ساختار پژوهش………………………… ث
فصل اول: کلیات………………………. 1
مبحث اول: تعاریف ومفاهیم…………………. 2
گفتار اول: آسیبشناسی واهداف آن……………….. 2
الف: معنای لغوی آسیب…………………. 2
ب: مفهوم آسیب شناسی………………….. 3
پ: اهداف آسیب شناسی………………….. 4
گفتار دوم: تعریف ماهواره وکارکردهای آن ……….. 5
الف: معنای لغوی ماهواره………………. 5
ب: تعریف ماهواره…………………….. 5
پ: کارکردهای مخابراتی ماهواره…………. 5
گفتار سوم: انواع شبکههای ماهوارهای……………. 6
الف: انواع ماهواره از نظر مدار محل استقرار 6
ب: انواع ماهواره از نظر میزان فعالیت…… 7
پ: انواع ماهوارهها از نظر فعالیت………. 8
گفتارچهارم: پیشینه تاریخی ماهواره درجهان ،آسیاوایران 9
الف: پیشینه تاریخی ماهواره در جهان…….. 9
ب: پیشینه تاریخی ماهواره در آسیا………. 11
پ: وضعیت بهرهبرداری ماهواره در کشورهای آسیایی 13
ت: پیشینه تاریخی ارتباطات وماهواره درایران ……. 15
گفتار پنجم: مفهوم ارتباط و انواع آن…………… 17
الف: معنای لغوی ارتباط……………….. 18
ب: تعریف ارتباط……………………… 18
پ: هدف ارتباط……………………….. 19
ت: انواع ارتباط……………………… 20
ث: انواع مدلهای ارتباطی………………. 22
مبحث دوم: معرفی شبکههای ماهوارهای فارسی زبان و کارکرد آن 23
گفتار اول: شبکههای خبری (سیاسی)………………. 24
الف: شبکه بی بی سی…………………… 26
ب: شبکه خبری فارسی صدای آمریکا………… 26
پ: شبکه پارس………………………… 26
ت: شبکه آزادی……………………….. 26
ث: شبکه اِن آی تی وی………………….. 27
ج: شبکه لحظه………………………… 27
چ: شبکه یاران……………………….. 27
ح: شبکه آپادانا……………………… 28
خ،د: شبکههای رنگارنگ و ما تی وی……….. 28
ذ: شبکه کانال یک…………………….. 28
ر: شبکه کانال جدید…………………… 29
ز: شبکه سیمای آزادی………………….. 29
گفتار دوم: شبکههای فیلم و سریال………………. 30
الف: شبکه فارسی وان………………….. 31
ب: شبکه من و تو……………………… 32
پ: شبکه او، آی، پی، ان……………….. 32
ت: شبکه تماشا……………………….. 33
ث: شبکه تپش…………………………. 33
ج: شبکه ایران تی، وی…………………. 33
چ: شبکه جام جم………………………. 33
ح:شبکه دیدار……………………….. .34
خ: شبکه امید ایران…………………… 34
د: شبکه ملی…………………………. 34
ذ: شبکه آی، تی، سی…………………… 34
ر: شبکه آی ،سی، سی…………………… 34
ز: شبکه اِی، اِی، اِی…………………… 35
ژ: شبکه مهاجر……………………….. 35
مبحث سوم: شبکههای موسیقی (نماهنگ)………… 38
الف: شبکه پن، تی، وی…………………. 38
ب: شبکه پی، ام، سی…………………… 38
پ: اِی، اِی، موزیک…………………….. 39
گفتار چهارم: شبکههای دینی……………………. 39
الف: شبکه جهانی اهل بیت (علیه السلام)…… 40
ب ، پ: شبکه های وصال و کلمه فارسی……… 40
ت: شبکه نجات تی، وی………………….. 41
ث: شبکه جهانی سلام……………………. 41
ج: شبکه امام حسین(ع) تی، وی…………… 42
فصل دوم: آسیبشناسی برنامههای شبکههای ماهوارهای فارسی زبان…………………………………… 43
مبحث اول: تنزل بنیان خانواده…………….. 44
مبحث دوم: تنزل جایگاه زن در جامعه………… 52
مبحث سوم: بی خویشتنشدگی مخاطبان (شخصیتزدایی). 53
مبحث چهارم: ماهوارهها و تهدید امنیت ملی یک کشور 56
مبحث پنجم: ماهوارهها و بحران هویت………… 57
مبحث ششم: ضرر و زیان مادی به پدیدآورندگان آثار هنری 61
فصل سوم: بررسی حقوق ماهواره و نقش سازمانهای بینالمللی در توسعه آن……………………………. 62
مبحث اول: نگاهی کوتاه به تاریخچه حقوق ماهواره 63
مبحث دوم: اصول حقوقی حاکم بر فعالیت ماهواره در فضای جوّ 66
گفتار اول: اصل انطباق فعالیت فضایی با حقوق بینالمللی و منشور ملل متحد………………………………………. 66
گفتار دوم: اصل عدم تصاحب و تملک فضا…………… 67
گفتار سوم: اصل میراث عمومی بشریت……………… 68
گفتار چهارم: اصل آزادی و حدود آن……………… 69
مبحث سوم: سازمانهای بینالمللی غیر دولتی…… 71
گفتار اول: شورای بینالمللی اتحادیههای علوم…….. 71
گفتار دوم: سال ژئوفیزیک بینالمللی…………….. 72
گفتار سوم: کمیته پژوهشهای فضایی «کاسپار»………. 73
گفتار چهارم: فدراسیون بینالمللی پژوهش فضا……… 74
گفتار پنجم: انستیتوی بینالمللی حقوق فضائی……… 75
گفتار ششم: انجمن حقوق بینالمللی………………. 76
گفتار هفتم: انستیتوی حقوق بینالمللی…………… 77
گفتار هشتم: مرکز تأمین صلح جهانی از طریق حقوقی…. 78
مبحث چهارم: سازمانهای بینالمللی بین دُول…… 79
گفتار اول: سازمان ملل متحد…………………… 79
گفتار دوم: مجمع عمومی……………………….. 80
گفتار سوم: کمیته استفاده صلحجویانه از فضای جوّ (کوپیوس) 81
گفتار چهارم: کمیته کار راجع به پخش و انتشار رادیویی مستقیم با ماهوارهها…………………………………… 82
گفتار پنجم: اتحادیه بینالمللی مخابره از دور……. 83
فصل چهارم: جرایم ارتکابی شبکههای ماهوارهای فارسی زبان و روشهای مقابله با آن………………….. 85
مبحث اوّل: جرایم ارتکابی…………………. 86
گفتار اول: جرایم ارتکابی علیه منافع سیاسی در شبکههای ماهوارهای فارسی زبان………………………………………. 86
گفتار دوّم: جرایم ارتکابی علیه امنیت ملی در شبکههای فارسی زبان 90
الف: جاسوسی…………………………. 90
ب: تحریک …………………………… 93
پ: همکاری با دولتهای خارجی متخاصم……… 96
ت: اشاعه کذب (نشر اکاذیب)…………….. 97
ث: تحریک و اغوای مردم به جنگ و کشتار با یکدیگر 100
ج: نقشهبرداری از اماکن ممنوعه………… 102
چ: توهین به مقدسات مذهبی…………….. 104
ح: توهین به بنیانگذار انقلاب و مقام رهبری. 106
خ: توهین به مقامات دولتی ایران……….. 107
د: توهین به مقامات سیاسی خارجی……….. 108
ذ: تبلیغ علیه نظام یا به نفع گروه های مخالف نظام 110
گفتار سوم: جرایم ارتکابی علیه اشخاص در شبکههای ماهوارهای فارسی زبان…………………………………………. 112
الف: توهین ساده…………………….. 112
ب: توهین به بنیانگذار انقلاب و مقام معظم رهبری 114
پ: توهین به سایر مقامات دولتی ایران…… 115
ت: افترا (= قذف)……………………. 116
ث: اشاعه فحشا………………………. 118
ج: نقض حریم خصوصی…………………… 121
گفتـــار چهارم: جرایم اقتصادی و مالکیت فکری ارتکابی در شبــکههای ماهوارهای فارسی زبان
…………………………………………. 123
الف: جرایم اقتصادی………………….. 123
ب: جرایم علیه مالکیت فکری……………. 125
1ـ حمایتهای کیفری از آثار فکری………… 125
1-1-تحقق کلاهبرداری مالکیت فکری………… 126
2-1-تحقق«انتقال مال غیر »درمالکیت فکری…. 127
2ـ سرقت آثار صوتی و تصویری…………… 127
3- نقض مجرمانه در آثار مالکیت فکری…….. 128
مبحث دوم: روشهای مقابله با جرایم ارتکابی….. 130
گفتار اول: اطلاعرسانی و آگاهی بخشی مردم از آثار مخرب برنامههای ماهواره…………………………………… 130
گفتار دوم: ارتقای سطح کیفی برنامههای (رادیو و تلویزیون) در صداوسیما…………………………………………. 131
گفتار سوم: تأسیس شبکه ماهوارهای جهت مقابله با شبکههای ماهوارهای ضد انقلاب…………………………………….. 132
نتیجهگیری و پیشنهادات……………….. 133
فهرست منابع و مآخذ………………….. 139
مقدمه:
امروزه ماهوارههای ارتباطی و شبکههای تلویزیونی ماهوارهای یکی از گستردهترین و با نفوذترین رسانهها هستند و نادیده گرفتن کارکردهای سیاسی و فرهنگی ماهوارهها به عنوان یکی از ابزارهای «جهانی شدن» امکانناپذیر است. ماهوارهها در زمینه تغییرات فرهنگی و هویتی، که از مهمترین نمادهای منافع ملی یک کشور هستند، نقشی تعیینکننده دارند. آنها میتوانند با ارائه برنامههای هدفمند در تغییر فرهنگ، هویت و باورهای آیینی یک ملتها مؤثر باشند.
جمهوری اسلامایران نیز در عصر ارتباطات، همانند سایر کشورها در معرض برنامههای شبکههای ماهوارهای قرار گرفته است. با وجود قانون منع استفاده از تجهیزات ماهوارهای در ایران، باز هم این شبکهها بینندگان خود را دارند و هر روز به تعداد این بینندهها افزوده میشود. بهطوری که میزان بیننده برنامههای ماهوارهای طی آذرماه سال 1387 تا آذرماه سال 1392 از 5/42 درصد به 5/46 درصد در تهران رسیده است.
در حال حاضر، در کشور ما امکان دریافت شبکههای ماهوارهای گوناگونی وجود دارد. افزایش شبکههای ماهوارهای یک روند جهانی است و محدود به شبکههای فارسی زبان نیست؛ اما در خصوص شبکههای ماهوارهای فارسی زبان شاهد افزایش بیسابقهای بودهایم. در چنین شرایطی هرگونه سیاستگذاری و عمل برای مقابله با ماهواره نیازمند شناخت دقیق وضعیت موجود این حوزه است.
اهمیت و ضرورت پژوهش
رسانهها بهویژه رسانه ماهواره، اهمیت و تأثیر بهسزایی در ابعاد مختلف فردی و اجتماعی بشر دارد که وسایل ارتباطات ماهوارهای شبکههای دیداری و شنیداری در تمامی کشورهای جهان این امکانات را فراهم ساختهاند تا اطلاعات، اخبار و غیره سایر کشورها را به یکدیگر منتقل نمایند، لیکن با توجه به توسعه گسترده این رسانه نوین ارتباطی از سویی و نیزتاثیرآن در تولید و پخش برنامههای مخرب و ضداخلاقی توسط عوامل و گردانندگان شبکههای ماهوارهای فارسی زبان موجبتقویت انگیزه برای نگارنده جهت بررسی موضوع و آسیبشناسی دقیق برنامهها و جرایم ارتکابی توسط مسئولین شبکههای ماهوارهای ایجادکرد تا این مجموعه بتواند درراستای شناسایی اعمال مجرمانه ویافتن روشهای مقابله با بزهکاران موثرباشد .
اهداف پژوهش
از آن جا که شبکههای ماهوارهای فارسی زبان با پخش برنامههای مبتذل و غیراخلاقی توانسته مخاطبین زیادی را به خود جلب و متأسفانه تأثیرات منفی بر خانوادههای ایرانی به ویژه جوانان و نوجوانان وارد نماید و آسیبهای فراوانی را در ابعاد معنوی، دینی و سیاسی به کشور وارد کند که این موضوع ضرورت انجام این تحقیق را دوچندان کرده است.
هدف از این نوشتار، بررسی جامع انواع شبکههای ماهوارهای موجود و نوع کارکرد آن و آسیبشناسی برنامهها، شناسایی جرایم ارتکابی، روشهای مقابله با آن جرایم بوده تا در این رابطه، به زمینهسازی اطلاعات درخصوص حقوق پخ