مدل کسب و کار ابداعی شرکت تویوتا که در برابر رقبای بزرگی همچون فورد وجنرال موتورز موفقیت بزرگی به حساب می‌آمد بر پایه ابتکار وتنوع در زنجیره ارزش‌های مختلفی همچون توسعه محصولات، مدیریت فروش و ساخت بود.

 

مدل کسب و کار شرکت وال مارت نیز بر اساس موقعیت فروشگاه ها، طراحی آن ها و مدیریت لجستیک بود. واژه مدل‌های کسب و کار، در فضای دات کام‌ها مورد استفاده بیشتری قرار گرفت و عمومیت یافت. دات کام‌های بسیاری که تقریباً از اواسط ده نود فعالیت خود را آغاز کرده بودند در مسیر تغییر مدل‌های کسب و کار خود برآمدند. ولی با این وجود متاسفانه بیشتر آن ها از گردونه رقابت خارج شدند.

 

مدل کسب و کار چیزی جز آشکارسازی استراتژی‌های یک شرکت نیست. طبق گفته جان ماگارتا مدل کسب و کار و استراتژی رقابتی با هم پیش می‌روند. یک استراتژی رقابتی تو صیف کننده این است که یک یک کسب و کار چگونه می‌تواند فعالیت هایش را بهتر از رقبا انجام دهد. سازمان‌ها وقتی می‌توانند به کارایی بالایی رسیده اند که سایر شرکت‌ها قادر نباشند به آسانی از آن نسخه‌برداری کنند.

 

زمانی که تمامی شرکت‌ها محصولات و خدمات یکسانی را با شیوه های مشابه به مشتریان یکسانی ارائه می‌کنند ساختار آن صنعت تا حد زیادی غیر جذاب خواهد شد. با صراحت تمام می‌توان گفت که این یک نوع رقابت مخرب است که بسیاری از خرده فروش‌ها را در اینترنت به سوی نابودی هدایت می‌کند کسانی که با مدل‌های کسب و کار یکسان به سوی بازار حمله می‌کنند.

 

آن ها هیچگونه تلاشی برای متمایز ساختن خدمات خود ‌در مورد مشتری‌ها و بازارهایی که وجود دارند، محصولات و خدماتی که ارائه می‌دهند و ارزش افزوده‌ای که باید داشته باشند، نمی‌کنند.

 

تعداد کمی همچون eBay که موفقیت‌هایی را کسب کرده‌اند در وافع تصمیم گرفتند کسب و کار خود را به شیوه متفاوتی دنبال کنند. به‌طورخلاصه یک مدل کسب و کار خوب فقط نباید قدرتمند باشد بلکه باید منحصر به فرد نیز باشد.

 

۲-۳-۱- ۴- چشم انداز تاریخی

 

واژه مدل کسب و کار تقریباً از سه دهه پیش وارد ادبیات مدیریت شد. اولین کسانی که از واژه مدل‌های کسب و کار استفاده کردند Konczal و Dottore در سال‌های ۱۹۷۵ و ۱۹۷۷ هستند. آن ها این واژه را ‌در مورد مفهوم مدلسازی فرآیندها و داده ها به کار بردند. در مدیریت اطلاعات مدل‌های کسب و کار برای طراحی کلیه فرایند ها، وظایف، داده ها و لینک‌ها ارتباطاتی جهت ساختن یک سیستم فناوری اطلاعات که پشتیبان برنامه های کاری روزانه است، استفاده می‌شود. برنامه کسب و کار در واقع نقشه کلیات سیستم اطلاعاتی خواهد بود.

 

واژه مرتبط نزدیک به مدل کسب و کار، معماری سیستم اطلاعاتی بود این معماری تشریح کننده نقشه و طرح کلی بک سیستم اطلاعاتی با همه اجزا و ارتباط ما بین این اجزاست.

 

اریکسون و پنکر فهرستی از اهداف تهیه مدل‌های کسب و کار ارائه کرده‌اند:

 

1. 1. برای آگاهی بهتر از مکانیزم‌های موجود در کسب و کار

 

1. 1. برای انجام تغییرات و بهینه‌سازی اساسی ساختار فعلی کسب و کار و فعالیت‌های آن

 

1. 1. برای نمایش ساختار یک کسب و کار جدید

 

1. 1. برای تجربه یک شیوه جدید در کسب و کار و با برای کپی و مطالعه شیوه های مورد استفاه توسط رقیب ها

 

1. برای شناسایی موقعیت‌های برونسپاری

تیمرز مدل کسب و کار را سبکی برای محصول، خدمات، جریان اطلاعات، که مشتمل بر توضیحاتی ‌در مورد عملگرهای مختلف کسب و کار و نقش هر یک، توضیحاتی پیرامون مزایای بالقوه هریک از عوامل مؤثر در کسب و کار و اطلاعاتی ‌در مورد منابع درآمدی است معرفی می‌کند.

 

ونکاترامان و اندرسون مدل کسب و کار را در ساختاری سه بعدی تعریف می‌کند: فعل و انفعال مشتری، ترکیب و آرایش سرمایه گذاری‌ها و نفوذ دانش. آن ها بر روی سازمان‌های مجازی که به سختی بر به برون سپاری وابسته هستند متمرکز هستند.

 

بر اساس نظریه سلز مدل کسب و کار ساختاری برای محصولات، خدماتو جریان اطلاعات شرکت است و شامل توضیحاتی در باره عوامل اقتصادی و نقش هر یک می‌باشد. همچنین مدل کسب و کار توصیف کننده منافع عامل‌های مختلف و ارائه دهنده تعریفی از جریان بالقوه درآمد و سود است.

 

آمیت و زوت مدل کسب و کار را ترکیب و هماهنگ‌سازی عوامل مؤثر در داد و ستد برای بهره‌برداری از موقعیت‌های تجاری معرفی کرده‌اند. هماهنگ‌سازی ساختاری تشریح کننده رابطه عوامل مؤثر در داد و ستد و ترتیب آن ها می‌باشد.

 

ماگرتا مدل کسب و کار خوب را دارای دو ویژگی مهم می‌داند:

 

1. 1. از منطق و استدلال محکمی برخوردار باشد یعنی بداند مشتری چه کسی است؟چه ارزشی دارد؟و شرکت چگونه می‌تواند با ارائه ارزش به او کسب درآمد کند.

 

1. مدل کسب و کار باید زمینه ساز تولید سود برای شرکت باشد.

هامل در کتاب پر فروش خود تحت عنوان” رهبری انقلاب” آورده است یک مدل کسب و کار در واقع یک نظریه و راهکار کسب و کار محسوب می‌شود که در بوته عمل و آزمایش قرار گرفته است. یک راهکار ونظریه کسب و کار دارای چهار بخش اصلی است:

 

1. 1. استراتژی اصلی

 

1. 1. منابع استراتژیک

 

1. 1. ارتباط مشتریان

 

1. شبکه ارزش

عناصر استراتژی اصلی شامل مأموریت‌ کسب و کار، محدوده بازار و محصول و تفاوت‌های اساسی است. منابع استراتژیک شامل ویژگی‌های اصلی، دارایی‌های اصلی و فرآیندهای اصلی است. ارتباط مشتریان شامل پیاده‌سازی و پشتیبانی، اطلاع رسانی، ارتباطات و ساختار قیمت گذاری است. شبکه ارزش شامل تامین کنندگان، شریکان و همکاران تجاری است.

 

۲-۳-۱-۵- تعریف اجزاء یک مدل کسب و کار

 

• پیشنهاد ارزشی

بعد از توصیف مشکل مشتری، محصول یا خدماتی که می‌تواند پاسخگوی این مشکل باشد، پیشنهاد ارزشی نامیده می‌شود. ارزش این محصول و یا خدمات از دیدگاه مشتری، در تعیین این پیشنهاد ارزشی ملاک قرار می‌گیرد.

 

• بخش بازار

گروه مشتریان که مورد هدف قرار گرفته‌اند. باید توجه داشت که بخش‌های مختلف بازار نیازهای متفاوتی دارند. گاهی نوآوری در یک مدل کسب و کار بعد تغییر در بخش بازار شکوفا می‌شود.

 

• ساختار زنجیره ارزش

جایگاه فعالیت‌های شرکت در زنجیره ارزش و نحوه به دست آوردن بخشی از ارزش تولید شده در زنجیره توسط شرکت، ساختار زنجیره ارزش را تشکیل می‌دهد.

 

• تولید سود و حاشیه

چگونه سود حاصل می‌شود؟ (از طریق فروش، اجاره، عضویت، پشتیبانی و…) ساختار هزینه‌ای چگونه است و حاشیه سود مورد نظر چگونه به دست می‌آید؟

 

• جایگاه در شبکه ارزش

شناسایی رقبا، شرکت‌های مکمل و اثراتی که شبکه همکاری می‌تواند برای مشتریان ایجاد کند. این تعاریف جایگاه شرکت در شبکه ارزش را توصیف می‌کند.

 

به عبارت دیگر، دانش اندوخته شده عامل مؤثری در افزایش واکنش و فراگیری سهل‌تر مفاهیم است. ‌بنابرین‏، دانش ترکیب سازمان یافته‌ای است از «داده ­ها» که از طریق قوانین، فرایندها و عملکردها و تجربه حاصل آمده است. به عبارت دیگر، «دانش» معنا ‌و مفهومی است که از فکر پدید آمده است و بدون آن اطلاعات و داده‌ تلقی می‌شود. تنها از طریق این مفهوم است که «اطلاعات» حیات یافته و به دانش تبدیل می‌شوند(همان).

 

۲ـ۲ـ ۲ـ ماهیت دانش سازمانی

 

به طور کلی، سازمان ها دو نوع دانش دارند که به عنوان دانش پیش‌زمینه و پس‌زمینه یا دانش صریح و ضمنی شناخته می‌شوند. نخستین بار، پولانی (۱۹۸۵) میان دانش صریح و ضمنی تمایز قایل شد. نوناکا و تاکواچی معتقدند که امتیاز غالباً نادیده گرفته­شده شرکت‌ها، مواردی هستند چون بینش ها، شهودها، گمان ها، احساس های ناخودآگاه، ارزش ها، تصورها، استعاره‌ها و مقایسه ها. بهره‌برداری از این امتیاز ناملموس می‌تواند ارزش فراوانی به عملیات روزانه‌ یک شرکت ببخشد.

 

دانش ضمنی معمولاً در قلمرو دانش شخصی، شناختی و تجربی قرار می‌گیرد، در حالی که دانش صریح بیشتر به دانشی اطلاق می‌شود که جنبه عینی‌تر، عقلانی‌تر و قوی‌تری دارد. دانش صریح به طور معمول هم به خوبی قابل ثبت است و هم قابل دسترسی است. پولانی در تمایز میان دو دانش می‌گوید: «می‌توانیم بیش از آنکه به زبان می‌آوریم، بدانیم». او در اصل چنین می‌گوید که بیان کردن دانش ضمنی با واژه ها دشوار است. فناوری اطلاعات، به طور سنتی روی استفاده از دانش صریح متمرکز شده است(محمدی فاتح، سبحانی و محمدی،۱۳۸۵).

با این حال، سازمان ها اکنون دریافته‌اند که برای انجام مؤثر کارهای‌شان، نیازمند یکپارچه کردن هر دو نوع دانش هستند. از این رو، در حال ایجاد روش شناسی خاص به منظور تبدیل دانش ضمنی به دانش صریح هستند که می‌تواند تدوین شود و ‌بنابرین‏، دیگران می‌توانند آن را ثبت، ذخیره، منتقل، از آن استفاده و بر طبق آن عمل کنند.

 

دانش آشکار به راحتی قابل پردازش کامپیوتری، انتقال الکترونیکی و ذخیره سازی در پایگاه های اطلاعاتی است؛ ولی ماهیت ذهنی و حسی دانش ضمنی، پردازش و انتقال دانش کسب شده را از طرق منطقی و ساختارمند بسیار مشکل می‌سازد. برای اینکه دانش ضمنی در سازمان انتقال و گسترش یابد، باید آن دانش به کلمات یا اعدادی تبدیل شوند که برای هر کس قابل درک و فهم است. به طور مختصر، هنگام وقوع این فرایند (یعنی تبدیل دانش ضمنی به دانش آشکار و تبدیل دانش آشکار به دانش ضمنی) سازمان، تولید دانش می کند(نوناکا و تاکوچی^[۳۸]، ۱۹۹۵).

 

۲ـ۲ـ ۳ـ چرخه مدیریت دانش

 

ایجاد دانش: ایجاد دانش شامل فعالیت هایی است که به تغییر شکل و ترکیب مجدد قطعات موجود دانش، محدود کردن کاستی ها، تقویت تحقیق ها و توسعه قابلیت ها، پویش و کنترل محیط های بیرون از سازمان می پردازد.

 

نوناکا و تاکوچی(۱۹۹۵) معتقدند دانش انسان به واسطه کارکرد مشترک بین دانش ضمنی و دانش صریح، خلق و توسعه می‌یابد، بدین ترتیب آن ها چهار شیوه اجتماعی سازی، برون سازی، تلفیق و درون سازی را برای خلق دانش در سازمان بیان کردند( دانایی فرد، خائف الهی و حسینی، ۱۳۹۰).

 

۲ـ۲ـ ۳ـ ۱ـ ذخیره دانش

 

در حالی که افراد دانش را خلق می‌کنند و آن را یاد می گیرند، ممکن است آن را فراموش کنند، حتی چگونگی خلق دانش یا چگونگی کسب آن را یاد ببرند. ‌بنابرین‏ حافظه( سازمانی یا فردی)، نیازمند دخیره، سازماندهی و بازیابی دانش افراد است. تجربیات گدشته و رخدادهایی که بر فعالیت های کنونی تاثیر می‌گذارند، ذخیره می‌گردند. حافظه سازمانی اشکال مختلفی از دانش مستندات مکتوب، پایگاه داده هاو دانش انسانی کدگذاری شده در شکل سیستم های خبره مستندات فرایندها و رویه های سازمانی است. حافظه ی فردی مبتنی بر مشاهدات، تجربیات و فعالیت های افراد است. ‌بنابرین‏ ذخیره دانش به دانش صریح و دانش ضمنی اشاره دارد که باید جذب و مستند شوند(حسینی و موسوی،۱۳۹۱: ۵۶).

 

۲ـ۲ـ ۳ـ ۲ـ تسهیم دانش

 

کلیه فعالیت های مربوط به انتقال یا توزیع دانش از یک فرد یا سازمان به فرد، گروه یا سازمان دیگر، فرایند انتشار یا تسهیم دانش نامیده می شود. در الگوهای سنتی، سازمان ها و افراد اغلب تمایلی به انتقال و تسهیم دانشی که از آن برخوردار بودند را نداشته و بجای اینکه به دانش به عنوان یک سرمایه علمی نگاه کنند، آن را به عنوان منبع قدرت، اهرم نفوذ و ضامن استمرار شغل خود می پنداشته و تمایلی به تسهیم آن با دیگران نداشتند.

 

سازمانی که از تسهیم اطلاعات و خلق دانش در میان اعضایش حمایت می‌کند، بیشتر می‌تواند فرآیندهای مؤثر و کارآمد را تعریف کند و عملکرد سازمانی خود را بهبود بخشد. در سازمانی که از فرهنگ تسهیم دانش برخوردار است، افراد ایده ها و بینش های خود را با دیگران تسهیم می‌کنند، زیرا بجای اینکه مجبور ‌به این کار باشند؛ آن را یک فرایند طبیعی می دانند. ‌بنابرین‏، باید در بین اعضای سازمان این انگیزه را به وجود آورد که بدون ترس از دست دادن موقعیت خود به تسهیم دانش در سازمان بپردازند(قلیچ لی، ۱۳۸۸).

 

۲ـ۲ـ ۳ـ ۳ـ کاربرد دانش

 

دانش به خودی خود ارزشمند نیست، آن زمان ارزشمند خواهد بود که بکارگرفته شود. تمامی سعی مدیریت دانش بر آن است تا اطمینان حاصل کند که آیا دانش موجود سازمان به طور مفید در جهت منفعت آن به کار برده می شود یا خیر، در اینجا باید موانعی که بر سر راه استفاده مفید از دانش موجود دارند؛ شناسایی و رفع شوند تا بتوان اطمینان حاصل کرد که مهارت های ارزشمند و دارایی دانش کاملا مورد بهره برداری قرار می گیرند(همان).

 

۲ـ۲ـ ۳ـ ۴ـ تعاریف و مفهوم تسهیم دانش

 

تسهیم دانش انتشار داوطلبانه مهارت ها و تجربیات اکتسابی به سایر افراد است، به بیان دیگر تسهیم دانش به عنوان اقدامی تعریف می شود که افراد طی آن اطلاعات مربوط را میان دیگران منتشر می‌کنند.

 

تسهیم دانش توسط مک درمت^[۳۹](۱۹۹۹)، بدین صورت تشریح شده که وقتی می گوییم فردی دانش خود را تسهیم می‌کند، ‌به این معنی است که آن فرد، فرددیگری را با بهره گرفتن از دانش، بینش و افکار خود راهنمایی می‌کند تا او را کمک کند که موقعیت خود را بهتر ببیند. بعلاوه فردی که دانش خود را تسهیم می‌کند، ایده آل این است و باید از هدف دانش تسهیم شده، و کاربرد آن و همچنین از نیازها و شکاف های اطلاعاتی فرد گیرنده دانش اطلاع داشته باشد. این بیانگر این نکته است که همه کارکنان نیاز به تسهیم دانش خود نداردند، زیرا ممکن است دانش آنان به کار گرفته نشود و یا از آن استفاده مجدد نشود، به عبارت دیگر، تسهیم دانش زمانی مفید خواهد بود که همه کارکنان در کار خود به آن نیاز داشته باشند و یا حداقل بیشتر دانشی را که دریافت می‌کنند به کار گیرند( زندی، ۱۳۸۹).

 

۲ـ۲ـ ۳ـ ۵ـ تئوری های مربوط به تسهیم دانش

 

1. 1. – عبدالباقی عبدالفتاح:احکام القانون المدنی المصری،۱۹۵۰م،تأمینات الشخصیه و العینیه،چاپ اسکندریه،ص۲۴۱٫ ↑

   

 

1. 1. – السنهوری بیک عبدالرزاق:الوسیط فی شرح القانون المدنی الجدید،ج۲،ص۱۱۳۴٫ ↑

 

1. 1. – انصاری شیخ مرتضی:مکاسب،ج۳،ص۳۱۲٫ ↑

 

1. 1. – کتاب البیع،محمدحلمی عبسی بیک،ص۴۱۹ . ↑

 

1. 1. – بروجردی عبده محمد:حقوق مدنی،۱۳۲۹،چاپ علمی تهران،ج۱،ص۲۲۰٫ ↑

 

1. 1. – اردبیلی احمدبن محمد(مقدس اردبیلی):مجمع الفائده والبرهان فی شرح ارشاد الذهان،چاپ سنگی، قم،ص۵۶۱و۵۶۰٫٫ ↑

 

1. 1. -بحرانی یوسف بن احمد:الحدائق الناضره فی احکام العتره الطاهره،۱۴۱۰هـ.ق،قم،مؤسسه‌ نشر اسلامی،چاپ اول،ج۱۸,۱۹ ،ص۳۶۴٫ ↑

 

1. 1. -جیلانی قمی میرزا ابوالقاسم:جامع الشتات،۱۳۱۷هـ.ق،مؤسسه‌ کیهان،چاپ اول،ج۲،ص۱۵۵٫ ↑

 

1. 1. – الحسینی الروهانی سید محمد صادق:فقه الصادق تعلیق علی المکاسب،۱۳۸۹هـ.ق،مطبعه علمیه،قم،ج۱۴،ص۴۲۴٫ ↑

 

1. 1. – انصاری، شیخ مرتضی:مکاسب،ج۳،ص۳۱۲٫ ↑

 

1. 1. – غروی اصفهانی، محمدحسین ،حاشیه المکاسب،ج۲،ص۱۹۸٫ ↑

 

1. 1. -امام خمینی(ره):کتاب البیع،ج۵،ص۳۷۱٫ ↑

 

1. 1. – همان: ظاهراًً امام خمینی به امتناع ابتدائی معتقد نبوده و فقط در صورت امتناع طرف دیگر حق حبس را جایز می‌داند.. ↑

 

1. 1. – انصاری، شیخ مرتضی:مکاسب، ج۳؛ص۱۱۸٫ ↑

 

1. 1. – باقری.طباطبائی،ا.م،۱۳۸۴،حق حبس،‌فصل‌نامه مطالعات اسلامی،شماره۶۷،ص۲٫ ↑

 

1. 1. – امام خمینی(ره)، کتاب البیع،ج ۵؛ص۳۷۱و۳۷۲ . ↑

 

1. 1. – خوانساری سید احمد:جامع المدارک فی شرح المختصر النافع،۱۴۰۵هـ.ق،مؤسسه‌ اسماعیلیان،قم،چاپ سوم،ج۳،ص۱۹۷٫ ↑

 

1. 1. – امامی،سید حسن:حقوق مدنی،ج۱؛ ص۴۵۸ . ↑

 

1. 1. – کاتوزیان، ناصر:قواعد عمومی قراردادها، ج۴؛ص۸۶ و۸۷ . ↑

 

1. 1. – مقاله،باقری.طباطبائی،ص۲۵٫ ↑

 

1. 1. – جیلانی قمی میرزا ابوالقاسم:جامع الشتات،ج۲، ص۱۵۶٫ ↑

 

1. 1. – طباطبائی، سید علی: ریاض المسائل فی بیان الاحکام بادلائل، ۱۴۱۹ق،مؤسسه نشر إسلامی، قم، چاپ اول، ج۵، ص۱۴۹٫ ↑

 

1. 1. – انصاری، شیخ مرتضی:مکاسب،ج۳،ص۱۱۷ . ↑

 

1. 1. – ذو المجدین، زین العابدین: فقه و تجارت، ۱۳۲۶، انتشارات دانشگاه تهران، تهران،ص۲۶۳ . ↑

 

1. 1. – نجفی، محمد حسن: جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام،ج۲۳،ص۱۴۵٫ ↑

 

1. 1. – امام خمینی(ره)،کتاب البیع،ج۵،ص۲۷۳٫ ↑

 

1. 1. – امام خمینی(ره)،کتاب البیع،ج۵،ص۲۷۳٫ ↑

 

1. 1. – یوسف بن مطهر حلی(علامه حلی):تذکره الفقهاء،۱۴۲۰هـ.ق،بیروت،مؤسسه‌ آل البیت(ع) الاحیاء التراث،چاپ اول،ج۱۰، ص۱۰۹٫ ↑

 

1. 1. – ابن ادریس حلی، محمد بن منصور بن احمد:السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، ۱۴۱۷ق، مؤسسه نشر اسلامی، قم، چاپ دوم، ج۲، ص۳۰۶٫ ↑

 

1. 1. -در ماده ۱۹۹۰ قانون مدنی ایران شرایط اساسی معامله آمده است. ↑

 

1. 1. – شرایطی که در مواد ۳۴۵ تا ۳۶۱ قانون مدنی ایران آمده است. ↑

 

1. 1. – مطابق ماده ۳۶۵ قانون مدنی، بیع فاسد اثری در تملک ندارد. ↑

 

1. 1. – حسینی مراغی، میرفتاح:العناوین الفقهیه،۱۴۱۸هـ.ق،مؤسسه النشر الإسلامی،قم،چاپ۱،ج۲،ص۲۵۲٫ ↑

 

1. 1. – نجفی محمد حسن:جواهر الکلام،ج۲۳،ص۱۴۴٫ ↑

 

1. 1. – کاشانی سید محمود:جزوه حقوق مدنی۷،انتشارات دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی،دوره کارشناسی، سال تحصیلی ۶۴-۶۳،ص۸۱ به بعد.. ↑

 

1. 1. – امامی،سید حسن:حقوق مدنی،ج۱،ص۴۲۶(قانون مدنی در ماده ۱۰۵۸ به حبس زوجه تا اخذ مهریه اشاره کرده و او را قادر ساخته است از ایفاء زناشویی خود داری نماید.) ↑

 

1. 1. – نجفی محمد حسن:جواهر الکلام، ج۳۳،ص۱۴۷٫ ↑

 

1. 1. – امام خمینی(ره)، کتاب البیع،ج۵،ص۳۴۷٫ ↑

 

1. 1. – نجفی محمد حسن:جواهر الکلام،ج۲۳،ص۱۴۷٫ ↑

 

1. 1. – کاتوزیان،ناصر:حقوق مدنی،معاملات معوض(عقود تملیکی)،۱۳۶۸،انتشارات یلدا،چاپ سوم،ج۱،ص۱۴۵ پاراگراف۹۶٫ ↑

 

1. 1. – الغروی النائینی،میرزا محمد حسین:تقریرات(تعلیقه غروی بر مکاسب)،۱۳۷۳هـ.ق،مکتبه البوذر جمهری،چاپخانه حیدری،ج۲،ص۲۰۱٫ ↑

 

1. 1. – الحسینی الروهانی سید محمد صادق:فقه الصادق تعلیقه علی المکاسب،ج۱۴ص۴۳۰٫ ↑

 

1. 1. – امام خمینی(ره):کتاب البیع،ج۵،ص۳۷۸٫ ↑

 

1. 1. – انصاری شیخ مرتضی:مکاسب،ج۳،ص۳۱۲- جبعی عاملی زین الدین بن نور الدین(شهید ثانی):روضه البهیه فی الشرح لمعه الدمشقیه،۱۳۹۶هـ.ق،دارالعالم الاسلامی،بیروت،ج۳،ص۵۲۷٫ – مامقانی،شیخ عبداله:مناهج المتقین،بی تا،چاپ نجف،ص۲۳۱ . ↑

 

1. 1. -کاتوزیان،ناصر:حقوق مدنی،معاملات معوض،ج۱،ص۱۵۰-امامی،سیدحسن:حقوق مدنی،ج۱،ص۴۵۸–جعفری لنگرودی،محمد:حقوق تعهدات،ج۱،ص۲۵۵٫ ↑

 

1. 1. – این قاعده مشهور فقهی قاعده ای است که در کلیه عقود و قرار دادها جاری می‌باشد . ↑

 

1. 1. – شهیدی تبریزی حاج میرزا فتاح:هدایه الطالب الی اسرار المکاسب،۱۳۷۵هـ.ق،طبع تبریز،ص۶۱۷٫ ↑

 

1. 1. – انصاری، شیخ مرتضی، مکاسب،ج۳،ص۳۱۲٫ ↑

 

1. 1. -بند۳ ماده ۱۶۲ در آثار بیع و ماده ۳۲ قانون مدنی حاصل در زمان اجرای حق حبس فروشنده متعلق به مشتری است. ↑

 

1. 1. – الحسینی الروهانی سید محمد صادق: فقه الصادق علیه السلام،ج۱۴،ص۴۳۰ – امام خمینی(ره): کتاب البیع،ج۵،ص۳۷۸٫ ↑

 

1. 1. -علی الید ما أخذات حتی تؤدی. ↑

 

1. 1. – من اتلف مال الغیر فهو له ضامن . ↑

 

1. 1. – الحسینی الروهانی سید محمد صادق: فقه الصادق(ع)،ج۱۴ ص۴۳۰ – امام خمینی(ره): کتاب البیع،ج۵ ص۳۷۸٫ ↑

 

1. 1. – انصاری، شیخ مرتضی، مکاسب ،ج۳،ص۳۱۲٫ ↑

 

1. 1. – پیشین، قسمت اول- الغروی النائینی،میرزا محمد حسین:تقریرات(تعلیقه غروی بر مکاسب)،ج۲ ص۲۰۱٫ ↑

 

1. 1. – پسین، قسمت دوم. ↑

 

1. 1. – همان. ↑

 

1. 1. – انصاری، شیخ مرتضی، مکاسب،ج۳،ص۳۱۲٫- الحسینی الروهانی سید محمد صادق: فقه الصادق(ع)،ج۱۴،ص۴۳۱٫ ↑

 

1. 1. – جعفری لنگرودی، محمد: حقوق تعهدات،ج۱،ص۲۵۵٫ ↑

 

1. 1. – حسینی عاملی، سید محمد جواد:مفتاح الکرامه،ج۴،ص۷۲۸٫ ↑

 

1. 1. – نجفی، محمد حسن: جواهر الکلام، ج۲۳،ص۱۶۴٫ ↑

 

1. 1. – انصاری، شیخ مرتضی: مکاسب، ج ۳،ص۱۲۰٫ ↑

 

1. 1. – اردکانی یزدی، مرتضی: غنیه الطالب فی الحاشیه علی المکاسب، ۱۳۶۴، چاپخانه علمیه، قم، چاپ اول، ج۵،ص۴۱۰٫ ↑

 

1. 1. – امام خمینی‌(ره):کتاب البیع،ج۵،ص۳۷۹٫‌ ↑

 

1. 1. – خوئی سید ابوالقاسم:مصباح الفقاهه فی المعاملات،ج۷،ص۵۳۲٫ ↑

 

1. 1. – انصاری، شیخ مرتضی، مکاسب، ج ۳،ص۱۱۸٫ ↑

 

1. 1. – نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، ج۲۳،ص۱۴۷٫ ↑

 

1. 1. – پیشین. ↑

 

1. 1. – خوئی سید ابوالقاسم:مصباح الفقاهه،ج۷،ص۵۳۲٫ ↑