پیشینه اصلاح سوگیری توجه
این ایده که سوگیری توجه را با بهره گرفتن از ابزار اصلاح سوگیری توجه دستکاری کنند از مک لئود و همکاران در تحقیق با اختلالات اضطرابی گرفته شده است(مک لئود[۱]، رادرفورد[۲]، کمپل[۳]، ابس ورتی[۴] و هولکر[۵]، ۲۰۰۲؛ متیوز[۶] و مک لئود، ۲۰۰۲؛ به نقل از اسکن میکرز و همکاران، ۲۰۰۷). کنترل مؤثر و اصلاح پاسخ به نشانههای مواد یک راهبرد درمانی مؤثر جهت پیشگیری از ادامه مصرف مواد و کم کردن خطر عود در نظر گرفته میشود (فولکو، فاولر[۷] و وانگ[۸]، ۲۰۰۴؛ به نقل از گاردینی و همکاران، ۲۰۰۹).
اصلاح سوگیری توجه در دو حوزه در ارتباط با اعتیاد انجام شده است: الکل (فیلد و همکاران، ۲۰۰۷؛ فیلد و ایست وود، ۲۰۰۵؛ صالحی فدردی و ککس، ۲۰۰۹؛ اسکن میکرز و همکاران، ۲۰۰۷) و سیگار (ات وود و همکاران، ۲۰۰۸؛ فیلد، دوکا و همکاران، ۲۰۰۹).
صالحی فدردی و ککس (۲۰۰۹) با بهره گرفتن از ابزار [۹]AACTP به اصلاح سوگیری توجه در بیماران الکلی پرداختند. پس از ۳ ماه پیگیری، نتایج تمرین با AACTP نشان داد که اصلاح صورت گرفته همچنان پایدار مانده است. امری که حاکی از سودمندی AACTP در مصرف کنندگان الکل، در خارج از آزمایشگاه است (فیلد و ککس،۲۰۰۸).
در پژوهش صالحی فدردی و ککس (۲۰۰۹) علاوه بر این که معتادین به الکل پس از تمارین توجه با برنامهی تمرین کنترل توجه به الکل (AACTP) سوگیری توجهشان از بین رفت، بلکه بهبود در سایر شاخصهای مرتبط با الکل همچون بهزیستی را نیز کسب کرده و این نتیجه را تا سه ماه پیگیری حفظ کرده بودند. نکتهی جالب این که تداخل استروپ کلاسیک شرکت کنندگان نیز پس از تمارینAACTP کاهش یافت؛ امری که احتمالاً به علت ماهیت تکلیف یعنی نیاز به تمرکز توجه و همچنین افزایش سرعت و دقت در پاسخدهی و نادیده گرفتن تکالیف نامرتبط میباشد.
درکل هنگامی که اطلاعات را به صورت یکپارچه نگاه می کنیم می توانیم به اهمیت اصلاح سوگیری توجه از منظر پژوهش های مختلف بنگریم. برای مثال در مطالعه ات وود و همکاران (۲۰۰۸) و فیلد و همکاران (۲۰۰۷) سوگیری توجه قبل از تمارین توجه در هر دو گروه به اندازه یکسانی وجود داشت اما پس از تمارین توجه تفاوت معناداری بین دو گروه یافت شد و همچنین تغییری در میزان سوگیری توجه گروه کنترل ایجاد نشد؛ به علاوه، در مطالعهی فیلد و ایست وود (۲۰۰۵) سوگیری توجه در هر دو گروه گرایش و اجتناب تغییر کرد. این یافتهها نشان میدهند که تمارین سوگیری توجه تغییرات واقعی در میزان سوگیری توجه شرکت کنندگان ایجاد میکند. از طرفی، در مطالعهی ماریسن و همکاران (۲۰۰۶) سوگیری توجه در پیش آزمون، عود را در ۳ ماه پس از پس آزمون پیش بینی کرد. افرادی که سوگیری توجه شدیدی در پیش آزمون نشان دادند خطر عود بیشتری داشتند. حتی با کنترل میزان وسوسه نیز سوگیری توجه خطر عود را پیش بینی میکند. این مطالعه نشان میدهد که سنجش سوگیری توجه به خوبی میتواند خطر عود و پیامدهای درمان را در آینده برای بیماران پیش بینی نماید. همچنین، در مطالعه اسکن میکرز و همکاران (۲۰۰۷) پس از تمرین اصلاح توجه، شرکت کنندگان یاد گرفتند از محرکهای الکل اجتناب کنند و سوگیری توجه در جهت کم نوشیدن را در خودشان ایجاد کنند. این یافته حاکی از آن است که تمارین اصلاح توجه تغییرات بالینی قابل مشاهدهای در شرکت کنندگان ایجاد میکنند. به علاوه، در مطالعه اسکن میکرز و همکاران (۲۰۱۰)، گروهی که مورد اصلاح سوگیری توجه قرار گرفته بودند، دوره درمان شناختی رفتاری ترک الکل را به تجویز درمانگرشان زودتر از گروه کنترل به اتمام رساندند. این یافته حکایت از کارکرد بالینی اصلاح سوگیری توجه در بیماران دارد. تمام این مطالعات از تأثیر اصلاح سوگیری توجه در سوء مصرف کنندگان مواد مختلف حمایت میکند.
[۱] MacLeod
[۲] Rutherford
[۳] Campbell
[۴] Ebsworthy
[۵] Holker
[۶] Mathews
[۷] Fowler
[۸] Wang
[۹] Alcohol Attentional Control Training Program