2-2-1-3 تعاریف مختلف درباره امنیت ………………………………………………………………21

 

       2-2-1-4 سطوح مختلف امنیت ………………………………………………………………………….24

 

       2-2-1-5 انواع امنیت …………………………………………………………………………………………..25

 

          2-2-1-5-1 امنیت نظامی ……………………………………………………………………………….25

 

          2-2-1-5-2 امنیت سیاسی ……………………………………………………………………………..25

 

          2-2-1-5-3 امنیت اقتصادی …………………………………………………………………………..25

 

          2-2-1-5-4 امنیت منابع و زیست محیطی ……………………………………………………26

 

          2-2-1-5-5 امنیت اجتماعی……………………………………………………………………………26

 

          2-2-1-5-6 امنیت انسانی…………………………………………………………………………………27

 

      2-2-1-6 ویژگی های امنیت………………………………………………………………………………….28

 

      2-2-1-7 تبارشناسی امنیت …………………………………………………………………………………30

 

      2-2-1-8 سیر تاریخی مفهوم امنیت …………………………………………………………………….31

 

      2-2-1-9 احساس امنیت…………………………………………………………………………………………33

 

2-3 تاریخچه موضوع تحقیق……………………………………………………………………………………………35

 

2-4 پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………………………………….37

 

     2-4-1 مطالعات داخلی……………………………………………………………………………………………..37

 

     2-4-2 مطالعات خارجی……………………………………………………………………………………………56

 

 2-5 مبانی نظری……………………………………………………………………………………………………………..64

 

    2-5-1 امنیت در دیدگاه روانشناختی…………………………………………………………………………65

 

    2-5-2 امنیت در دیدگاه جامعه شناختی……………………………………………………………………71

 

2-6 چارچوب نظری………………………………………………………………………………………………………….118

 

2-7 الگوی نظری تحقیق…………………………………………………………………………………………………120

 

2-8 فرضیه های تحقیق…………………………………………………………………………………………………..121

 

   2-8-1 فرضیه اصلی……………………………………………………………………………………………………..121

 

   2-8-2 فرضیه های فرعی…………………………………………………………………………………………….121

 

فصل سوم:روش شناسی تحقیق …………………………………………………………………………………..122

 

3-1 مقدمه:……………………………………………………………………………………………………………………..123

 

3-2 روش تحقیق :………………………………………………………………………………………………………….123

 

3-3 جامعه آمار ……………………………………………………………………………………………………………. 124

 

3-4 روش نمونه گیری و حجم نمونه……………………………………………………………………………..125

 

3-5 متغیرها …………………………………………………………………………………………………………………. 126

 

 

 

     3-5- 1 تعاریف نظری و عملی مفاهیم و متغیرهای تحقیق…………………………………….126

 

3-6 اعتبار :………………………………………………………………………………………………………………………133

 

3-7 پایایی …………………………………………………………………………………………………………………….. 134

 

    3-8 تکنیک جمع آوری اطلاعات…………………………………………………………………………………….134

 

3-9 تکنیک آماری مورد استفاده برای توصیف و تبیین داده ها……………………………………135

 

فصل چهارم: یافته های پژوهش …………………………………………………………………………………..136

 

4-1 مقدمه:………………………………………………………………………………………………………………………137

 

4-2 یافته های توصیفی ………………………………………………………………………………………………….138

 

4-3 یافته های تحلیلی …………………………………………………………………………………………………. 161

 

فصل پنجم: نتیجه گیری ……………………………………………………………………………………………169

 

5-1 بحث و نتیجه گیری:………………………………………………………………………………………………..170

 

5-2 بررسی فرضیه های کلی تحقیق حاضر……………………………………………………………………172

 

    5-3 مقایسه نتایج تحقیق با یافته های تحقیقات مشابه پیشین ………………………………….176

 

    5-4 پیشنهادات …………………………………………………………………………………………………………… 177

 

   5-4-1  پیشنهادات کاربردی …………………………………………………………………………………… 177          

 

   5-4-2 پیشنهادات پژوهشی …………………………………………………………………………………….. 177

 

   5-4-3  محدودیت ها ……………………………………………………………………………………………….. 178

 

پیوست………………………………………………………………………………………………………………..179

 

فهرست منابع فارسی……………………………………………………………………………………………184

 

فهرست منابع غیرفارسی……………………………………………………………………………………….190

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2-1   برر سی مطالعات تجربی امنیت اجتماعی در داخل کشور	53
2-2   برر سی مطالعات تجربی امنیت اجتماعی در خارج از کشور	62
2-3   امنیت در جامعه شناسی خرد و کلان	74
2-4    ماهیت همبستگی در جامعه از دید دورکیم	80
2-5     ابعاد علقه امنیت	88
2-6    اشکال امنیت از دید مالر	104
3-1  ابعاد علقه امنیت	127
3-2  شاخص­های سنجش استفاده از اینترنت به تفکیک هر یک از ابعاد آن	132
4-2-1  توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب “جنس”	138
4-2-2  توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب “سن”	139
4-2-3  توزیع فراوانی پاسخگویان از حیث “مقطع تحصیلی “	140
4-2-4  توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب ” وضعیت تأهل”	141
4-2-5  توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب “وضعیت اشتغال”	142
4-2-6  توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب ” میزان درآمد ماهیانه خانوار”	143
4-2-7  توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب “میزان برخورداری افراد از امنیت مالی”	144
4-2-8  توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب “میزان برخورداری از امنیت جانی”	145
4-2-9  توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب “میزان برخورداری از امنیت فکری”	146
4-2-10 توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب “میزان برخورداری افراد از امنیت جمعی”	147
4-2-11 توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب “میزان استفاده از اینترنت در روز”	148
4-2-12 توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب “سابقه استفاده از اینترنت”	149
4-2-13 توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب ” استفاده از انواع سایت های ابزاری اینترنت”	150
4-2-14  توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب پاسخ به گویه های طیف  “میزان استفاده از سایت های ابزاری مختلف”	151
4-2-15 توزیع فراوانی پاسخگویان از حیث ” استفاده از انواع سایت های ارتباطی اینترنت”	152
4-2-16 توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب ” میزان استفاده از سایت های ارتباطی اینترنت”	153
4-2-17  توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب “نوع سایت مورد استفاده”	154
4-2-18   توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب “الگوی استفاده(سایت های فیلتر شده و فیلتر نشده)”	155
4-2-19 توزیع فراوانی “میزان استفاده پاسخگویان از کل سایت های ابزاری”	156
4-2-20  توزیع فراوانی ” میزان استفاده پاسخگویان از کل سایت های ارتباطی “	157
4-2-21 توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب ” میزان برخورداری از امنیت اجتماعی”	158
4-3-1 مربوط به رابطه بین میزان استفاده افراد از اینترنت و میزان برخورداری آنها از احساس امنیت اجتماعی	159
4-3-2 مربوط به رابطه بین مدت زمان (سابقه) استفاده افراد از اینترنت و میزان برخورداری آنها از احساس امنیت اجتماعی	160
4-3-3 مربوط به رابطه بین میزان استفاده ابزاری افراد از اینترنت و میزان برخورداری آنها از احساس امنیت اجتماعی	161
4-3-4 مربوط به رابطه بین نوع استفاده ابزاری افراد از اینترنت و میزان برخورداری آنها از احساس امنیت اجتماعی	162
4-3-5 مربوط به رابطه بین میزان استفاده ارتباطی افراد از اینترنت و میزان برخورداری آنها از احساس امنیت اجتماعی	163
4-3-6 مربوط به رابطه بین نوع استفاده ارتباطی افراد از اینترنت و میزان برخورداری آنها از احساس امنیت اجتماعی	164
4-3-7 مربوط به آزمون شفه استفاده ارتباطی افراد از اینترنت	165
4-3-8 مربوط به رابطه بین الگوی استفاده افراد از اینترنت و میزان برخورداری آنها از احساس امنیت اجتماعی	166
4-3-9   مربوط به آزمون شفه الگوی استفاده افراد از اینترنت	167
4-3-10  مربوط به رابطه بین استفاده افراد از سایت­های اینترنتی و میزان برخورداری آنها از احساس امنیت اجتماعی	168
4-3-11  مربوط به آزمون شفه استفاده افراد از سایت­های اینترنتی	169

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست نمودار

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2-1   مدل مفهومی تحقیق	39
4-2-1  توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب “جنس“	138
4-2-2  توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب “سن“	139
4-2-3   توزیع فراوانی پاسخگویان از حیث “دوره تحصیلی”	140
4-2-4   توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب ” وضعیت تأهل”	141
4-2-5   توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب “وضعیت اشتغال”	142
4-2-6  توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب ” میزان درآمد ماهیانه خانوار “	143
4-2-7  توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب ” میزان استفاده از اینترنت در روز “	146
4-2-8 توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب “سابقه استفاده از اینترنت”	147
4-2-9 توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب “نوع استفاده ابزاری از اینترنت”	148
4-2-10 توزیع فراوانی پاسخگویان از حیث “فعالیت های گوناگون در اینترنت”	150
4-2-11 توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب “نوع سایت مورد استفاده”	152
4-2-12 توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب”الگوی استفاده(سایت های فیلتر شده و فیلتر نشده)”	153
4-2-13 توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب ” استفاده ابزاری از اینترنت”	154
4-2-14 توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب ” استفاده بیانگر(ارتباطی) از اینترنت”	155
4-2-15 توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب ” میزان برخورداری افراد از امنیت مالی “	156
4-2-16 توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب ” میزان برخورداری از امنیت جانی ”	157
4-2-17 توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب ” میزان برخورداری از امنیت فکری “	158
4-2-18 توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب ” میزان برخورداری از امنیت جمعی “	159
4-1-19 توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب ” میزان برخورداری از امنیت اجتماعی “	160

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

چکیده

 

تحقیق حاضر به بحث درباره احساس امنیت اجتماعی به عنوان یکی از نیازهای ضروری بشر در دوران امروز که خصوصاً ارتباطات و اطلاعات یکی از لوازم ضروری آن به نظر می رسد،          می پردازد. مطابق با برخی رویکردها، جهانی شدن به طور عام و جهانی شدن فرهنگی یکی از عواملی است که امروزه امنیت اجتماعی را به خطر انداخته است. بدین اعتبار سوال اصلی این است که آیا استفاده از اینترنت که از لوازم جهانی شدن فرهنگی است باعث تضعیف احساس امنیت اجتماعی می شود؟

 

این نوشتار با استفاده از روش پیمایش و در بین نمونه ای 191 نفری از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان اجرا شده است. چارچوب نظری، یک چارچوب تلفیقی از نظریه های مکتب کپنهاگ و نظریه چلبی بر اساس آجیل پارسنز می باشد. نتایج بدست آمده از تحقیق نشان می دهد که هرچه میزان و سابقه استفاده از اینترنت بیشتر شود، احساس امنیت اجتماعی کاهش پیدا        می کند. همچنین بین نوع و میزان استفاده از اینترنت و احساس امنیت اجتماعی نیز رابطه وجود دارد. به گونه ای که از یکسو استفاده بیانگر از اینترنت در مقایسه با مصرف ابزاری آن احساس امنیت اجتماعی را بیشتر کاهش می دهد و از سوی دیگر کسانی که از سایت های فیلتر شده استفاده می کنند، احساس امنیت اجتماعی پایین تری نیز نسبت به بقیه دارند.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

فصل اول: کلیات پژوهش

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-1 مقدمه:

 

انسان برای تسلط بر طبیعت، فرار از ناامنی و تهدید، تأمین نیازهای اساسی خود و در یک کلمه برای دستیابی به امنیت و احساس ایمنی، زندگی اجتماعی را برگزید. وانگهی به موازات گسترش اجتماعات و یا پیچیده­تر شدن روابط و تعاملات اجتماعی، وارد روابط گوناگونی شد که عرصه­های زندگی را تحت عناوین اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و… از هم متمایز کرده و امنیت او را تحت الشعاع قرار داد. بدین ترتیب، بشر با تجمع و تشکیل جامعه، بستری نو برای تهدید امنیت خود فراهم آورد که از زندگی جمعی او ناشی می­شد؛ او که برای فرار از ناامنی و دستیابی به احساس امنیت، جامعه را تشکیل داده بود، به زودی دریافت که این بار امنیتش نه تنها از سوی طبیعت و عوامل طبیعی، بلکه از سوی انسان ها و عوامل گوناگون اجتماعی، اقتصادی و سیاسی نیز تهدید می­شود. از این رو دغدغه همیشگی او جهت دستیابی به امنیت در مقوله تحت عنوان امنیت اجتماعی ظهور کرد. در مجموع پس از اینکه امنیت فردی مورد شناسایی قرار گرفت، افراد برای تحقیق و تحکیم امنیت و جایگاه خود ناگزیر از عضویت در اجتماعات یا گروه­های مختلف اجتماعی هستند، این سطح از امنیت تحت عنوان امنیت اجتماعی مورد توجه و بحث قرار می گیرد. امنیت اجتماعی نوع و سطحی از احساس اطمینان خاطر است. باید توجه داشت که احساس امنیت اجتماعی از خود امنیت اجتماعی مهم­تر است زیرا در یک جامعه ممکن است امنیت اجتماعی وجود داشته باشد اما در نتیجه فقدان احساس آن، هزینه بسیار زیادی باید صرف شود تا احساس امنیت به وجود بیاید.

 

عوامل متعددی می­تواند احساس امنیت را بهم زده و مختل نماید که از جمله آنها می­توان   رسانه های نوین به طور عام و استفاده از اینترنت را به طور خاص نام برد.

 

بسیاری از نظریه پردازان ارتباطات، اینترنت را گام مهمی در پیشرفت کشورهای در حال توسعه قلمداد می­کنند. در جامعه امروز ما، گرایش به اینترنت و استفاده از آن چنان رایج شده است که بیشتر خانواده­ها، رایانه شخصی دارند و اعضای خانواده بخش زیادی از وقت خود را در استفاده از اینترنت سپری می­کنند، اینترنت در میان همه گروه­های اجتماعی اعم از زن و مرد، پیر و جوان، کم­­سواد و باسواد از جذابیت خاصی برخوردار است. گسترش اینترنت مانند هر نوآوری دیگری به ایجاد دگرگونی­هایی در جنبه­های مختلف زندگی انجامیده و استفاده از آن، امری اجتناب­ناپذیر شده است. با گسترش سریع ورود اینترنت به بیشتر جنبه­های زندگی روزمره نیازمند آنیم که تأثیر اجتماعی استفاده از این ابزار را بر این جنبه­های مختلف درک کنیم؛ از طرفی باید توجه داشت که داشتن یک اجتماع سالم و توسعه یافته نیازمند میزان بالای مشارکت مردم در عرصه­های عمومی است و یکی از مهمترین عوامل تهدید کننده حضور مردم در فضای عمومی ترس از بزه­دیدگی می­باشد. به عنوان مثال همانگونه که گوردون گراهام و بسیاری دیگر گفته­اند در اینترنت بسیار آسان است که افراد را با خلق شخصیت­های کاملاً تخیلی فریب داد؛ کاری که امکان آن در واقعیت بسیار مشکل­تر است. بنابراین روابط اینترنتی در مقایسه با روابط واقعی و همراه با حضور جسمانی، روابطی ضعیف و در عین حال پیچیده است. شواهد نشان می­دهد که گسترش و توسعه روزافزون فناوری­های جهانی اطلاعاتی و ارتباطی بیش از آنکه در راستای تأمین امنیت اجتماعی باشد به نوعی تهدید علیه امنیت تبدیل شده­اند.(رفیع و جانباز، 1389 :88) علیهذا امکانات وسیع ارتباطی، دنیای داده و اطلاعات، صرفه جویی در زمان، کاهش تأثیر بعد مکان، سرعت در انجام کارها و بسیاری از مزایای دیگر اینترنت تنها یک جنبه آن می­باشد و این فضا دارای مشکلات و تهدیدات متعددی از جمله تهدید در زمینه به خطر افتادن امنیت اجتماعی است. به نظر می­رسد برخی از ابعاد امنیت اجتماعی مانند امنیت هویتی، فرهنگی، فکری و جمعی بیشتر در معرض تهدید توسط اینترنت قرار دارند. با این وجود بدون تردید اینترنت از جمله مظاهر جامعه مدرن امروزی است که علاوه بر مزا