اختلال شخصیت ضد اجتماعی با اعمال ضد اجتماعی و جنایی مستمر مشخص می شود، اما معادل جنایتکاری نیست. بلکه، ناتوانی برای مطابقت با موازین اجتماعی است که شامل بسیاری از وجوه رشد نوجوانی و جوانی بیمار می گردد. شخصیت ضد اجتماعی معمولا با ظاهری عادی، حتی فریبنده و راضی کننده مشاهده می­گردند. با این وجود، سوابق آن­ها حاکی از اختلال در عملکرد در بسیاری از زمینه های زندگی است. دروغگویی، فرار از مدرسه و منزل، نزاع، سوء مصرف مواد و دارو و فعالیت­های غیرقانونی، تجربیات این بیماران است که شروع آن ها در دوران کودکی گزارش می شود (سادوک و سادوک۱ ،  ۲۰۰۳، ترجمه پورافکاری، ۱۳۸۲).

دلبستگی یا ظرفیت برای شکل دادن به رابطه عاطفی، در افراد دارای اختلال شخصیت ضد اجتماعی به نسبت افراد عادی بسیار کمتر است و این افراد دارای یک احساس جدایی هیجانی مزمن هستند (میلون، ۲۰۰۲). توضیحات این افراد درباره رفتار ضد اجتماعی­یشان آن ها را آدم کوتاه فکر و تهی می نمایاند. تهدید به خودکشی و اشتغال ذهنی با ناراحتی جسمانی شایع است. با این حال، محتوای ذهنی آن ها فاقد هذیان یا تفکر غیر منطقی است. این افراد، دیگران را باهوش کلامی خود تحت تأثیر قرار می دهند. این افراد در به بازی گرفتن دیگران استادند (میلون^۲ ، ۱۹۹۴).

______________________________

۱-Sadock&Sadock

۲-Millon

به طور کلی می توان افراد دارای اختلال شخصیت ضد اجتماعی را با این ویژگی ها نشان داد:

• فریبندگی ظاهر و هوش خوب

• تعادل، منطقی بودن و فقدان اضطراب بیمارگون

• فقدان احساس مسئولیت شخصی

• دروغگویی، عدم خلوص، بی عاطفگی و دزدی

• رفتار ضداجتماعی بدون پشیمانی و شرم

• قضاوت ضعیف و عجز در عبرت گرفتن از تجارب

• ناتوانی در ایجاد روابط نزدیک و پایا

• فقدان بینش نسبت به انگیزه های شخصی (ساراسون و ساراسون^۱ ، ۱۹۸۷؛ ترجمه نجاریان و همکاران، ۱۳۷۷).

۱-۱-۱-۲   اختلال شخصیت مرزی

بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی در مرز بین روان نژندی و روان‌پریشی قرار گرفته و با      بی ثباتی فوقالعاده عاطفه، خلق و رفتار،‌ مشخص می‌شوند. این اختلال را اسکیزوفرنی سرپایی، اسکیزوفرنی شبیه رواننژندی و شخصیت بی ثبات از نظر هیجانی  نیز خوانده‌اند (کاپلان و سادوک^۲ ، ۲۰۰۳).  چهار ویژگی اختلال شخصیت مرزی (تکانشی بودن، روابط شدید و بی‌ثبات، خشم کنترل نشده شدید و بی ثباتی عاطفی)، همگی در ۷۵ درصد گروهی از بیماران مرزی وجود داشته است و ویژگی‌های دیگر کمتر شایع بوده‌اند و گاهی نیز نقش اندکی در امر تشخیص داشته‌اند.

افراد مرزی معمولاً روابط فردی پرشور و ناپایداری دارند. ممکن است امروز مثل دوستی صمیمی با دیگری رفتار کنند و ناگهان فردا این صمیمیت از بین رود. اغلب نوعی کیفیت تسلط طلبانه در روابط او با دیگران وجود دارد. بی‌ثباتی عاطفی قابل ملاحظه و انتقال ناگهانی این حالت به اضطراب، افسردگی و تحرک‌پذیری که ممکن است فقط چند ساعت ادامه یابد و هرگز بیش از چند روز ادامه پیدا نمی‌کند، نشانه‌هایی از اختلال شخصیت مرزی هستند(ساراسون و ساراسون ، ۱۹۸۷؛ ترجمه نجاریان و همکاران، ۱۳۷۷).

___________________________________

۱-Sarason&Sarason

۲- Kaplan&Sadock

افراد مرزی نابسامانی‌هایی نیز در مفاهیم مربوط به هویت خویش دارند. به عبارت دیگر، در مورد خود انگاره، هویت جنسی، ارزش‌ها، صداقت و اهداف خود، تردید دارند و ممکن است احساس مزمنی از تهی بودن و ملامت را نیز داشته باشند و تحمل تنهایی برای آنان مشکل باشد (ساراسون و ساراسون ^۱، ۱۹۸۷؛ ترجمه نجاریان و همکاران، ۱۳۷۷).