فصل اول (مقدمه)
1
مقدمه
2
اهداف
5
فصل دوم (کلیات و مرور منابع)
6
2-1 اهمیت گندم
7
2-2 گیاهشناسی گندم
9
2-3 طبقهبندی گندم
11
2-3-1 گندمهای دیپلوئید
12
2-3-2 گندمهای تتراپلوئید
13
2-3-3 گندمهای هگزاپلوئید
13
2-4 آنالیز ژنوم تریتیکوم
14
2-4-1 منشاء ژنوم A
16
2-4-2 منشاء ژنوم B
16
2-4-3 منشاء ژنوم D
17
2-5 پراکنش گونههای وحشی و خویشاوندان گندم
18
2-6 مطالعات سیتوژنتیکی و اصلاح نباتات
19
2-7 بررسی کاریوتیپ
20
2-8 خطاهای اندازهگیری
21
2-8-1 عوامل تصادفی
21
2-8-2 عوامل ذاتی
22
2-9 اصول و مراحل تهیه کاریوتیپ
22
2-9-1 تهیه ماده گیاهی
22
2-9-2 جمعآوری ریشهها
23
2-9-3 پیش تیمار
23
2-9-3-1 آبیخ
23
2-9-3-2 هیدروکسی کینولئین
24
2-9-3-3 کلشیسین
24
2-9-3-4 آلفا برومو نفتالین
25
2-9-3-5 پارا دی کلرو بنزن
25
2-9-4 تثبیت
25
2-9-4-1 محلول کارنوی 1
26
2-9-4-2 محلول کارنوی 2
26
2-9-4-3 محلول پروپیونیک- اتانول
26
2-9-4-4 محلول ناواشین
27
2-9-4-5 محلول لویتسکی
27
2-9-4-6 محلولهای تثبیت کننده دیگر
27
5-9-2 نگهداری نمونه ها
28
-9-2 هیدرولیز
28
2-9-7 رنگ آمیزی کروموزوم ها
29
2-9-7-1 رنگ آمیزی با استو اورسئین
29
2-9-7- رنگ آمیزی با فولگن
29
2-9-7-3 کارمن اسیدی هیدروکلریک الکلی
30
2-9-7-4 رنگ آمیزی با لاکتوپروپیونیک – اورسین
30
2-9-7-5 رنگ آمیزی با استوکارمن
30
2-9-8 له کردن
31
2-9-9 دائمی نمودن اسلایدها
31
2-9-10 بررسی میکروسکوپی
32
2-10 تجزیه و تحلیل های سیتوژنتیکی
32
2-10-1 نسبت طول بازوی بلند به کوتاه
32
2-10-2 نسبت طول بازوی کوتاه به بلند
33
2-10-3 طول نسبی کوتاه ترین کروموزوم یا شاخص تقارن
33
2-10-4 درصد شکل کلی کاریوتیپ
33
2-10-4 طول نسبی کروموزوم
34
2-10-4 ضریب تغییرات
34
2-10-7 تفاوت دامنه طول نسبی
34
2-11 نامگذاری کروموزوم ها
34
2-11-1 تقارن کاریوتیپ
35
2-11-1-1 دسته بندی استبینز
36
2-12 استفاده از تجزیه و تحلیل چند متغیره در بررسی تنوع سیتوژنتیکی
37
2-12-1 تحلیل مولفه های اصلی
37
2-12-2 آنالیز عاملی یا آنالیز فاکتورها
38
2-12-3 ممیزی و تابع تشخیص
38
2-12-4 تجزیه خوشه ای
39
2-13 تنوع سیتوژنتیکی و موارد استفاده آن
39
2-14 کاربرد مطالعات سیتوژنتیکی
40
2-15 پیشینه مطالعات سیتوژنتیکی در خانوادههای گندمیان
42
فصل سوم (مواد و روشها)
44
3-1 مطالعات سیتوژنتیکی
45
3-2 تهیه مواد گیاهی
45
3-3 کشت بذور
46
3-4 پیش تیمار
47
3-4-1 آب یخ
47
3-4-2 هیدروکسی کینولئین
47
3-4-3 کُلشی سین
48
3-5 تثبیت
48
3-5-1
48
3-5-2 لویتسکی
48
3-5-3 محلول FAA
48
3-6 نگهداری
49
3-7 هیدرولیز
49
3-8 رنگ آمیزی
49
3-9 اسکواش
50
3-10 بررسی میکروسکوپی
50
3-11 تجزیه و تحلیل اطلاعات کاریوتیپی
50
3-12 شرح بهترین دستورالعمل
51
فصل چهارم (نتایج و بحث)
52
4-1 نتایج تجزیه و تحلیل کاریوتیپ
53
4-2 تجزیه به مؤلفه های اصلی
58
4-2-1 جمعیتهای بوئتیکوم
58
4-2-2 جمعیتهای اورارتو
60
4-3 تجزیه به عوامل
61
4-3- 1جمعیتهای بوئتیکوم
62
4-3-2 جمعیت های اورارتو
63
4-4 رده بندی و ممیزی
65
4-5 تجزیه ی خوشه ای (کلاستر)
66
4-5-1 بوئتیکوم
66
4-5-2 اورارتو
68
فصل پنجم (منابع و مآخذ)
82
فهرست جداول
عنوان و شماره
صفحه
جدول 1-1 پراکنش خانوادههای گیاهی ایران
4
جدول 2-1 ساختار ژنومی گونههای گندم
15
جدول 2-2 منابع گزارش شده برای ژنوم B
16
جدول 2-3 نحوهی تولید تثبیت کنندهها در آزمایشگاه
28
جدول 2-4 نامگذاری کروموزومها به روش لوان
35
جدول 2-5 جدول دو طرفهی استبینز
36
جدول 3-1 گونههای مورد آزمایش براساس محل جمعآوری
45
جدول 4-1 خلاصه شاخصهای سیتوژنتیکی ارزیابی شده
53
جدول 4-2 شاخصهای سیتوژنتیکی مورد ارزیابی در جمعیتهای بوئتیکوم
66
جدول 4-3 شاخصهای سیتوژنتیکی مورد ارزیابی در جمعیتهای اورارتو
67
جدول 4-4 ضرایب، بردارهای ویژه، مقادیر ویژه، درصد واریانس تجمعی دو مولفه اول حاصل از تجزیه به مولفههای اصلی در جمعیتهای بوئتیکوم
69
جدول 4-5 ضرایب، بردارهای ویژه، مقادیر ویژه، درصد واریانس تجمعی دو مولفه اول حاصل از تجزیه به مولفههای اصلی در جمعیتهای اورارتو
71
جدول 4-6 ضرایب، بردارهای ویژه، مقادیر ویژه، درصد واریانس تجمعی سه عامل اصلی حاصل از تجزیه به عوامل در جمعیتهای بوئتیکوم
73
جدول 4-7 ضرایب، بردارهای ویژه، مقادیر ویژه، درصد واریانس تجمعی سه عامل اصلی حاصل از تجزیه به عوامل در جمعیتهای اورارتو
75
جدول 4-8 توابع ممیزی مربوط به دو گونه تریتیکوم با استفاده از
شاخصهای سیتوژنتیکی ارزیابی شده
76
جدول 4-9 سهم هریک از توابع ممیزی از واریانس جامعه
77
فهرست اشکال و تصاویر
عنوان و شماره
صفحه
شکل 1-1 گسترهی امپراتوری اورارتو
3
شکل 2-1 منطقهی هلال حاصلخیز
7
شکل 2-2 ساختار سنبله گندم
10
شکل 2-3 نمودار تکامل گندم
14
شکل 4-1 کشش تلومری و بهم چسپیدن کروموزومها
57
شکل 4-2 پراکنش جمعیتهای بوئتیکوم بر حسب دو مولفه اصلی
59
شکل 4-3 پراکنش جمعیتهای اورارتو بر حسب دو مولفه اصلی
61
شکل 4-4 پراکنش جمعیتهای بوئتیکوم بر حسب دو عامل اصلی حاصل از تجزیه به عوامل
63
شکل 4-5 پراکنش جمعیتهای اورارتو بر حسب دو عامل اول حاصل از تجزیه به عوامل
64
شکل 4-6 دندروگرام حاصل از تجزیه خوشهای جمعیتهای بوئتیکوم به روش Single linkage بر اساس شاخصهای ارزیابی شده
67
شکل 4-7 دندروگرام حاصل از تجزیه خوشهای جمعیتهای اورارتو به روش Single linkage بر اساس شاخصهای ارزیابی شده
68
شکل 4-8 تا4-39 آیدیوگرام و کاریوتیپ جمعیتها
71
فصل اول