2-4-  بازار مالی 13

 

2-4-1- اجزای بازار مالی.. 15

 

2-5-  بازار اولیه و ثانویه اوراق بهادار 16

 

2-5-1- بازار اولیه. 16

 

2-5-2- بازار ثانویه اوراق بهادار. 17

 

2-6-  بورس و تاریخچه آن 21

 

2-6-1- تعریف بورس… 21

 

2-6-2-تاریخچه بورس… 22

 

2-7-  مبانی نظری و پیشینه تحقیق 32

 

2-7-1- پیش بینی مالی.. 32

 

2-7-2- فرضیه توازی ایستا 34

 

2-7-3- تئوری ترجیحی.. 35

 

2-7-4- مدل تامین مالی برای انجام سرمایه گذاری های جدید.. 38

 

2-8-  مدل تامین مالی برای جبران کمبود جریانات نقدی 40

 

2-9-  عوامل موثر بر ساختار سرمایه 42

 

2-9-1- تناسب… 44

 

2-9-1- درآمد.. 44

 

2-9-3- ریسک…. 44

 

2-9-4- کنترل و نظارت… 45

 

2-9-5- انعطاف پذیری.. 45

 

2-9-6- زمان بندی.. 46

 

2-9-7-نرم های مقرراتی.. 48

 

2-9-8- سایر عوامل.. 49

 

2-10-  ابزارهای تامین مالی 53

 

2-11-  تامین مالی کوتاه مدت 53

 

2-12- تامین مالی میان مدت و بلندمدت 54

 

2-13- سهام عادی 54

 

2-13-1- خصوصیات سهام عادی.. 54

 

2-14- مزایا و معایت تامین مالی از طریق سهام عادی 57

 

 

 

2-14-1- مزایا 57

 

2-14-2- معایب… 58

 

2-15- اوراق قرضه 59

 

2-16- خصوصیات اوراق قرضه 59

 

2-17- مزایا و معایب اوراق قرضه 61

 

2-17-1- مزایا 61

 

2-17-2- معایب… 61

 

2-18- وام بلندمدت 62

 

2-19- خصوصیات وام بلندمدت 62

 

2-20- پیشینه تحقیق 64

 

2-20-1- تحقیقات خارجی.. 64

 

2-20-2- تحقیقات داخل کشور. 66

 

3- روش تحقیق 75

 

3-1-   مقدمه: 76

 

3-2-  سوالات تحقیق: 76

 

3-3-  متغیرهای تحقیق: 77

 

3-4-  متغیر وابسته: 77

 

3-5-  مدل مفهومی پژوهش: 78

 

3-6-  روش تحقیق: 79

 

3-7-  جامعه آماری تحقیق: 80

 

3-8-  ابزارهای گرداوری داده ها: 81

 

3-9-  تجزیه و تحلیل داده ها: 82

 

3-10- محدودیتهای تحقیق: 83

 

4- تجزیه و تحلیل آماری 84

 

4-1- مقدمه 85

 

4-2- آزمون پایایی، دلایل و اهمیت 85

 

4-2-1- آزمون ریشه واحد.. 86

 

4-2-2- پایایی متغیرهای مدل.. 88

 

4-3- آزمون فرضیه ها 90

 

4-3-1- سوال فرعی اول.. 90

 

4-3-2- سوال فرعی دوم. 91

 

4-3-3- سوال اصلی.. 93

 

4-1- آزمون برابری میانگین ها و نرمال بودن متغیرها: 95

 

4-2-  پیش بینی تامین مالی شرکتها: 97

 

5- نتیجه گیری و پیشنهادات 108

 

5-1- مقدمه 109

 

5-2-  تحلیل نتایج تحقیق 109

 

5-3-  آزمون پایایی متغیر های مدل: 110

 

5-4-  نتایج حاصل از آزمون فرضیات: 110

 

5-4-1  نتیجه آزمون سوال فرعی اول: 110

 

5-4-2 نتیجه آزمون سوال فرعی دوم: 111

 

5-4-3- نتیجه آزمون سوال اصلی تحقیق: 112

 

5-5-  سایر یافته های تحقیق: 115

 

5-5-1 مقایسه میزان تامین مالی شرکتهای مختلف با استفاده از برابری میانگین ها: 115

 

5-6-  پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی: 115

 

6- منابع و مآخذ 117

 

7- پیوستها و ضمائم 123

 

 

 

 

 

فصل اول: کلیات تحقیق

 

1-               کلیات تحقیق

 

 

1-1-   مقدمه

 

رشد و توسعه هر کشور، مستلزم به­کارگیری منابع در شکل بهینه و هدایت آنها در مسیری درست است. در هر جامعه­ای نهاده­های مختلفی می­توانند در جهت این هدف گام برداشته و نقش موثری ایفا کنند. بازارهای مالی و نهاده­های مربوط به آن، یکی از مهمترین عوامل موثر بر این فرآیند هستند (رضا شباهنگ، 1388).

 

شرکت­ها در تصمیمات تامین مالی، با دو منبع مالی داخلی، شامل جریان­های وجوه نقد حاصل از فعالیت­های عملیاتی، فروش دارایی­ها و سود انباشته و منابع مالی خارجی در برگیرنده­ی وجوه تحصیل شده از طریق بازار مالی مانند، انتشار اوراق مشارکت، صدور سهام جدید و دریافت تسهیلات مالی از بانک هستند. مدیران باید تصمیم بگیرند وجوه مورد نیاز خود را چگونه تامین کنند و منابع مالی در دسترس را چگونه مصرف کنند. آن­ها می­توانند این منابع مالی را صرف پرداخت سود به سهام داران، اجرای پروژه­های سرمایه­گذاری سودآور، تسویه بدهی­های موعد رسیده و افزایش سرمایه­ی در گردش، کنند (فرانک و گویال، 2003).

 

1-2-   بیان مسئله

 

وظیفه مدیریت مالی را می­توان بهینه­سازی ساختار دارایی­ها، بدهی­ها و حقوق صاحبان سهام به منظور حداکثر کردن ثروت سهامداران و در نهایت افزایش ارزش واحد تجاری دانست. در این زمینه مدیریت مالی یکی از مهمترین تصمیماتی می­تواند اتخاذ کند، تصمیم­گیری در مورد نحوه تامین مالی، شامل تصمیمات مربوط به ساختار مالی و ساختار سرمایه و همچنین تعیین بهترین شیوه تامین مالی و ترکیب آنهاست. بر این اساس تصمیم­گیری­های مدیریت اغلب بر حول سه محور زیر معطوف می­گردد:

 

 

1. تجزیه و تحلیل و برنامه­ریزی با هدف ایجاد تناسب در ساختار دارایی­ها، بدهی­ها و حقوق صاحبان سهام.

 

1. تصمیمات سرمایه­گذاری در مورد کاربرد و تخصیص وجوه تامین شده بین دارایی­های فیزیکی و مالی با هدف تحصیل بازده بیشتر.

 

1. تصمیمات مالی شامل تصمیمات مربوط به ساختار مالی و سرمایه و همچنین تعیین و انتخاب بهترین شیوه تامین مالی و ترکیب آن.

 

بنابراین مدیریت مالی می­تواند از طریق ایجاد تغییر در مواردی مانند تعیین خط مشی تقسیم سود و انتخاب شیوه تامین مالی بر ثروت سهامداران و در نهایت بر ارزش شرکت اثر بگذارد (مهدی مرادزاده فرد و جواد فرامرز، 1388).

 

شرکت­ها هنگام نیاز به منابع مالی جدید می­توانند یا از طریق استقراض وجوه مورد نظر را به دست آورند و یا اینکه با واگذاری قسمتی از مالکیت شرکت به وجوه مورد نیاز دست یابند. همچنین شرکت­ها هنگام تصمیم گیری برای استفاده از منابه مالی جدید باید هزینه منابع مختلف تامین مالی را مشخص کرده و آثاری را که هرکدام از این منابع بر بازده و ریسک عملیاتی می­گذارد تعیین نمایند. استفاده از شیوه­های صحیح تامین مالی برای اجرای پروژه­های سودآور می­تواند در جهت افزایش ثروت سهامداران شرکت نقش اساسی ایفا نماید. یکی از تصمیماتی که مدیران واحد اقتصادی به منظور حداکثر کردن ثروت سهامداران اتخاذ می­کنند تصمیمات مربوط به تامین مالی می­باشد. این نوع تصمیم­گیری­ها مربوط به ساختار سرمایه و همچنین تعیین و انتخاب بهترین شیوه تامین مالی و ترکیب آن می­باشد. در نتیجه یک مدیر مالی می­تواند از طریق ایجاد تغییر در مواردی مانند سود هر سهم، خط مشی تقسیم سود، زمانبندی مدت سودآوری و انتخاب شیوه مناسب تامین مالی بر ثروت سهامداران اثر بگذارد. منابع مالی هر واحد اقتصادی از منابع درونی و برونی تشکیل شده است. منابع درونی شامل جریان­های نقدی حاصل از عملیات، وجوه حاصل از فروش دارایی­ها و … و منابع برونی شامل استقراض از بازارهای مالی و انتشار سهام و … می­باشد (تقوی و همکاران، 1389، ص مقدمه).

 

از جنبه تئوری، تصمیم­گیری مدیران پیرامون ساختار بهینه تامین مالی، تحت تاثیر عوامل گوناگونی همچون عوامل سیاسی، اقتصادی و مقررات قانونی قرار دارد. لذا تعیین استراتژی ساختار تامین مالی علاوه بر آنکه متاثر از برخی متغیرهای کلان اقتصادی همچون تورم، نرخ بهره، سیاست­های اعطای تسهیلات در نظام بانکی و مالیات می­باشد، تحت تاثیر عواملی چون هزینه­ تامین مالی، ریسک مالی و تجاری شرکتها، ترکیب دارایی­ها همراه با محدودیت­های قراردادی در جذب منابع از طریق ایجاد بدهی­ و بازنگری در قوانین بورس اوراق بهادار است.

 

سوال اصلی این تحقیق آن است که مدل شبیه­سازی تامین مالی شرکت­های سیمان پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، چه برآوردی برای پیش­بینی آینده مالی آن­ها می­دهد؟

 

1-3-   اهمیت و ضرورت تحقیق

 

همگام با اهمیت انتخاب شیوه­های مناسب تامین مالی بنگاه­های تجاری و با توجه به وجود روش­های مختلف در این زمینه و عوامل تاثیر گذار بیرونی، ضرورت پژوهشی را به منظور بررسی مدل شبیه­سازی تامین مالی شرکت­ها دوچندان می­نماید.

 

الف-

 

 

فصل اول _ کلیات……………………………………………………………………………………………………………………………………………1

 

مقدمه     ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….2

 

 

 

• بیان مساله ……………………………………………………………………………………………………………………………2

 

• اهمیت و ضرورت تحقیق……………………………………………………………………………………………………….4

 

• تعاریف…………………………………………………………………………………………………………………………………..6

 

4-1ساختار فصلهای پژوهش………………………………………………………………………………………………………..9

 

فصل دوم _ مبانی نظری و پیشینه تحقیق   ……………………………………………………………………………………………….10

 

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….11

 

1-2 بخش اول _ زنجیره تامیین ………………………………………………………………………………………………..12

 

1-1- 2  تعریف زنجیره تامین……………………………………………………………………………………………………..12

 

2-1-2 مشکلات زنجیره تامین…………………………………………………………………………………………………17

 

3-1-2 مفهوم زنجیره تامین………………………………………………………………………………………………………19

 

4-1-2 تاریخچه روند تکاملی  مدیریت زنجیره تامین………………………………………………………………21

 

5-1-2 عناصر و اجزای مدیریت زنجیره تامین………………………………………………………………………….23

 

6-1-2 فرآیندهای اصلی در مدیریت زنجیره تامین ………………………………………………………………….27

 

7-1-2 مساله انتخاب تامین کننده در زنجیره تامین…………………………………………………………………31

 

8-1-2 معیارهای انتخاب تامین کننده ……………………………………………………………………………………….33

 

9-1-2 تکنیکهای انتخاب تامین کننده……………………………………………………………………………………….37

 

 

• بخش دوم _ منطق فازی………………………………………………………………………………………………….39

 

1-2-2 مجموعه های فازی……………………………………………………………………………………………………39

 

3-2 بخش سوم_ روشهای متداول تصمیم­گیری چندمعیاره ………………………………………………40

 

1-3-2 فرآیند تحلیل سلسله مراتبی……………………………………………………………………………………40

 

2-3-2 تاپسیس …………………………………………………………………………………………………………………..42

 

 

• بخش چهارم_روشMDL……………………………………………………………………………………………..42

 

5-2بخش پنجم _ پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………………43

 

 

فصل سوم _ روش تحقیق (متدولوژی)……………………………………………………………………………………………..53

 

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………54

 

1-3روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………….54

 

 

• دسته بندی تحقیقات بر حسب هدف …………………………………………………55

 

2-1-3  دسته بندی تحقیقات بر حسب نحوه گردآوری داده ها …………………….56

 

2-3 رویکرد تحقیق ……………………………………………………………………………………………………….57

 

 

• ابزار تحقیق و روش گرداوری داده ها …………………………………………………………………..58

 

1-3-3  مطلعه کتابخانه ای ………………………………………………………………………………59

 

2-3-3 مصاحبه …………………………………………………………………………………………………59

 

3-3-3 پرسشنامه ……………………………………………………………………………………………..59

 

4-3 اعتبار سنجی ابزار تحقیق ……………………………………………………………………………………..61

 

5-3 پرسشهای تحقیق ………………………………………………………………………………………………….62

 

6-3 چارچوب کلی تحقیق …………………………………………………………………………………………….63

 

1-6-3 تئوری مجموعه­های فازی ……………………………………………………………………..64

 

2-6-3 روش تحلیل سلسله مراتبی فازی………………………………………………………….68

 

3-6-3 تکنیک تاپسیس فازی…………………………………………………………………………..69

 

7-3 روش پیشنهادی………………………………………………………………………………………..70

 

فصل چهارم _ تجزیه و تحلیل داده ها…………………………………………………………………………………………72

 

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………..73

 

1-4 مطالعه موردی………………………………………………………………………………………………………73

 

1-1-4 شناسایی معیارهای موثر در تصمیم­گیری…………………………………………….74

 

2-1-4 تعیین وزن هر معیار به کمک روش FAHP……………………………………….75

 

3-1-4 تشکیل ماتریس تصمیم گیری وزن دار به روش .FAHP-FTOPSIS………..82

 

4-1-4 اولویت­بندی تامین­کنندگان در روش FAHP-FTOPSIS…………………….. 86

 

5-1-4 تعیین وزن هر معیار به کمک روش MDL………………………………………..89

 

………………93MDL-FTOPSIS  6-1-4 ماتریس تصمیم­گیری وزندار با روش

 

7-1-4 ارزیابی و اولویت بندی تامین کنندگان با روش MDL-FTOPSISِ………94

 

8-1-4 مقایسه نتایج نهایی دو روش FAHP-FTOPSIS و MDL-FTOPSIS…….95

 

فصل پنجم _ نتیجه گیری و پیشنهادات………………………………………………………………………………………96

 

پیوست ها………………………………………………………………………………………………………………………………………..98

 

منابع ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..10

 

 

 

 

2-14- عوامل حیاتی موفقیت مدیریت دانش……………………. 48

 

 

2-16- عوامل حیاتی موفقیت مدیریت دانش در سازمان‌های دانش محور………… 59

 

 

فصل سوم روش شناسی تحقیق

 

 

3-1- مقدمه………………………………….. 65

 

 

3-2- روش تحقیق……………………………….. 66

 

 

3-3-جامعه آماری و تعداد نمونه…………………………. 68

 

 

3-4-روش تجزیه و تحلیل داده‏ها…………………………. 68

 

 

3-5- مراحل انجام پژوهش……………………………. 70

 

 

3-6- سوالات تحقیق……………………………… 71

 

 

3-7- فرضیه‏های تحقیق…………………………….. 71

 

 

3-8- تشریح چارچوب عوامل حیاتی موفقیت مدیریت دانش در سازمان‌های دانش محور….. 72

 

 

3-9-روایی و پایایی ابزار اندازه گیری……………………….. 87

 

 

3-9-1- روایی ابزار اندازه گیری………………………… 87

 

 

3-9-2- پایایی ابزار اندازه گیری……………………….. 88

 

 

فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده‌ها

 

 

4-1- مقدمه………………………………….. 91

 

 

4-2- ویژگی جمعیت شناختی پاسخ دهندگان…………………… 92

 

 

4-3-آزمون اهمیت عوامل موفقیت مدیریت دانش در سازمان‌های دانش محور………. 94

 

 

4-4-آزمون توانایی سنجش عوامل موفقیت مدیریت دانش توسط شاخص‌ها……….. 99

 

 

4-5- مطالعه موردی……………………………… 113

 

 

4-5-1- معرفی ستاد ویژه توسعه فناوری نانو…………………. 113

 

 

4-5-2- ضرورت به کار گیری مدیریت دانش در ستاد ویژه توسعه فناوری نانو…… 115

 

 

4-5-3- آمادگی برای مدیریت دانش…………………….. 117

 

 

4-5-4-ارزیابی آمادگی مدیریت دانش در ستاد ویژه توسعه فناوری نانو………. 118

 

 

فصل پنجم نتیجه گیری و پیشنهادات

 

 

5-1-مقدمه…………………………………. 142

 

 

5-2-خلاصه فصل‌های پیشین…………………………. 143

 

 

5-3-نتایج و یافته‌های تحقیق………………………….. 146

 

 

5-4-چارچوب نهایی شده در این تحقیق…………………….. 151

 

 

 

5-5- مقایسه نتایج پژوهش با تحقیقات قبلی…………………… 153

 

 

5-6- پیشنهادات مستخرج از پایان نامه……………………… 156

 

 

5-7- پیشنهاداتی برای پژوهش‌های آینده…………………….. 159

 

 

فهرست منابع………………………………. 161

 

 

پیوست‌ها………………………………… 173

 

 

فهرست جدول‌ها

 

 

عنوان

 

 

صفحه

 

 

جدول 2-1- انواع دانش ………………………………………………………………………………………………………………………21

 

 

جدول 2- 2‏- رویکردهای فرایندی و تعاملی در مدیریت دانش …………………………………………………………29

 

 

جدول 2- 3- مروری بر سایر چارچوب‏های مدیریت دانش ………………………………………………………………..34

 

 

جدول 2- 4- عوامل حیاتی موفقیت مدیریت دانش مستخرج از ادبیات موضوع ……………………………….55

 

 

جدول 2-5- عوامل حیاتی موفقیت مدیریت دانش در سازمان‌های دانش محور مستخرج از ادبیات…62

 

 

جدول 3- 1 – عوامل و شاخص‌های موفقیت مدیریت دانش در سازمان‌های دانش محور ………………..74

 

 

جدول 3- 2 – آزمون آلفای کرونباخ ……………………………………………………………………………………………………..89

 

 

جدول 4-1- ویژگی‌های جمعیت شناختی خبرگان پاسخگو به پرسشنامه اول ……………………………………93

 

 

جدول 4-2- اطلاعات قسمت اول پرسشنامه اول (اهمیت عوامل) …………………………………………………….95

 

 

جدول 4- 3- آزمون دو جمله‌ای قسمت اول پرسشنامه اول (اهمیت عوامل) ……………………………………96

 

 

جدول 4- 4- رتبه بندی و تعیین میزان اهمیت عوامل بر مبنای آزمون فریدمن ……………………………..98

 

 

جدول 4- 5- توانایی سنجش شاخص‌ها برای عامل پشتیبانی و تعهد مدیریت عالی ……………………..100

 

 

جدول 4-6 -توانایی سنجش شاخص‌ها برای عامل ساختار و زیرساخت‌های سازمانی ……………………101

 

 

جدول 4-7-توانایی شاخص‌ها برای سنجش عامل توسعه سرمایه انسانی و اجتماعی …………………….103

 

 

جدول 4-8 -توانایی شاخص‌ها برای سنجش عامل فرهنگ سازمانی ………………………………………………104

 

 

جدول 4-9-توانایی شاخص‌ها برای سنجش عامل الگوبرداری و اندازه گیری عملکرد ……………………….106

 

 

جدول 4-10-توانایی شاخص‌ها برای سنجش عامل زیر ساختارهای سیستم‌های اطلاعاتی …………..107

 

 

جدول 4-11- توانایی شاخص‌ها برای سنجش عامل کار تیمی و گروه‌های تعامل اجتماعی ………….108

 

 

جدول 4-12- توانایی شاخص‌ها برای سنجش عامل مدیریت تغییر ……………………………………………….110

 

 

جدول 4-13- توانایی شاخص‌ها برای سنجش عامل استراتژی و اهداف …………………………………………111

 

 

جدول 4-14- توانایی شاخص‌ها برای سنجش عامل فرایند های مدیریت دانش ……………………………112

 

 

جدول 4-15 -آزمون دو جمله‌ای و میانگین شاخص‌ها و امتیاز عامل‏‏پشتیبانی و تعهد مدیریت عالی سازمان ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….119

 

 

جدول 4 -16-آزمون دو جمله‌ای و میانگین شاخص‌ها و امتیاز عامل ساختار و زیر ساخت های سازمانی ………………………………………………………………………………………………………………………………………………120

 

 

جدول 4-17 -آزمون دو جمله‌ای و میانگین شاخص‌ها و امتیاز عامل توسعه سرمایه انسانی و اجتماعی …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….122

 

 

جدول 4 – 18- آزمون دو جمله‌ای و میانگین شاخص‌ها و امتیاز عامل فرهنگ سازمانی ……………..124

 

 

جدول 4-19- آزمون دو جمله‌ای و میانگین شاخص‌ها و امتیاز عامل الگوبرداری و اندازه گیری عملکرد …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….125

 

 

جدول 4- 20- آزمون دو جمله‌ای و میانگین شاخص‌ها و امتیاز عامل زیر ساختار های سیستم‌های اطلاعاتی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..126

 

 

جدول 4- 21-آزمون دو جمله‌ای و میانگین شاخص‌ها و امتیاز عامل کار تیمی و گروه‌های تعامل اجتماعی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..128

 

 

جدول 4- 22-آزمون دو جمله‌ای و میانگین شاخص‌ها و امتیاز عامل مدیریت تغییر …………………….130

 

 

جدول 4- 23-آزمون دو جمله‌ای و میانگین شاخص‌ها و امتیاز عامل استراتژی و اهداف ………………131

 

 

جدول 4- 24- آزمون دو جمله‌ای و میانگین شاخص‌ها و امتیاز عامل فرآیند های مدیریت دانش …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….133

 

 

جدول 4- 25- جدول اطلاعات امتیاز مطلوب عوامل موفقیت مدیریت دانش و امتیاز عوامل در ستاد …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….135

 

 

جدول 4- 26-رتبه بندی عوامل موفقیت مدیریت دانش در ستاد نانو بر مبنای آزمون فرید من …..137

 

 

جدول 4- 27- آزمون Mann-Whitney U به منظور مقایسه وضعیت جاری مدیریت دانش در ستاد ویژه توسعه فناوری نانو و وضعیت مطلوب مدیریت دانش ………………………………………………………139

 

 

فهرست شکل‌ها

 

 

عنوان

 

 

صفحه

 

 

شکل 2-1- تفاوت داده، اطلاعات و دانش …………………………………………………………………………………………..17

 

 

شکل 2-2- چرخه‌ی مدیریت دانش سازمانی و فرآیندهای اصلی ………………………………………………………33

 

 

شکل 3-1- چارچوب پیشنهادی عوامل حیاتی موفقیت مدیریت دانش در سازمان‌های دانش محور ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….86

 

 

شکل 5-1- چارچوب نهایی عوامل حیاتی موفقیت مدیریت دانش در سازمان‌های دانش محور …….152

 

 

فهرست نمودارها

 

 

عنوان

 

 

صفحه

 

 

نمودار 4-2- مقایسه وضعیت فعلی مدیریت دانش در ستاد نانو با وضعیت مطلوب ………………………..136

 

 

فصل اول
مقدمه وکلیات طرح تحقیق

 

 

1-مقدمه و کلیات طرح تحقیق
1-1-مقدمه

 

 

امروزه به دلیل تشدید فضای رقابتی، کشورها و نیز سازمان‏ها در تصمیم‌گیری و اتخاذ استراتژی رقابتی خود تنها به منابع محدود درون سازمانی و یا اطلاعات تصادفی کسب­شده از فضای پیرامون اکتفا نمی­کنند و در حقیقت داشتن اطلاعات صحیح، تأثیرگذار و به روز از فضای اطراف یکی از ابزارهای قدرت در سطح ملی و سازمانی محسوب می­شود. از این رو سازمان­ها تلاش می­کنند به بهترین منابع اطلاعاتی در مورد محیط کسب­وکار و فعالیت خود دست یابند و از آن‌ها به طور مؤثر در برنامه‌ریزی‌های راهبردی خود بهره بگیرند (Clarke& Turner, 2004). این که دانش یکی از مهم‌ترین دارایی‌های سازمان در نظر گرفته می‌شود غیر قابل انکار است و به طور فزاینده‌ای برای حفظ مزیت رقابتی سازمان، مدیریت می‌شود ( Chang et al , 2009).

 

 

در صنایع با تکنولوژی پیشرفته و سازمان‌های مبتنی بر دانش از قبیل نانو و بیوتکنولوژی حیطه‌های جدیدی ظهور، تکامل و به بلوغ می‌رسد و خیلی سریع از رده خارج می‌شود بنابراین، مدیران تصمیمات تجاری راهبردی را نه تنها بر مبنای اطلاعات ساختار یافته بلکه همچنین باید بر مبنای اطلاعات ناقص، پویا و مبهم اخذ نمایند. بنابراین باید از پلت فورم مدیریت دانش استفاده نمایند تا مدیران از روند تغییرات و سرعت آن‌ها غافل نباشند (Bafiares-Alcantara et al , 2003) .

 

 

بسیاری از سازمان‌ها به سازمان مبتنی بر دانش تغییر شکل داده‏اند که مدیریت دانش در آن‌ها نقش کلیدی دارد (Akhavan & Jafari, 2006) . تنها مزیت رقابتی که سازمان‌ها در قرن بیست و یک خواهند داشت آن چیزی است که می‌دانند و این که چگونه از آن استفاده خواهند کرد (Civi, 2000). پیشرفت‌های جدید در فن آوری اطلاعات نوآوری در مدیریت دانش را پشتیبانی کرده است (Jaehun& Sang, 2009) .

 

 

بنا بر گفته لی بوویتز[1] (1999) مدیریت دانش ترکیبی از سامانه‌های مبتنی بر دانش، هوش مصنوعی، مهندسی نرم افزار، بهبود فرایندهای کسب و کار، مدیریت منابع انسانی و مفاهیم رفتار سازمانی می‌باشد. مدیریت دانش یک استراتژی مهم برای بهبود مزیت رقابتی و عملکرد سازمانی شده است، زیرا مدیریت مناسب دانش و نفوذ آن در سازمان موجب می‌شود تا سازمان نوآوری و هوش و انطباق پذیری بیشتری از خود نشان دهد (Wong &Aspinwall, 2004) .

 

 

اگرچه اهمیت مدیریت دانش بر کسی پوشیده نیست، اما به نظر می‌رسد تعداد خیلی کمی از سازمان‌ها به درستی قادر به نفوذ، انتشار و مدیریت دانش در سازمان‌های خود هستند (Storey & Barnet, 2000). تعداد چشمگیری از پروژه‌های مدیریت دانش با شکست مواجه می‌شوند. این شکست ها به این دلیل است که به کار گیری مدیریت دانش کاری آسان و سهل نیست که سازمان‌ها به راحتی بتوانند از عهده آن برآیند (Mousavidin & Lakshmi, 2008) .

 

 

سازمان‌هایی که نمی‌دانند چگونه و از کجا باید آغاز کنند و فاقد یک چارچوب صحیح و منسجم باشند در تلاششان برای ایجاد و به کار گیری مدیریت دانش با شکست مواجه خواهند شد (Storey & Barnet, 2000) . اجرا و توسعه مدیریت دانش در یک سازمان، فرایندی بینهایت پیچیده می‏باشد که شامل جنبه‏های مختلف تکنولوژیکی، انسانی و سازمانی می‏باشد. برای اطمینان از اجرای موفق پروژه و در عین حال کاهش پیچیدگی آن لازم است از چارچوبی برای توسعه و به کار گیری مدیریت دانش استفاده شود ( Chalmeta & Grangel, 2008).

 

 

1-2- تعریف مسئله و بیان موضوع

 

 

در دهه گذشته، تمرکز سازمان ها و دانشمندان از جنبه های مالی سازمان به جنبه ها و فنون بهبود مدیریت دانش و توجه بیشتر به دانش و دارایی های نامشهود سازمان و نحوه مدیریت راهبردی دانش سازمان معطوف شده است. در همین دوره، مدیریت سرمایه‌های فکری سازمان به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل موثر در مدیریت دانش، جهت بهبود کیفیت مدیریت اطلاعات و در نتیجه بهبود کیفیت مدیریت دانش سازمانی مورد توجه قرار گرفت (Wiig & Karl, 2004).

 

 

در این دهه به واسطه ظهور نظریه دیدگاه مبتنی بر منابع و نظریه دیدگاه دانش محور آشکار گردید که موفقیت سازمان تنها وابسته به منابع مادی نیست، بلکه مدیریت دارایی‌های نامشهود و سرمایه‌های فکری سازمان نیز بر آن اثر بسیاری دارند و این نکته است که می‌تواند در بلند مدت، باعث ایجاد مزیت و حاشیه رقابتی برای سازمان‌های نوآور و موفق گردد (Kruger & Johnson, 2010) .

 

 

الزامات همراه با عصر دانایی، موجب ظهور و توسعه سازمان‌های دانش محوری شده است که برخی ویژگی‌های آن‌ها تفاوت‏هایی اساسی با سازمان‏های سنتی دارد. سازمان‏های دانش‏محور به سرعت غیر قابل باوری در سال‌های اخیر رشد کرده‌اند. لیکن مبحث مدیریت دانش و موفقیت آن در سازمان‌های دانش محور نسبت به سازمان‌های دیگر در عصر اقتصاد دانشی مهمترو حیاتی‌تر می‌باشد. (Wu et al , 2008).

 

 

سازمان‏های دانش محور سازمان‌هایی هستند که به طور عمده‏ای مبتنی بر دانش حرفه‏ای از جمله دانش یا خبرگی مرتبط با یک رشته یا زمینه خاص می‌باشند که کالا و خدماتی را تولید می‌نمایند که دانش محور هستند (Den Hertog, 2000) .

 

 

مثالی از سازمان‏های دانش محور عبارتند از سازمان‏های حسابداری، مدیریت، کامپیوتر و مشاوره، نمایندگی‏های تبلیغات، شرکت‏های با فناوری پیشرفته و سازمان‌های تحقیق و توسعه می‏باشند (Swart& Kinnie , 2003. مهم‌ترین دارائی در سازمان‌های دانش محور سرمایه فکری است، بر مبنای این واقعیت‌ها این سازمان‌ها نیاز به مدیریت دانش را احساس می‌کنند (Mohammadi et al , 2009).

 

 

چالش اصلی سازمان‌ها درک مدیریت دانش و چگونگی پیاده سازی آن است. امروزه بزرگ‌ترین آرزوی سازمان‌ها تعریف یک مدیریت دانش مناسب سازمان و اداره آن به یک روش موفق است. سازمان‏ها نیاز دارند از عواملی که بر موفقیت مدیریت دانش تأثیر می‌گذارند آگاه و باخبر باشند (Migdad,2009)، بنابراین بررسی عوامل موفقیت مدیریت دانش در سازمان دانش محور نیز ضروری به نظر می‏رسد.

 

 

بی شک، سازمان‌های دانش محور باید در طراحی و به کار گیری مدیریت دانش، در نقش سازمان‌های پیشرو ظاهر شوند، و این امر مستلزم شناسایی عوامل حیاتی موفقیت و اقدام عملی بر مبنای این عوامل تأثیرگذار در مراحل مختلف طراحی و به کار گیری مدیریت دانش است.

 

 

مطالعه خاصی را در خصوص عوامل حیاتی موفقیت مدیریت دانش در حوزه سازمان‌های دانش محور نمی‌توان مشاهده نمود. اما این مطالعه بر مبنای تجارب سازمان‌های پیشرو در خصوص مدیریت دانش و مرور ادبیات، سعی در یافتن عوامل حیاتی موفقیت مدیریت دانش در سازمان‏های دانش محور و ارائه و توسعه یک چارچوب جامع از مدیریت دانش بر مبنای عوامل حیاتی موفقیت در این سازمان‏ها تمرکز دارد.

 

 

این چارچوب سازمان‏ها را یاری می‌رساند تا نقاط ضعف مدیریت دانش سازمان خود را شناسایی کرده، شاخص‌های نیازمند بهبود را مشخص کرده و برای کسب و حفظ دانش ارزشمند سازمان تلاش نمایند.

 

 

1-3- ضرورت انجام تحقیق

 

 

امروزه مدیریت دانش به عنوان یکی از اقدامات اصلی سازمان‌ها در گام نهادن به عرصه رقابت جهانى و.

 

 

رویارویى با چالش‌های جدید کسب و کار مطرح می‌باشد. درک ضرورت مدیریت دانش از سوى شرکت‌ها با گرایش گسترده آن‌ها در سطح جهان بدین مهم، آشکار می‌شود. در کشور ما نیز گرچه هنوز شرکت‌های معدودى به اقدامات محدودى در این باب دست زده‌اند. اهمیت مدیریت دانش بر همگى آشکار شده و بدین لحاظ لزوم اقدامات مطالعاتى و تحقیقاتى در این زمینه احساس می‌شود.

 

 

از آنجا که از سویى با توجه به وضوح اهمیت مدیریت دانش، گریزى از پیاده سازى آن نیست و از سوى دیگر، نرخ شکست پر

 

 

 

 

2-7-4 مدل نسبت CCR خروجی محور 29

 

 

2-7-5 مدل اولیه ( مضربی ) CCR خروجی محور 30

 

 

2-7-6 مدل ثانویه ( پوششی ) CCR خروجی محور 31

 

 

2-7-7 مدل نسبت BCC ورودی محور 31

 

 

2-7-8 مدل اولیه ( مضربی ) BCC ورودی محور 32

 

 

2-7-9 مدل ثانویه ( پوششی ) BCC ورودی محور 33

 

 

2-7-10 مدل نسبت BCC خروجی محور 34

 

 

2-7-10 مدل اولیه ( مضربی ) BCC خروجی محور 35

 

 

2-7-11 مدل ثانویه ( پوششی ) BCC خروجی محور 36

 

 

2-8 تحلیل حساسیت در تحلیل پوششی داده­ها 37

 

 

2-9 حساسیت جواب بهینه نسبت به خطای احتمالی در اندازه گیری داده ها 40

 

 

فصل سوم: طراحی مدل ریاضی 99-45

 

 

3-1 مقدمه 46

 

 

3- 2 معرفی مفهوم جدید: حاشیه امنیت کارایی 47

 

 

3-3 تبیین حاشیه امنیت کارایی 48

 

 

3-4 چگونگی محاسبه حاشیه امنیت کارایی 53

 

 

3- 5 الگوریتم محاسبه حاشیه امنیت کارایی 53

 

 

3-5-1 مثال: محاسبه حاشیه امنیت کارایی بر اساس الگوریتم 55

 

 

3- 6 مدل ریاضی برای محاسبه حاشیه امنیت کارایی 64

 

 

3-7 مدل ریاضی برای محاسبه حاشیه امنیت کارایی از طریق تحلیل نموداری 64

 

 

3 -7-1 مدل ریاضی محاسبه حاشیه امنیت کارایی در وضعیت الف iα<β 75 3-7-2 مدل ریاضی محاسبه حاشیه امنیت کارایی در وضعیت ب iα>β 77

 

 

3-7-3 مدل ریاضی محاسبه حاشیه امنیت کارایی در وضعیت ج iα=β 78

 

 

3-7-4 متمم مدل ریاضی محاسبه حاشیه امنیت کارایی 79

 

 

3-8 مثال: محاسبه حاشیه امنیت کارایی براساس مدل ریاضی مبتنی بر

 

 

تحلیل نموداری 79

 

 

3-8-1 مثال1: محاسبه حاشیه امنیت کارایی براساس مدل ریاضی مبتنی بر

 

 

تحلیل نموداری – وضعیت الف 79

 

 

3-8-2 مثال 2 : محاسبه حاشیه امنیت کارایی براساس مدل ریاضی مبتنی بر

 

 

تحلیل نموداری – وضعیت ب 84

 

 

3-8-3 مثال 3 : محاسبه حاشیه امنیت کارایی براساس مدل ریاضی مبتنی بر

 

 

تحلیل نموداری – وضعیت ج 86

 

 

 

3- 9 مدل ریاضی توسعه یافته محاسبه حاشیه امنیت کارایی 88

 

 

3- 10 محاسبه حاشیه امنیت کارایی براساس مدل ریاضی توسعه یافته 96

 

 

3- 10-1 مثال1: محاسبه حاشیه امنیت کارایی براساس مدل ریاضی توسعه یافته 96

 

 

3-10-2 مثال2: محاسبه حاشیه امنیت کارایی براساس مدل ریاضی توسعه یافته 97

 

 

3-11 اعتبار و روایی تحقیق 98

 

 

فصل چهارم: آزمون مدل حاشیه امنیت کارایی با داده­هایی از

 

 

دانشگاه علم و فرهنگ 133-100

 

 

4-1 مقدمه 101

 

 

4- 2 معرفی نمونه مورد مطالعه 101

 

 

4- 3 بررسی کارایی واحدهای تصمیم گیری در نمونه مورد مطالعه 104

 

 

4- 4 تعیین میزان ورودی­ها و خروجی­ها برای نمونه مورد مطالعه 107

 

 

4- 5 محاسبه حاشیه امنیت کارایی برای نمونه مورد مطالعه برمبنای الگوریتم 3-1 116

 

 

4- 6 محاسبه حاشیه امنیت کارایی برای نمونه مورد مطالعه برمبنای

 

 

مدل ریاضی توسعه یافته 123

 

 

4-7 محاسبه حاشیه امنیت کارایی گروه های آموزشی در نمونه مورد مطالعه

 

 

به تفکیک دانشکده 125

 

 

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها 146-134

 

 

5-1 مقدمه 135

 

 

5-2 خلاصه مسئله تحقیق 135

 

 

5-3 محاسبه حاشیه امنیت کارایی 137

 

 

5-3-1 محاسبه حاشیه امنیت کارایی به کمک الگوریتم 137

 

 

5-3-2 محاسبه حاشیه امنیت کارایی به کمک مدل ریاضی(با محدودیت

 

 

تعداد ورودی ها و خروجی ها) 139

 

 

5-3-3 محاسبه حاشیه امنیت کارایی به کمک مدل برنامه ریزی خطی 141

 

 

5-4 نتیجه گیری از مطالعه موردی 142

 

 

5- 5 پیشنهادها برای تحقیقات آینده 143

 

 

5-5-1 حذف فرض ثابت بودن استراتژی برای واحد محک سنجش 143

 

 

5-5-2 پذیرش تغییر در عملکرد سایر واحدها- پویایی مدل 144

 

 

5-5-3 محاسبه حاشیه امنیت کارایی بر پایه مدل های غیر کلاسیک 145

 

 

5-5-4 استفاده از داده های دقیق تر برای محاسبه کارایی 145

 

 

5-5-5 بررسی اثر بازخورد حاشیه امنیت کارایی 145

 

 

5-5-6 بسط مفهوم حاشیه امنیت کارایی 146

 

 

5-5-7 بررسی حاشیه امنیت کارایی در شرایط منابع مشترک 146

 

 

5-5-8 بررسی حاشیه امنیت کارایی در حالت های مختلف 146

 

 

5-5-9 بررسی خواص حاشیه امنیت کارایی 146

 

 

منابع و مآخذ 157-147

 

 

منابع فارسی 148

 

 

منابع انگلیسی 151

 

 

عنوان صفحه

 

 

جدول شماره 3-1 اطلاعات مربوط به ورودی ها و خروجی های 10 واحد تصمیم گیری 56

 

 

جدول شماره 3-2 کارایی واحد های تصمیم گیری 57

 

 

جدول شماره 3-3 کارایی واحد های تصمیم گیری بعد از بهبود164درصدی عملکرد واحد شماره 2 59

 

 

جدول شماره 3-4 کارایی واحد های تصمیم گیری بعد از بهبود 165درصدی عملکرد واحد شماره 2 60

 

 

جدول شماره 3-5 کارایی واحد های تصمیم گیری بعد از بهبود 62 درصدی عملکرد واحد شماره 2 61

 

 

جدول شماره 3-6 کارایی واحد های تصمیم گیری بعد از بهبود 63 درصدی عملکرد واحد شماره 2 62

 

 

جدول 3-7 حاشیه امنیت واحد شماره 8 نسبت به سایر واحد های تصمیم گیری 63

 

 

جدول شماره 3-8 ورودی و خروجی های 6 واحد تصمیم گیری 80

 

 

جدول شماره 3-9 کارایی واحد های تصمیم گیری 80

 

 

جدول شماره 3-10 کارایی واحدهای تصمیم­گیری پس از بهبود243درصدی عملکرد واحد شماره 5 83

 

 

جدول شماره 3-11 کارایی واحدهای تصمیم­گیری پس از بهبود244درصدی عملکرد واحد شماره 5 83

 

 

جدول شماره 3-12 کارایی واحدهای تصمیم­گیری پس از بهبود250درصدی عملکرد واحد شماره 5 85

 

 

جدول شماره 3-13 کارایی واحدهای تصمیم­گیری پس از بهبود251درصدی عملکرد واحد شماره 5 86

 

 

جدول شماره 3-14 کارایی واحدهای تصمیم­گیری پس از بهبود20درصدی عملکرد واحد شماره 6 87

 

 

جدول شماره 3-15 کارایی واحدهای تصمیم­گیری پس از بهبود21درصدی عملکرد واحد شماره 6 88

 

 

جدول 4-1: پارامترهای ورودی و خروجی در نظر گرفته شده برای واحدهای دانشگاهی

 

 

در تحقیقات پیشین 105

 

 

جدول 4-2: اسامی گروه­های آموزشی دانشگاه علم و فرهنگ به تفکیک دانشکده 108

 

 

جدول 4-3: هزینه کل، تعداد دانشجو و هزینه سرانه هر گروه آموزشی 109

 

 

جدول 4-4: میانگین نمرات تراز دانشجویان ورودی به هر رشته 110

 

 

جدول 4-5: میانگین نمرات ارزشیابی اساتید هر گروه (رضایت دانشجویان هر گروه) 111

 

 

جدول 4-6: قبولی­های آزمون کارشناسی ارشد به تفکیک گروه 112

 

 

جدول 4-7: امتیاز هر نوع تألیف مطابق با آیین نامه ارتقا 113

 

 

جدول 4-8: میزان تألیفات هر گروه آموزشی و امتیاز آن 114

 

 

جدول 4-9: ورودی­ها و خروجی­های هر کدام از گروه­های آموزشی 115

 

 

جدول 4-10: میزان کارایی گروه­های آموزشی دانشگاه علم و فرهنگ 116

 

 

جدول 4-11: حاشیه امنیت نسبی کارایی واحدها بر حسب درصد (سطر نسبت به ستون) 120

 

 

جدول 4-11 (ادامه): حاشیه امنیت نسبی کارایی واحدها بر حسب درصد (سطر نسبت به ستون) 121

 

 

جدول 4-12: حاشیه امنیت مطلق کارایی واحدهای تصمیم­گیری بر حسب درصد 122

 

 

جدول 4-13: ورودی ها و خروجی های گروه های آموزشی دانشکده علوم انسانی 125

 

 

جدول 4-14 : ورودی ها و خروجی های گروه های آموزشی دانشکده فنی و مهندسی 126

 

 

جدول 4-15 : ورودی ها و خروجی های گروه های آموزشی دانشکده هنر 126

 

 

جدول 4-16: میزان کارایی گروه های آموزشی دانشکده علوم انسانی 127

 

 

جدول 4-17 : میزان کارایی گروه های آموزشی دانشکده فنی و مهندسی 127

 

 

جدول 4-18 : میزان کارایی گروه های آموزشی دانشکده هنر 128

 

 

جدول 4-19: حاشیه امنیت کارایی گروه های آموزشی دانشکده علوم انسانی 129

 

 

جدول 4-20: حاشیه امنیت مطلق کارایی گروه های آموزشی دانشکده علوم انسانی 130

 

 

جدول 4-21: حاشیه امنیت کارایی گروه های آموزشی دانشکده فنی و مهندسی 131

 

 

جدول 4-22: حاشیه امنیت مطلق کارایی گروه های آموزشی دانشکده فنی و مهندسی 131

 

 

جدول 4-23: حاشیه امنیت کارایی گروه های آموزشی دانشکده هنر 132

 

 

جدول 4-24: حاشیه امنیت مطلق کارایی گروه های آموزشی دانشکده هنر 133

 

 

عنوان صفحه

 

 

شکل 1-1 : نمودار مقالات منتشره در حوزه تحلیل پوششی داده ها (Emrouznejad,2008) 4

 

 

شکل 2-1 تبدیل n ورودی به m خروجی در یک واحد تصمیم گیرنده 13

 

 

شکل 2-2: تابع تولید کارا و واحدهای کارا و ناکارا 18

 

 

شکل 2-3 کارایی یک واحد ناکارا

 

 

19

 

 

شکل 2-4 الف بازده به مقیاس متغیر، ب بازده به مقیاس ثابت 24

 

 

شکل 2-5 عملکرد تعدادی واحد یک ورودی – یک خروجی 40

 

 

شکل 2-6 بدتر شدن ورودی و خروجی B به اندازه δ 41

 

 

شکل 2-7 عملکرد واحد های کارای A,B,C,D 42

 

 

شکل 3-1: عملکرد تعدادی واحد در یک مدل یک ورودی – دو خروجی 49

 

 

شکل 3-2: عملکرد واحد E بهبود یافته است. 50

 

 

شکل 3-3: واحد E با بهبود عملکرد، بر روی مرز کارا قرار می­گیرد. 51

 

 

شکل 3-4: تغییر در مرز کارا در اثر بهبود عملکرد واحد E 51

 

 

شکل 3-5: کاهش کارایی واحد F در اثر بهبود عملکرد واحد E 52

 

 

شکل 3-6: نمایش عملکرد یک واحد با یک نقطه در صفحه 65

 

 

شکل 3-7: نقاط نشاندهنده عملکرد واحدها و واحدهای تشکیل دهنده مرز کارا 66

 

 

شکل 3-8: ارتقاء عملکرد یک واحد ناکارا با استراتژی ثابت 67

 

 

شکل 3-9: واحد ناکارای اولیه با ارتقاء عملکرد، به مرز کارا می­رسد. 67

 

 

 

1-8-2- قلمرو مکانی…………………………………………………………………………………………………………………………….11

 

1-8-3- قلمرو زمانی…………………………………………………………………………………………………………………………….11

 

 

• روش گردآوری داده ها……………………………………………………………………………………………………………11

 

• ابزار گردآوری داده ها……………………………………………………………………………………………………………..12

 

تعریف واژگان کلیدی ……………………………………………………………………………………………………………………………13

 

فهرست مطالب

 

عنوان ………………………………………………………………………………………………………………… صفحه

 

خلاصه فصل اول……………………………………………………………………………………………………………………………………13

 

فصل دوم : ادبیات پژوهش…………………………………………………………………………………………..14

 

2-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 15

 

2-2- مفهوم خصوصی سازی ……………………………………………………………………………………………………………….15

 

2-3- هدف از خصوصی سازی………………………………………………………………………………………………………………20

 

2-4- روشهای خصوصی سازی ……………………………………………………………………………………………………………21

 

2-5- اصول و اولویتهای اجرای خصوصی سازی  ………………………………………………………………………………..22

 

2-6- خصوصی سازی در کشور منتخب ……………………………………………………………………………………………..23

 

2-7- خصوصی سازی در آلمان …………………………………………………………………………………………………………..24

 

2-8- خصوصی سازی در انگلستان ……………………………………………………………………………………………………..24

 

2-9- خصوصی سازی در ترکیه …………………………………………………………………………………………………………..26

 

2-10- خصوصی سازی در روسیه ……………………………………………………………………………………………………….27

 

2-11- خصوصی سازی در ایران …………………………………………………………………………………………………………29

 

2-12-  موانع خصوصی سازی در ایران ………………………………………………………………………………………………31

 

فهرست مطالب

 

عنوان ………………………………………………………………………………………………………………… صفحه

 

2-13- خصوصی سازی به عنوان بخشی از برنامه های افزایش کارایی ………………………………………………..33

 

2-14- وضع قوانین و مقررات مناسب و بازنگری در قوانین موجود …………………………………………………….34

 

2-15- اعمال اصول حاکم بر مدیریت خصوصی قبل از واگذاری …………………………………………………………34

 

2-16- فراهم سازی مقدمات چشمگیر برای فروش شرکت های بزرگ ………………………………………………35

 

2-17- رعایت اصل شفاف سازی در امر واگذاری………………………………………………………………………………….35

 

2-18- اولویت بندی موسسات و بخشهای اقتصادی در واگذاری امور …………………………………………………35

 

 

2-19- جلوگیری از ایجاد انحصار در بخش خصوصی و اعمال نظارت های پس از واگذاری شرکت ……36

 

2-20- چارچوبهای تحلیل عوامل مؤثر بر فرآیند خصوصی سازی ……………………………………………………36

 

2-21- چارچوب زیرساخت سیاسی خصوصی سازی ………………………………………………………………………….38

 

2-22- شفافیت و عادلانه بودن فرایند خصوصی سازی ……………………………………………………………………..40

 

2-23- استراتژی خصوصی سازی ……………………………………………………………………………………………………….40

 

2-24- انتخاب شیوه خصوصی سازی مناسب …………………………………………………………………………………….41

 

2-25- یک معامله مدیریت شده به طرز حرفه ای ……………………………………………………………………………..41

 

2-26- ابعاد و مؤلفه های خصوصی سازی ………………………………………………………………………………………….42

 

فهرست مطالب

 

عنوان ………………………………………………………………………………………………………………… صفحه

 

2-26-1-  بعد اقتصادی ………………………………………………………………………………………………………………………42

 

2-26-2-  ابعاد سیاسی ………………………………………………………………………………………………………………………43

 

2-26-3-  ابعاد قانونی و حقوقی ………………………………………………………………………………………………………..44

 

2-26-4-   ابعاد نهادی و سازمانی (تجدید ساختار) …………………………………………………………………………46

 

2-26-5-  ابعاد اجتماعی و فرهنگی …………………………………………………………………………………………………..47

 

2-26-6-  ابعاد مدیریتی و اجرایی ……………………………………………………………………………………………………..48

 

2-26-7-  ابعاد جهانی و بین المللی (جذب سرمایه گذاران خارجی) ……………………………………………..49

 

2-26-8-  ابعاد مجازی ……………………………………………………………………………………………………………………….49

 

2-26-9-  ابعاد روشی خصوصی سازی ………………………………………………………………………………………………50

 

2-27- پیشینه مطالعات انجام شده در مورد خصوصی سازی ……………………………………………………………51

 

2-28- تعریف بهره وری ………………………………………………………………………………………………………………………56

 

2-28-1- کارایی ………………………………………………………………………………………………………………………………….56

 

2-28-2- راههای افزایش کارایی ………………………………………………………………………………………………………..57

 

2-28-3- اثر بخشی …………………………………………………………………………………………………………………………….57

 

2-28-4- در واقع ………………………………………………………………………………………………………………………………..58

 

فهرست مطالب

 

عنوان ………………………………………………………………………………………………………………… صفحه

 

2-28-5- عوامل موثر بر اثر بخشی …………………………………………………………………………………………………….58

 

2-29- خلاصه فصل دوم …………………………………………………………………………………………………………………….58

 

فصل سوم : روش تحقیق…………………………………………………………………………………………….59

 

3-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………60

 

3-2- روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………….60

 

3-3- متغیرهای تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………….. 61

 

3-3-1- متغیر مستقل ………………………………………………………………………………………………………………………. 61

 

3-3-2- متغیر وابسته ………………………………………………………………………………………………………………………… 61

 

3-4- روش و ابزار گردآوری اطلاعات ………………………………………………………………………………………………….62

 

3-5- روایی و پایایی پرسشنامه …………………………………………………………………………………………………………..62

 

3-6- مقیاس اندازه گیری تحقیق ……………………………………………………………………………………………………….63

 

3-7- جامعه آماری و تعداد نمونه ………………………………………………………………………………………………………..65

 

3-8- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات …………………………………………………………………………………………………..66

 

3-9-روش اجرای پرسشنامه ………………………………………………………………………………………………………………..66

 

3-10-روش تجزیه وتحلیل ………………………………………………………………………………………………………………….66

 

فهرست مطالب

 

عنوان ………………………………………………………………………………………………………………… صفحه

 

3-11- خلاصه فصل سوم …………………………………………………………………………………………………………………….67

 

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده های تحقیق……………………………………………………………68

 

4-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………69

 

4-2- ویژگیهای جامعه آماری مورد مطالعه بر حسب متغیرهای جمعیت شناختی ………………………… 70

 

4- 3- 1-  آزمون سوال اصلی اول …………………………………………………………………………………………………….. 71

 

4- 3- 1-1- آزمون سوال فرعی (1) ………………………………………………………………………………………………… 71

 

4- 3- 1-2- آزمون سوال فرعی (2) ………………………………………………………………………………………………… 72

 

4- 3- 2- آزمون سوال اصلی دوم …………………………………………………………………………………………………….. 73

 

4- 3-3- آزمون سوال اصلی سوم ……………………………………………………………………………………………………… 76

 

4-3-4- سوال اصلی چهارم ………………………………………………………………………………………………………………. 77

 

4-3-4-1- سوال فرعی (1) ………………………………………………………………………………………………………………. 78

 

4-3-4-2- سوال فرعی(2) ………………………………………………………………………………………………………………… 79

 

4-3-4-3- سوال فرعی(3) ………………………………………………………………………………………………………………… 80

 

4-4- خلاصه فصل چهار ……………………………………………………………………………………………………………………..81

 

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات……………………………………………………………………….82

 

فهرست مطالب

 

عنوان ………………………………………………………………………………………………………………… صفحه

 

5- 1-  مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………83

 

5- 2- خلاصه یافته های پژوهش ………………………………………………………………………………………………………..83

 

5- 3-  نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها …………………………………………………………………………………..84

 

5-3-1- نتایج سوال اصلی اول ……………………………………………………………………………………………………………84

 

5-3-2- نتایج سوال اصلی دوم ……………………………………………………………………………………………………………84

 

5-3-3- نتایج سوال اصلی سوم …………………………………………………………………………………………………………..84

 

5-3-4- نتایج سوال اصلی چهارم ……………………………………………………………………………………………………….85

 

5-4- نتیجه گیری از سوالات تحقیق ………………………………………………………………………………………………….85

 

5- 5-  پیشنهادهایی برای محققان آینده …………………………………………………………………………………………..87

 

5-7- خلاصه فصل پنجم …………………………………………………………………………………………………………………… 88

 

منابع و مآخذ …………………………………………………………………………………………………………… 89

 

منابع و مآخد فارسی ………………………………………………………………………………………………………………………….. 89

 

منابع و مآخد انگلیسی ……………………………………………………………………………………………………………………….. 91

 

فرم پرسشنامه ………………………………………………………………………………………………………………………………………95

 

فهرست جداول

 

عنوان ………………………………………………………………………………………………………………… صفحه

 

جدول شماره 3-1 :  متغیرهای تحقیق ……………………………………………………………………………………………….61

 

جدول شماره 3-2: شاخص های کارایی و اثر بخشی به همراه شماره سوالات مربوط در پرسشنامه……………………………………………………………………………………………………………………………………………….64

 

جدول 3-3 : جدول تحلیل آماری…………………………………………………………………………………………………………67

 

جدول 4- 1:  نتایج حاصل از بررسی انتظارات و ادراکات پاسخ دهندگان در مورد سوال فرعی(1)…………………………………………………………………………………………………………………………………………………72

 

جدول 4- 2 :  نتایج حاصل از بررسی انتظارات و ادراکات پاسخ دهندگان در مورد سوال فرعی(2)…………………………………………………………………………………………………………………………………………………73

 

جدول4-3: شاخص های برازندگی مربوط به تحلیل عاملی عامل های منتخب جهت ارزیابی خصوصی سازی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………76

 

جدول 4- 4: نتایج حاصل از رتبه بندی عامل های انتخاب شده جهت ارزیابی خصوصی سازی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..77

 

جدول شماره 4-5 : آزمون T مستقل با توجه به شاخص جنسیت …………………………………………………….78

 

جدول شماره 4-6 : آزمون  ANOVA با توجه به شاخص سابقه شغلی ……………………………………………79

 

جدول شماره 4-7 : آزمون  ANOVA با توجه به شاخص تحصیلات…………………………………………………80

 

فهرست نمودار

 

عنوان ………………………………………………………………………………………………………………… صفحه

 

نمودار(4-2-1-1) : توزیع فراروانی پاسخ دهندگان بر حسب جنسیت ……………………………………………70

 

نمودار(4-2-1-3) : توزیع فراروانی پاسخ دهندگان بر حسب میزان تحصیلات………………………………70

 

نمودار(4-2-1-4): توزیع فراروانی پاسخ دهندگان بر حسب سطح شغلی یا رتبه سازمانی…………….71

 

نمودار (4- 1): نمودار معادلات ساختاری (Estimate) یا تحلیل عاملی  عامل های منتخب جهت ارزیابی خصوصی سازی………………………………………………………………………………………………………………………….74

 

نمودار (4-2): نمودار ضرایب معنی داری (T-value) عامل های منتخب جهت ارزیابی خصوصی سازی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..75

 

فهرست اشکال

 

عنوان ………………………………………………………………………………………………………………… صفحه

 

شکل شماره 1-1 : مدل مفهومی تحقیق ……………………………………………………………………………………………….9

 

شکل شماره 1-2 : فرآیند تحقیق ( اقتباس از کیوی و کامپنهود؛ 1376؛ 34) …………………………………10

 

شکل 4-1– شکل آزمون سوال اصلی دوم ………………………………………………………………………………………….74

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول

 

کلیات تحقیق

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

• مقدمه :

 

خصوصی سازی در مفهوم گسترده آن به شیوه های کاهش نقش دولت و واگذاری آن به بخش خصوصی و پیروی از منطق بازار در تمام تصمیمات اقتصادی اطلاق می شود. از این نقطه نظر ، فاصله از سیاست حفظ برخی از فعالیتهای مشخص در دست دولت برای توسعه بیشتر توسط بخش دولتی (انحصار زدایی)، به کاهش جایگاه نسبی بخش دولتی و واگذاری نقش بیشتر به بخش خصوصی اشاره دارد. خان و رین هارت  (1990)

 

ورود بنگاههای جدید بخش خصوصی می تواند در وضعیتی که بخش دولتی از انحصار بر خوردار بوده است، رقابت را برانگیزد. بنگاههای دولتی موجود مجبور خواهند شد حالت تجاری بگیرند و به ضوابط و نیروهای بازار واکنش نشان دهند. فرآیند انحصار زدایی گاهی در چارچوب امر خصوصی سازی به عنوان فعالیتی موازی و مکمل توصیف شده است . علاوه بر این، خصوصی سازی نیز هنگامی نمود پیدا می کند که دولت ها تصمیم به کاهش تعهدات خود در زمینه تنظیم و هدایت رفتار بازیگران خصوصی در اقتصاد بگیرند. هدف از پیگیری سیاستهای حذف مقررات زاید این است که سیستم تنظیمی محدود کننده اهمیت کمتری بیابد.

 

در کشور ایران حجم بالای دولت در اقتصاد، حضور شرکتهای دولتی در فعالیتهای غیر ضروری اقتصادی، رقابت پذیری پایین اقتصاد در سطح ملی و بین المللی، عدم توسعه بخش خصوصی فعال در حوزه های سرمایه گذاری، ضعف بازار سرمایه برای توسعه بخش خصوصی، عدم توزیع مناسب منابع و فرصتها بین بخش دولتی و غیر دولتی،مشهود است. خصوصی سازی عملاً بعد از پایان جنگ تحمیلی و اجرای اولین برنامه پنج ساله توسعه ؛ از سال 1368 بطور جدی مطرح شد و دولت در صدد واگذاری بخشی از فعالیتهای اقتصادی شرکتهای دولتی به بخشهای غیردولتی بر آمد . اما خصوصی سازی به صورت سازماندهی شده و بر اساس قوانین و مقررات مشخص و شفاف با محوریت متمرکز سازمان خصوصی سازی به عنوان سازمان اجرایی مورد نظر عملاً از سال 1380 با اجرایی شدن فصل سوم قانون برنامه سوم توسعه آغاز شد و در قانون برنامه چهارم توسعه نیز به عنوان مکملی مناسب برای قانون مذکور دنبال شد.

 

 

• تعریف مسئله :

 

در مفهوم عام و گسترده، خصوصی سازی در صنایع دولتی عبارت است از کاهش بخشی از فعالیتهای اقتصادی دولت. در مفهوم خاص و محدود، خصوصی سازی به معنی واگذاری مالکیت بخشی از صنایع دولتی به بخش خصوصی است. خان و کومر (1997)

 

عموما دو دلیل و یا دو هدف برای واگذاری صنایع دولتی به بخش خصوصی ارائه می شود: اول، کاهش مسؤولیت های دولت و خارج سازی صنایع غیر استراتژیک و غیر دولتی از حیطه مدیریت دولت. دوم، کاهش بار مالی صنایع بر بودجه کشور. تجدید ساختار و خصوصی سازی در صنعت برق پدیده ای است که در بسیاری از کشورها ضرورت آن درک و گرایش به سمت آن آغاز شده است. آیا خصوصی سازی باعث افزایش کیفیت خدمات رسانی به مشترکین می شود ؟

 

از طرفی رشد فزاینده مصرف انرژی الکتریکی در کشور و نیاز به سرمایه گذاری متناسب با مصرف فوق، لزوم پیروی از حرکت های نوین اقتصاد جهانی، وجود تنگناهایی از قبیل محدودیت های اعتباری ناشی از انحصار دولتی صنعت برق، عدم توان دولت برای تأمین منابع مالی لازم جهت سرمایه گذاری های روزافزون مورد نیاز، استراتژی یارانه ای تعرفه های برق و بحث کیفیت برق در ارایه خدمات، از عمده عواملی هستند که نشان می دهند ساختار سنتی فعلی پاسخگو نبوده، تجدید ساختار را در این صنعت زیربنایی الزامی می نمایند. آیا خصوصی سازی هزینه ها را کاهش می دهد ؟

 

اصلاحات ساختاری دقیق و با پیش بینی های لازم می تواند تصور اشتباه منشأ پولی و اعتباری وجود نارسایی ها در بخش توزیع را به تفکر استفاده بهینه از امکانات و سرمایه های موجود تبدیل نماید. از آنجا که برای اصلاحات ساختاری بخش توزیع در سند برنامه سوم توسعه کشور تکالیفی قانونی مشخص شده، اما هنوز بعد از گذشت بیش از سه سال از تصویب برنامه، چشم انداز روشنی از چگونگی و نحوه انجام تکالیف فوق ترسیم نگردیده است. لذا ضروری است که با دیدگاه جهانی و در قالب ملی، ترسیم مناسبی از نحوه اداره بخش توزیع به صورت منطق هائی با توجه به تکالیف فوق ارایه گردد. آیا خصوصی سازی قیمت تمام شده نهایی را کاهش می دهد ؟

 

پس از بررسی و تبیین اهداف و روش های خصوصی سازی در وزارت نیرو، نقاط قوت، ضعف، تنگناها و روش های اجرائی و اصلاحات ساختاری دربخش توزیع می پردازیم آنگاه در یک مطالعه موردی خصوصی سازی به روش برو نسپاری و نتایج آن را در شرکت توزیع نیروی برق سیستان و بلوچستان  ( مطالعه ی موردی شهرستان نیک شهر) مورد بحث قرار می دهیم و با توجه به آن راهکارهایی برای دستیابی هر چه بهتر به روند مناسب و صحیح خصوصی سازی را استنتاج نمائیم.

 

اکنون مساله اینست که طبق اصل 44 قانون اساسی خصوصی سازی در بسیاری از شرکتهای دولتی انجام شده است به تبع ازآن در شرکت برق سیستان و بلوچستان و شهرستان نیکشهر انجام شده است اما معلوم نیست این خصوصی سازی باعث افزایش کیفیت -رضایت مندی مشترکین- بهره وری -کارائی و اثر بخشی شده است. در پژوهش کوشیده می شود با توجه به سوال مساله به این موارد پرداخته شود.

 

 

• سابقه و ضرورت انجام تحقیق :

 

طی دو دهه اخیر مکانیزمهای خصوصی سازی در بسیاری از کشورها طراحی و به مرحله اجرا در آمده است و از آن به عنوان راه حلی در جهت منطقی نمودن ساختار اقتصادی جامعه،کاهش بار مالی دستگاهها بر بودجه دولت،افزایش کارائی،افزایش بهره وری،گسترش فعالیتها و تجهیز منابع مالی دولت ،استفاده کارآمد از تخصص های موجود،افزایش نیروهای تخصصی و ایجاد انگیزه برای نیروهای تخصصی بهره گیری شده است.

 

در سالهای اخیر پژوهشهای زیادی در ارتباط با خصوصی سازی در داخل و خارج از کشور انجام شده است. در اینجا به تعدادی از تحقیقات در ارتباط با خصوصی سازی اشاره می کنیم:

 

ولش و فرموند (2002) در پژوهش خود تحت عنوان “معرفی یک مدل جهت انجام خصوصی سازی “با هدف بهینه بودن فرایند انجان آن پرداخته است.

 

پژوهش دیگر حیدری در رساله دکترای مدیریت استراتژیک  طرح تحقیقی با عنوان “مدل خصوصی سازی برای کشور را از طریق مرور ادبیات و استفاده از نظرات خبرگان و صاحبنظران انجام داده است .

 

همچنین تحقیقها و مقالات زیادی تحت عنوان بررسی اثرات خصوصی سازی در شرکتهای توزیع نیروی برق مشهد و تهران و اصفهان و همچنین کیفیت بهره وری در خصوصی سازی شرکتهای توزیع نیروی برق در ایران انجام گرفته است.

 

یکی از مهمترین شروع یک کار تحقیقاتی این است که طرح تحقیقاتی به صورت یک پرسش آغازین عنوان شود؛ در این پرسش محقق سعی می کند آنچه را که می خواهد بداند آشکار کند؛ بهتر بفهمد و به دقیقترین صورت ممکن در گزاره یک پرسش آغازین بیان کند.(کیوی و کامپنود، 1376).

 

لذا مسئله اصلی این پژوهش آن است که با توجه به روند خصوصی سازی در  شرکتهای توریع نیروی برق، تاثیر این روند قبل و بعد از اقدامات چگونه بوده و توانسته گامی در جهت ارتقا کارایی و اثربخشی سازمان مذکور برداشته و نوع این تاثیر چگونه است ؟

 

 

• اهداف تحقیق :

 

پژوهشگر در این تحقیق سعی کرده رویکرد مقایسه ای بصورت ارزیابی خصوصی سازی قبل و بعد از اجرای برنامه های خصوصی سازی را مدنظر قرار دهد. بطور کلی اهداف این پژوهش در دو بعد نظری و کاربردی طبقه بندی می گردد. تدوین ادبیات و کمک به غنی تر شدن مبانی نظری موضوع با استفاده از نظریات علمی از یکسو و شناسایی فعالیت های تئوریک و مفهومی دیگران با رویکرد مقایسه ای از سوی دیگر بخشی از اهداف نظری این تحقیق است. و از بعد کاربردی نیز پژوهشگر قصد دارد ضمن ارزیابی اقدامات خصوصی سازی در بخش های منتخب، به رتبه بندی هر بخش با توجه به دیدگاه پاسخ دهندگان جهت ادامه اقدامات خصوصی سازی و موفقیت های بعدی را مورد مطالعه قرار دهد. و با ارائه پیشنهاداتی حرکت به سوی وضعیت مطلوب و رضایت بخش را فراهم آورد.

 

به بی